Rand: Πώς προκάλεσαν οι ΗΠΑ την Ρωσία στην Ουκρανία

Τους σχεδιασμούς και τα σενάρια για διαρκείς προκλήσεις των ΗΠΑ προς την Ρωσία, αλλά και για “αντεπίθεση” της Ρωσίας στην Ουκρανία, καταγράφει άρθρο του antiwar.com, το οποίο βασίζεται σε επίσημη Έκθεση της RAND του 2019. Με δεδομένο ότι η RAND είναι μια αμερικανική κυβερνητική δεξαμενή σκέψης, που λαμβάνει τα τρία τέταρτα της χρηματοδότησής της από τον αμερικανικό στρατό, οι αναφορές και τα σενάρια που αναλύει και προτείνει έχουν βαρύτητα.

Όπως σημειώνει ο συντάκτης του άρθρου Ρικ Στέρλινγκ (ανεξάρτητος δημοσιογράφος με έδρα την περιοχή του Σαν Φρανσίσκο) η Έκθεση Rand του 2019 με τίτλο “Υπερέκταση και ανισορροπίες της Ρωσίας”, τόνιζε ότι στόχος των ΗΠΑ είναι να υπονομεύσουν τη Ρωσία όπως ακριβώς έκαναν με τη Σοβιετική Ένωση στον Ψυχρό Πόλεμο. Αντί να προσπαθούμε να παραμείνουμε μπροστά, ή να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις ΗΠΑ στο εσωτερικό ή στις διεθνείς σχέσεις, η έμφαση πρέπει να  δίνεται στις προσπάθειες και τις ενέργειες για την υπονόμευση του καθορισμένου αντιπάλου, της Ρωσίας, είναι το ακριβές νόημα της Έκθεσης.

Ο Στέρλινγκ αναφέρει ότι η έκθεση απαριθμεί τα προτεινόμενα αντιρωσικά μέτρα χωρισμένα στους ακόλουθους τομείς: οικονομικός, γεωπολιτικός, ιδεολογικός/πληροφοριακός και στρατιωτικός. Αξιολογούνται σύμφωνα με τους αντιληπτούς κινδύνους, τα οφέλη και η πιθανότητα επιτυχίας. Επίσης η  έκθεση αναφέρει ότι η Ρωσία έχει «βαθιά εδραιωμένες» ανησυχίες για δυτικές παρεμβάσεις και πιθανή στρατιωτική επίθεση των Δυτικών εναντίον της. Αυτά τα άγχη, όπως αναφέρει, «θεωρούνται ευάλωτα προς εκμετάλλευση». Η αιτία των ρωσικών ανησυχιών οφείλεται και στο γεγονός πως οι Ρώσοι έχουν δεχθεί πολλές εισβολές από τη Δύση κι ότι είχαν 27 εκατομμύρια νεκρούς στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η σημασία της Ουκρανίας

Όπως επισημαίνεται, η Ουκρανία είναι σημαντική για τη Ρωσία. Οι δύο χώρες μοιράζονται κοινή ιστορική κληρονομιά και μακρά σύνορα. Ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης, ο Νικήτα Χρουστσόφ, ήταν Ουκρανός. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ουκρανία ήταν μια από τις οδούς εισβολής του Χίτλερ και υπήρχε ένας σχετικά μικρός αλλά ενεργός αριθμός Ουκρανών συνεργατών των Ναζί. Η απόσταση από το Κίεβο έως τη Μόσχα είναι λιγότερο από 500 μίλια.

Γι’ αυτούς τους λόγους γεωγραφίας και ιστορίας, η Ουκρανία αποτελεί βασικό συστατικό της προσπάθειας των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ να υπονομεύσουν τη Ρωσία. Η σημερινή υφυπουργός Πολιτικών Υποθέσεων, Βικτόρια Νούλαντ, είπε ότι για πάνω από 20 χρόνια οι ΗΠΑ επένδυσαν πέντε δισ. δολάρια στο έργο της ανατροπής του φιλορωσικού καθεστώτος στην Ουκρανία. Το αποκορύφωμα ήταν ένα βίαιο πραξικόπημα τον Φεβρουάριο 2014. Από το 2015, οι ΗΠΑ εκπαιδεύουν υπερεθνικιστές και νεοναζιστικές πολιτοφυλακές.

Αυτό έχει τεκμηριωθεί σε άρθρα όπως “Η Βουλή των ΗΠΑ παραδέχεται τον ρόλο των Ναζί στην Ουκρανία” (Robert Parry, 2015), “Οι ΗΠΑ εξοπλίζουν και βοηθούν τους νεοναζί στην Ουκρανία ενώ η Βουλή συζητά την απαγόρευση“. (Max Blumenthal, 2018), “Οι νεοναζί και η ακροδεξιά είναι στην πορεία στην Ουκρανία” (Lev Golinken το 2019) και “Η CIA μπορεί να εκτρέφει τον ναζιστικό τρόμο στην Ουκρανία” (Branko Marcetic Ιαν. 2022).

