“Μην πυροβολείς”! – 136 ΑμεΑ νεκροί από αστυνομική βία στις ΗΠΑ
30/05/2020
Γράφει ο Aleem Maqbool –
Μτφρ. Βαγγέλης Γεωργίου
Εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώνονται από την αστυνομία στις ΗΠΑ κάθε χρόνο ενώ πρόσφατα έχει δοθεί μεγάλη προσοχή στο μεγάλο ποσοστό των μαύρων που πέφτουν θύματα της αστυνομική βίας. Υπάρχει ωστόσο μια άλλη ανησυχητική τάση που σπάνια συζητείται.
Ήταν λίγο μετά τις 05:00, όταν τρεις αστυνομικοί του Δυτικού Μιλγουόκι εισέβαλαν στο σπίτι του 22χρονου Adam Trammell όπου τον βρήκαν γυμνό σε σύγχυση μέσα στην μπανιέρα του. Ήταν έτοιμος να κάνει ένα ντους και το νερό έτρεχε πάνω του. Ο Adam, ο οποίος είχε διαγνωστεί με σχιζοφρένεια, είχε συχνά παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις. Ένας γείτονας κάλεσε το 911 να αναφέρει ότι είδε τον 22χρονο γυμνό να κυκλοφορεί στον διάδρομο και να μιλάει για τον διάβολο. Είχε την εντύπωση ότι το όνομά του ήταν Μπράντον και έτσι αυτό το όνομα έδωσε στην αστυνομία όταν έφτασε στο κτίριο.
Σύμφωνα με τον πατέρα του, Larry Trammell, ο Adam είχε συχνά ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις έκανε ένα ντους διότι τον βοηθούσε να ηρεμήσει και να ησυχάσει. Αυτό συνέβη και εκείνη τη μέρα. Ο νεαρός δεν ήταν οπλισμένος και δεν έδειξε να απειλητικός στα αστυνομικά όργανα. Ωστόσο, δεν βγήκε από το ντους, όπως τον διέταξαν οι αστυνομικοί. Τα όργανα της τάξης τον “πυροβόλησαν” τότε 15 φορές με τα ειδικά όπλα Tasers που παραλύουν με ηλεκτροσόκ. Ο 22χρονος έπεσε μέσα στην μπανιέρα και άρχισε να ουρλιάζει.
Στη συνέχεια, έφτασαν περισσότεροι αστυνομικοί και αφού τον έσυραν, όντας γυμνό, από το διαμέρισμά του, τον κράτησαν κάτω και του χορήγησαν ηρεμιστικά – μιδαζολάμη στην αρχή και στη συνέχεια κεταμίνη. Λίγα λεπτά αργότερα ο Adam σταμάτησε να αναπνέει. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και διαπιστώθηκε θάνατός του. Η ημερομηνία ήταν 25 Μαΐου 2017.
Γνωρίζουμε ότι έτσι εξελίχθηκαν τα γεγονότα επειδή το περιστατικό καταγράφηκε από κάμερες που φέρουν οι αστυνομικοί πάνω τους. “Μετα βίας κατάφερα να δω το βίντεο“, λέει η Kathleen, μητέρα του Adam. “Βασανίστηκε άγρια, ούρλιαζε και υπέφερε, μπορούσα έτσι να αισθανθώ τον πόνο του. Ήταν σχεδόν σαν ένας εφιάλτης με το γιο μου να είναι το θύμα”.
Η Kathleen αδυνατεί να εξηγήσει γιατί η αστυνομία συμπεριφέρθηκε έτσι. “Ήταν μέσα στο σπίτι του, δεν ήταν έξω στους δρόμους, δεν είχε όπλο, δεν είχε καν ρούχα, στο δικό του ντους. Πού ήταν ο επικείμενος κίνδυνος; Δεν τον άξιζε καθόλου“, μου λέει, σκουπίζοντας τα δάκρυα από τα μάτια της.
Ο Larry, πατέρας του Adam, σκέφτεται ότι ο γιος του μπορεί να νόμιζε ότι η αστυνομία ήταν μια ψευδαίσθηση. Οι αξιωματικοί που τον βρήκαν στο μπάνιο του απευθύνονταν ως “Μπράντον”, όχι “Adam”, επειδή αυτό ήταν το όνομα που έδωσαν οι γείτονες. “Με το να τον αποκαλούν με διαφορετικό όνομα, σκέφτηκε ο Adam, οι ασυνομικοί δεν θα ήταν πραγματικοί», λέει ο Larry.
Σε ένα σημείο ο Adam έριξε νερό στους αξιωματικούς, κάτι που ο Larry λέει ότι θα μπορούσε να κάνει ώστε να διαπιστώσει αν πραγματικά υπήρχαν. Ακόμα και η αστυνομία αναγνωρίζει ότι ο Adam δεν είχε διαπράξει κανένα έγκλημα και δεν υπήρχε υποψία ότι διέπραξε έγκλημα. Γιατί συνέβη λοιπόν; Η αστυνομία λέει ότι έσπασε την πόρτα και εισέβαλε στο διαμέρισμα αποκλειστικά για να βοηθήσει τον Αδάμ. Λένε ότι ενήργησαν κατ’ αυτό τον τρόπο για να τον συγκρατήσουν και να του παρέχουν ιατρική περίθαλψη. Παρά το βίντεο, ο εισαγγελέας του Milwaukee, John Chisholm, δήλωσε ότι «δεν υπήρχε καμιά βάση για να συνδεθεί οριστικά ο θάνατος του Adam με τις ενέργειες των αστυνομικών». Δεν διώχθηκαν οι αστυνομικοί.
