Οφθαλμαπάτη η μείωση της ανεργίας στη Γαλλία – Τα χειρότερα είναι μπροστά

Γράφει ο Μπερτράν Μπισουέλ – 

Δικαιώνονται εκείνοι που περίμεναν ότι οι δείκτες θα επαληθεύσουν τη σοβαρότητα της ύφεσης που βρίσκεται σε εξέλιξη. Στις 14 Μαΐου, η γαλλική στατιστική υπηρεσία (INSEE) δημοσίευσε στοιχεία που προκαλούν σύγχυση: για το α’ τρίμηνο, ο αριθμός των ανέργων, όπως ορίζονται από το Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (ILO), συνέχισε να μειώνεται, από 94.000 μεταξύ των αρχών Ιανουαρίου και του τέλους του Μαρτίου, φτάνοντας στα 2,3 εκατομμύρια σε όλη τη χώρα.

Το ποσοστό της ανεργίας είναι τώρα στο 7,8%, δηλαδή 0,3 μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με τους τρεις τελευταίους μήνες του 2019. Μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι η οικονομία δεν πάει και τόσο άσχημα; Επουδενί, απαντά η INSEE: είναι μια οφθαλμαπάτη, που σε καμία περίπτωση δεν αντανακλά τη σημαντική μείωση του προσωπικού στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, που επήλθε το τελευταίο διάστημα. Τα αποτελέσματα αυτά αποδίδονται σε διάφορους παράγοντες. Πρώτα απ’ όλα, τηρούνται οι προδιαγραφές του ILO: ένα άτομο χαρακτηρίζεται άνεργο όταν αναφέρεται ως διαθέσιμο για εργασία και αναζητά ενεργά μια θέση.

Έτσι, ο αριθμός των ατόμων που πληρούν αυτό το κριτήριο μειώθηκε, λόγω των μέτρων περιορισμού. Κάποιοι σταμάτησαν εντελώς την αναζήτηση εργασίας, καθώς ο κλάδος τους έχει “παγώσει”. Άλλοι δεν ήταν δυνατό να εργαστούν γιατί έπρεπε να προσέχουν τα παιδιά στο σπίτι. Ένα δεύτερο στοιχείο που εξηγεί το φαινόμενο: Τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν υπό συνθήκες υποβαθμισμένες, επισημαίνει η υπηρεσία. Οι υπάλληλοί της, λοιπόν, ενώ κανονικά πραγματοποιούν ατομικές συνεντεύξεις, δεν μπορούσαν να το κάνουν αυτή τη φορά, πάλι λόγω των μέτρων περιορισμού, αφού ήταν αδύνατο ή δύσκολο να μετακινηθούν.

Τέλος, οι δείκτες που δημοσιεύθηκαν εκφράζουν ένα μέσο όρο για το τρίμηνο και «έχουν επηρεαστεί μόνο σε ένα βαθμό από την κατάρρευση της δραστηριότητας», κατά τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Μαρτίου. «Η μείωση στην ανεργία, που παρατηρείται για κάποια χρόνια, θα μπορούσε να συνεχίσει και τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο», σχολιάζει ο Έρικ Χέιερ, του γαλλικού Παρατηρητηρίου Οικονομικών Συνθηκών OFCE. «Αλλά τα στοιχεία που δημοσίευσε η INSEE δεν επιτρέπουν να φανεί η απώλεια ενός τεράστιου αριθμού θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα: – 453.800 κατά το πρώτο τρίμηνο. Αυτό είναι απίστευτο».