Έκθεση RAND: Πώς προκάλεσαν οι ΗΠΑ

Σύμφωνα με το άρθρο του Στέρλινγκ, πριν από το 2018 οι ΗΠΑ παρείχαν μόνο “αμυντικό” στρατιωτικό οπλισμό  στην Ουκρανία. Η έκθεση της  RAND εκτιμά ότι η παροχή θανατηφόρου (επιθετικής) στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία θα έχει υψηλό κίνδυνο, αλλά και υψηλό όφελος. Αντίστοιχα, τα σύγχρονα φονικά όπλα των ΗΠΑ που δόθηκαν στην Ουκρανία εκτοξεύτηκαν από σχεδόν μηδέν σε 250 εκατ. δολάρια το 2019, σε 303 εκατ. το 2020 και σε 350 εκατ. το 2021. Η συνολική στρατιωτική βοήθεια είναι πολύ μεγαλύτερη. Πριν από μερικές εβδομάδες, το “The Hill” ανέφερε: «Οι ΗΠΑ συνεισέφεραν περισσότερα από ένα δισ. δολάρια για να βοηθήσουν τον στρατό της Ουκρανίας τον περασμένο χρόνο».

Η έκθεση RAND απαριθμεί πολλές τεχνικές και μέτρα για να προκαλέσει και να απειλήσει τη Ρωσία. Μερικά από αυτά είναι:

• Επανατοποθέτηση βομβαρδιστικών εντός εμβέλειας εύκολης προσβολής βασικών ρωσικών στρατηγικών στόχων.
• Ανάπτυξη πρόσθετων τακτικών πυρηνικών όπλων σε τοποθεσίες στην Ευρώπη και την Ασία.
• Αύξηση της στάσης και της παρουσίας της ναυτικής δύναμης των ΗΠΑ και των συμμάχων στις επιχειρησιακές περιοχές της Ρωσίας (Μαύρη Θάλασσα).
• Διεξαγωγή πολεμικών ασκήσεων του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσίας.
• Αποχώρηση από τη Συνθήκη για τις Ενδιάμεσες Πυρηνικές Δυνάμεις (INF).

Αυτές και πολλές άλλες προκλήσεις που είχε προτείνει η RAND, στην πραγματικότητα, εφαρμόστηκαν. Για παράδειγμα, το ΝΑΤΟ διεξήγαγε τεράστιες πολεμικές ασκήσεις που ονομάστηκαν “Defender 2021” ακριβώς στα σύνορα της Ρωσίας. Το ΝΑΤΟ άρχισε να “περιπολεί” στη Μαύρη Θάλασσα και να εμπλέκεται σε προκλητικές εισβολές στα ύδατα της Κριμαίας. Οι ΗΠΑ αποχώρησαν από τη Συνθήκη INF.

Από το 2008, όταν το ΝΑΤΟ καλωσόρισε τις φιλοδοξίες ένταξης της Ουκρανίας και της Γεωργίας, η Ρωσία είπε ότι αυτό θα ξεπερνούσε την κόκκινη γραμμή και θα απειλούσε την ασφάλειά της. Τα τελευταία χρόνια το ΝΑΤΟ παρείχε συμβούλους, εκπαίδευση και συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες στρατιωτικού υλικού. Αν και η Ουκρανία δεν είναι επίσημο μέλος του ΝΑΤΟ, αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο σαν ένα μέλος του ΝΑΤΟ.

Η έκθεση RAND λέει: «Ενώ η απαίτηση του ΝΑΤΟ για ομοφωνία καθιστά απίθανη την ένταξη της Ουκρανίας στο άμεσο μέλλον, η προώθηση αυτής της πιθανότητας από την Ουάσιγκτον θα μπορούσε να ενισχύσει την αποφασιστικότητα της Ουκρανίας να ζητήσει την ένταξή της, ενώ θα οδηγήσει τη Ρωσία να διπλασιάσει τις προσπάθειές της για να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη». Η εναλλακτική λύση, που θα μπορούσε να είχε αποτρέψει ή τουλάχιστον να αποτρέψει τη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία, θα ήταν να κηρυχθεί η Ουκρανία μη επιλέξιμη για το ΝΑΤΟ. Αλλά αυτό θα ήταν αντίθετο με την πρόθεση των ΗΠΑ να τονίσουν, προκαλέσουν και απειλήσουν σκόπιμα τη Ρωσία.

