Οι ΗΠΑ αυτοσχεδιάζουν στα Δυτικά Βαλκάνια

Ποτέ άλλοτε η συνυπογραφή μιας… μη-συμφωνίας δεν προκάλεσε τόση αναστάτωση! Σε σημείο ώστε στη συζήτηση να παρεμβληθεί (πολύ ταιριαστά προς τον σουρεαλιστικό χαρακτήρα της όλης περίστασης) το “Βασικό Ένστικτο” με τη Σάρον Στόουν. Η Σερβία του Αλεξάντρ Βούτσιτς βιώνει ένα πρωτοφανές διπλωματικό επεισόδιο με την Ρωσία, τη χώρα που θα θεωρούσε κανείς ως τον μεγαλύτερο φίλο της στη διεθνή σκηνή.

Όλα ξεκίνησαν όταν η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα σχολίασε με τολμηρό χιούμορ την επίσκεψη του Σέρβου προέδρου στη Ουάσιγκτον, αναρτώντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη γνωστή αποκαλυπτική πόζα της ηρωϊδας του “Βασικού Ενστίκτου” σε ώρα ανακρίσεως. Το δηλητηριώδες σχόλιο ερχόταν σε αντίστιξη προς την ούτως ή άλλως παράδοξη εικόνα του Βούτσιτς καθισμένου μπροστά από το γραφείο του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, σε μια διαρρύθμιση η οποία έφερνε τον Σέρβο φιλοξενούμενο σε οιονεί θέση μαθητή.

«Ο πρωτογονισμός και η χυδαιότητα που επέδειξε η Ζαχάροβα λέει τα πάντα για την ίδια, αλλά και για όσους την τοποθέτησαν στη θέση που κατέχει», απάντησε οργισμένα ο Βούτσιτς. Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, υποστηρίζοντας εκ των υστέρων ότι η ανάρτησή της παρερμηνεύθηκε, ενώ ο πολιτικός της προϊστάμενος Σεργκέι Λαβρόφ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βούτσιτς στην οποία επιβεβαιώθηκαν οι δεσμοί των δύο χωρών.

Δεν είναι ωστόσο απολύτως βέβαιο ποιος χρειάστηκε να δώσει εξηγήσεις σε ποιόν, καθώς τόσο ο πρόεδρος της Σερβίας όσο και στελέχη του κόμματός του τόνισαν ότι καμία αντιρωσική αιχμή δεν διέφυγε του Βούτιτς κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Ουάσινγκτον και υπενθύμισαν ότι το Βελιγράδι έχει αρνηθεί να υιοθετήσει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας που επέβαλε η Δύση μετά την ουκρανική κρίση του 2014.

Η Σερβία ανοίγεται προς τις ΗΠΑ

Σε κάθε περίπτωση, όμως, τα όσα συμφωνήθηκαν στην αμερικανική πρωτεύουσα δεν μπορούν να ερμηνευθούν παρά ως προσπάθεια του Βελιγραδίου να εξισορροπήσει με (μάλλον απότομα) ανοίγματα προς τον αμερικανικό παράγοντα τις στενές οικονομικές και στρατιωτικές του σχέσεις με τις ευρασιατικές δυνάμεις, δηλ. την Ρωσία και την Κίνα. Άλλωστε, τα συμφωνηθέντα μιλούν από μόνα τους.

Η Σερβία δεσμεύθηκε να μην αναπτύξει κινεζικά συστήματα 5G, μολονότι αυτό πιθανότατα θα την εκθέσει σε διεκδικήσεις αποζημιώσεων από πλευράς της ήδη τοποθετημένης στην σερβική αγορά Huawei, να εισαγάγει αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο μέσω Αλεξανδρούπολης, παρά την ενεργειακή κάλυψη που τις προσφέρουν οι χερσαίες οδοί εξ Ανατολών και επιπλέον να μεταφέρει την πρεσβεία της στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ.

Το τελευταίο αυτό, χαρακτηριστικά άσχετο προς την βαλκανική ατζέντα, φαίνεται πως παρεισέφρυσε κατά τρόπο που δεν αντιλήφθηκε καν η σερβική αντιπροσωπεία, αν κρίνει κανείς από το βίντεο που αποτυπώνει την έκπληξη του Βούτιτς τη στιγμή που ακούει τις σχετικές δηλώσεις Τραμπ.

Μία “μη συμφωνία”!

Όλα αυτά συντελέστηκαν στο πλαίσιο μιας ιδιόμορφης αμερικανικής διαμεσολάβησης για την εξομάλυνση, αρχικά στο οικονομικό πεδίο, των σχέσεων Βελιγραδίου και Πρίστινας, με τις παράλληλες επισκέψεις στη Ουάσιγκτον του Βούτσιτς και του πρωθυπουργού του Κοσόβου Αβντουλάχ Χότι.

Ωστόσο, τα κείμενα που συνυπογράφηκαν ανάμεσα στην κάθε μία από τις δύο αυτές πλευρές και τις ΗΠΑ δεν συνιστούν κάποιου είδους τυπική συμφωνία, ούτε μετατρέπουν, όπως διευκρινίζουν Αμερικανοί αξιωματούχοι, την Ουάσιγκτον σε εγγυητή ή μεσολαβητή – και πάντως δεν υπάρχει κείμενο το οποίο να συνυπογράφεται από τους εκπροσώπους της Σερβίας και του Κοσόβου.

Με άλλα λόγια, ο Ντόναλντ Τραμπ εξασφάλισε άλλη μία προεκλογική διπλωματική “επιτυχία” χωρίς βάθος, την ώρα που η ευαίσθητη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων βιώνει την απουσία ευρωπαϊκής προοπτικής ή, ακριβέστερα, μετατρέπεται σε πεδίο εξαγωγής ενδοευρωπαϊκών ανταγωνισμών, όπως κατέδειξαν οι περσινές γαλλογερμανικές τριβές με αφορμή την ενταξιακή υποψηφιότητα Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονίας.

Πηγή: Capital.gr