«Τα χειρότερα είναι μπροστά μας»

Παρόλα αυτά, και παρά τα αμφιλεγόμενα νούμερα των στοιχείων της στατιστικής υπηρεσίας, παριέχουν ενδιαφέρουσες ενδείξεις. «Μπορούμε να δούμε την έμμεση επίδραση της κρίσης που επιδεινώνει τη διχοτόμηση της γαλλικής αγοράς εργασίας», εξηγεί ο Φρανσουά Φοντέν, καθηγητής της Οικονομικής Σχολής του Παρισιού. «Οι ορισμένου χρόνου εργαζόμενοι είναι εκείνοι που πρώτοι επηρεάζονται από τις τάσεις της απασχόλησης, ενώ οι εργατοώρες μειώνονται κυρίως για τους νέους, εκείνους που έχουν επισφαλείς συμβάσεις, εργάτες και υπαλλήλους. Σε ό,τι αφορά την απασχόληση, τα χειρότερα είναι μπροστά μας».

Μια γεύση από το τι μέλλει γενέσθαι δόθηκε από τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στις 27 Απριλίου, από τον οργανισμό εργασίας Pôle emploi και το αρμόδιο τμήμα ερευνών του υπουργείου Εργασίας. Σε αυτά επισημάνθηκε μια τρομακτική έκρηξη, το Μάρτιο, του αριθμού όσων αναζητούν εργασία χωρίς καμία δραστηριότητα (κατηγορία Α): +7,1%, δηλαδή 246.100 περισσότεροι άνθρωποι στο περιθώριο, σε όλη την επικράτεια. Μια άνευ προηγουμένου αύξηση από τη θεσμοθέτηση αυτής της σειράς στατιστικών εκδόσεων.

Η αγορά εργασίας λοιπόν φθίνει με ανισομερείς ρυθμούς, παρά τη γενιίκευση της “μερικής ανεργίας” (μερικής δραστηριότητας). Η τελευταία αφορά σε περίπου 12,4 εκατομμύρια εργαζόμενους, δηλαδή πάνω από τους μισούς υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα, και χάρη σε αυτό το μέτρο, εταιρείες που αναστέλλουν τη δραστηριότητά τους ή την επιβραδύνουν, διατηρούν τις θέσεις εργασίας, με το μισθό να καλύπτεται από το κράτος και το επίδομα ανεργίας, ως και 4,5 φορές τον κατώτατο μισθό.

«Ορισμένες κατηγορίες δεν περιλαμβάνονται σε αυτό το προστατευτικό δίχτυ», σημειώνει ο Ζιλμπέρ Σετ, αναπληρωτής καθηγηής στο Πανεπιστήμιο Aix-Mareillle. «Πρόκειται για άτομα με ορισμένου χρόνου συμβόλαια, σε προσωρινές εργασίες, που οι συμβάσεις τους λήγουν καθώς και για νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας και μικροεπιχειρηματίες». Ωστόσο, το πρόγραμμα της μερικής ανεργίας κατέστησε εφικτό να περιοριστεί η απώλεια θέσεων, αν λάβουμε υπόψη το παράδειγμα των ΗΠΑ, όπου η ανεργία έφτασε σε λίγες εβδομάδες από το 3% στο 14,3%.

Αλλά μεσοπρόθεσμα «το τσουνάμι» που έπληξε την ηπειρωτική Γαλλία ενέχει τον κίδνυνο να παρασύρει τις επιχειρήσεις που ήταν σε δύσκολη θέση ήδη, πριν από την κρίση. Θα πρέπει να ετοιμαστούμε, λοιπόν, για μια αύξηση στις πτωχεύσεις και στα κοινωνικά προγράμματα, με κύματα απολύσεων.

«Είναι πιθανό ένα ποσοστό ανεργίας μεταξύ 10% και 12% ως το τέλος του έτους», προβλέπει ο Σετ. Μετά, συνεχίζει, όλα θα εξαρτηθούν από την «ανάκαμψη της οικονομίας», η οποία θα μπορούσε να είναι αντίστοιχη της ύφεσης που έχει επέλθει μόλις τώρα. Οι πολιτικές στήριξης θα πρέπει να εστιάσουν «στις πετυχημένες επιχειρήσεις, που μπορούν να ανακάμψουν, και στη διατήρηση των δεξιοτήτων και των θέσεων εργασίας», καταλήγει ο Σετ.

---

Πηγή: Le Monde