Η Ουκρανία ως πελάτης των ΗΠΑ

Τον Νοέμβριο του 2021, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία υπέγραψαν Χάρτη για τη Στρατηγική Εταιρική Σχέση. Αυτή η συμφωνία επιβεβαίωσε τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και την απόρριψη της απόφασης των κατοίκων της Κριμαίας να επανενωθούν με τη Ρωσία μετά το πραξικόπημα του Κιέβου το 2014. Η συμφωνία σηματοδότησε μια εδραίωση της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής επιρροής της Ουάσιγκτον. Τον Δεκέμβριο του 2021, η Ρωσία πρότεινε μια συνθήκη με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Η κεντρική ρωσική πρόταση ήταν μια γραπτή συμφωνία ότι η Ουκρανία δεν θα προσχωρούσε στο ΝΑΤΟ.

Όταν η προτεινόμενη συνθήκη απορρίφθηκε από την Ουάσιγκτον, φαίνεται ότι ο κύβος ερρίφθη. Στις 21 Φεβρουαρίου, ο Πούτιν εκφώνησε μια ομιλία με λεπτομέρειες για τα παράπονά του. Στις 24 Φεβρουαρίου, ο Πούτιν εκφώνησε άλλη μια ομιλία, ανακοινώνοντας τη δικαιολογία και τους στόχους της στρατιωτικής επέμβασης για την “αποστρατικοποίηση” και την “αποναζιστικοποίηση” της Ουκρανίας. Όπως είπε αργότερα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ: «Δεν πρόκειται για την Ουκρανία. Αυτό είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας πολιτικής που έχει εφαρμόσει η Δύση από τις αρχές της δεκαετίας του 1990».

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η έκθεση της RAND αξιολογεί το κόστος και τα οφέλη από διάφορες ενέργειες των ΗΠΑ. Θεωρείται “όφελος” εάν η αυξημένη βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια ρωσικού αίματος και πόρων. Εικασίες για την πιθανότητα εισβολής ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, η έκθεση υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να γίνει «αρκετά αμφιλεγόμενη στο εσωτερικό, όπως έγινε όταν οι Σοβιετικοί εισέβαλαν στο Αφγανιστάν». (σελ. 99 της πλήρους έκθεσης).

Αυτή η ιστορική αναφορά είναι σημαντική. Ξεκινώντας το 1979, οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία χρηματοδότησαν και εκπαίδευσαν θρησκευτικούς ξένους μαχητές για να εισβάλουν και να αποσταθεροποιήσουν την αφγανική κυβέρνηση. Ο στόχος ήταν να ανατραπεί η τότε αριστερή κυβέρνηση του Αφγανιστάν και να παρασυρθεί η Σοβιετική Ένωση να υποστηρίξει την αποσταθεροποιημένη κυβέρνηση. Οι ΗΠΑ είχαν πετύχει τον στόχο τους, με κόστος που πλήρωσαν εκατομμύρια Αφγανοί, των οποίων η χώρα δεν ήταν ποτέ ξανά η ίδια. Φαίνεται ότι οι Ουκρανοί χειραγωγούνται παρομοίως για να εξυπηρετήσουν τους στόχους των ΗΠΑ.

Χιλιάδες νεκροί στο Ντομπάς

Η έκθεση RAND λέει: «Η αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ σίγουρα θα ανέβαζε το ρωσικό κόστος, αλλά κάτι τέτοιο θα μπορούσε επίσης να αυξήσει την απώλεια ζωών και εδαφών της Ουκρανίας, ή να οδηγήσει σε μια δυσμενή ειρηνευτική διευθέτηση». Αλλά για ποιον θα ήταν “μειονεκτική” μια ειρηνευτική διευθέτηση; Ουκρανικές ζωές και έδαφος χάνονται αυτή τη στιγμή. Πάνω από δεκατέσσερις χιλιάδες ζωές Ουκρανών έχουν χαθεί στις αποσχισθείσες περιοχές του Ντονμπάς από το πραξικόπημα του 2014.

Σύμφωνα με το άρθρο, μια ειρηνευτική διευθέτηση που εγγυάται τα βασικά δικαιώματα για όλους τους Ουκρανούς και την κρατική ουδετερότητα στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων, θα ήταν επωφελής για τους Ουκρανούς. Μόνο το κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, του αμερικανικού στρατιωτικο-βιομηχανικού συγκροτήματος, των μέσων ενημέρωσης και των Ουκρανών υπερεθνικιστών, θα θεωρούσαν μία τέτοια διευθέτηση “μειονεκτική”.

Δεδομένου ότι η Ουκρανία είναι ένα πολυεθνικό κράτος –σημειώνει το άρθρο– θα ήταν καλύτερο να αποδεχτούμε αυτήν την πραγματικότητα και να βρούμε μια συμβιβαστική λύση που να διευκολύνει όλους τους Ουκρανούς. Το να είσαι “πελάτης” μιας μακρινής ξένης δύναμης δεν είναι προς το εθνικό συμφέρον της Ουκρανίας. Η έκθεση της RAND δείχνει πώς η πολιτική των ΗΠΑ εστιάζεται σε ενέργειες για να βλάψει τη Ρωσία και χειραγωγεί τρίτες χώρες (Ουκρανία) γι’ αυτό το σκοπό.