Τα εθνικά ΜΜΕ δεν έδειξαν προσοχή για το περιστατικό και δεν σημειώθηκαν διαμαρτυρίες. Το επεισόδιο του Adam πέρασε απαρατήρητο, απλά ένα μέρος μιας ανησυχητικής στατιστικής που σπάνια μιλάει: Πρόκειται για το υψηλό ποσοστό συνανθρώπων με ειδικές ανάγκες μεταξύ των εκατοντάδων που πεθαίνουν κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, κατόπιν επέμβαση της αστυνομίας. Σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, περίπου το 1/4 αυτών που πεθαίνουν σε αυτές τις συμπλοκές έχουν μια αναπηρία – είτε ψυχική, πνευματική είτε σωματική. Αλλά άλλες έρευνες δείχνουν ότι η αναλογία μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη.
Ήδη το 2018, στις ΗΠΑ, τουλάχιστον 136 άτομα με αναπηρία είναι γνωστό ότι σκοτώθηκαν από αστυνομικούς, σύμφωνα ρεπορτάζ τοπικών ΜΜΕ και με μια βάση δεδομένων της Washington Post. Σε πολλές χώρες η αστυνομία θα ήταν η τελευταία λύση σε περιπτώσεις ανθρώπων με ψυχικές κρίσεις, αλλά στις ΗΠΑ καταφεύγουν πρωτίστως στην αστυνομία λόγω έλλειψης εξειδικευμένων υπηρεσιών. Όταν λοιπόν άρχισα να εξετάζω αυτές τις “συμπλοκές” μεταξύ αστυνομίας και ατόμων με ειδικές ανάγκες σε διάφορα μέρη της χώρας, άρχισαν να εμφανίζονται σαφή πρότυπα. Η ιστορία του Adam μπορεί να είναι ακραία, αλλά κάποιες πτυχές της επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά.
Για ένα εισιτήριο στον κινηματογράφο
Ο Ethan Saylor, 26 ετών, είχε σύνδρομο Down. Το βράδυ της 12ης Ιανουαρίου 2013, στην κομητεία Frederick της Πολιτείας Maryland, βρισκόταν στον κινηματογράφο με τον συνοδό του που τον φρόντιζε, βλέποντας την ταινία Zero Dark Thirty.
Ήταν γοητευμένος από τους χαρακτήρες της CIA και επικρότησε το τέλος της ταινίας αλλά επέμενε ότι δεν ήθελε να επιστρέψει στο σπίτι, θέλοντας να ξαναδεί την ταινία. Ο Ethan και ο φροντιστής του βγήκαν από την αίθουσα αλλά ο Ethan δεν ήθελε να φύγει από τον κινηματογράφο. Ο συνοδός του πήγε να φέρει το αυτοκίνητό του, ελπίζοντας ότι αυτό θα τον πείσει, αλλά ο Ethan επέστρεψε στον κινηματογράφο στο ίδιο κάθισμα στο οποίο είχε παρακολουθήσει την ταινία.
Όσο απουσίασε ο φροντιστής του, τρεις αστυνομικοί εκτός υπηρεσίας που εργάζονταν ως προσωπικό ασφαλείας στον ελεύθερο χρόνο τους, άκουγαν κάποιον να βρίσκεται στον κινηματογράφο χωρίς εισιτήριο για την επόμενη προβολή. “Ήρθε η στιγμή που οι αστυνομικοί του είπανε “Πρέπει να φύγετε ειδάλλως θα συλληφθείτε“” , λέει η μητέρα του Ethan, Patti. Ο Ethan προφανώς είπε στους αστυνομικούς ότι ήταν πράκτορας της CIA και δεν θα πήγαινε οπουδήποτε. “Έτσι, οι αστυνομικοί έβαλαν τα χέρια τους κάτω από τα δικά του για να τον σηκώσουν και να τον απομακρύνουν από την αίθουσα“, λέει η Patti.
Ο Ethan, φώναζε ζητώντας τη μητέρα του, ήταν δεσμευμένος με χειροπέδες. “Κάπως στα επόμενα δευτερόλεπτα ή λεπτά, ο Ethan καταλήγει στο πάτωμα χωρίς να αναπνέει”, λέει η Patti. Οι προσπάθειες να τον συνεφέρουν απέτυχαν.
Αρχικά η μητέρα του σκέφτηκε ότι πέθανε λόγω κάποιας ανεξήγητης ιατρικής επιπλοκής. “Νομίζω ήταν μετά από δύο εβδομάδες που με κάλεσαν από το γραφείο του σερίφη“, λέει η Patti. “Μας είπαν ότι ο ιατροδικαστής είχε αποφανθεί ότι πρόκειται για ανθρωποκτονία και ότι πέθανε από ασφυξία. Αυτή ήταν η πιο δραματική και τραυματική στιγμή σε όλα αυτά – συνειδητοποιώντας ότι είχε δολοφονηθεί“.
Ο Ethan είχε εξιδανικεύσει τους αστυνομικούς, ήθελε μάλιστα να γίνει ένας από αυτούς. Συχνά καλούσε το 911 μόνο και μόνο για να έχει την ευκαιρία να γνωρίσει αστυνομικούς και να δει το περιπολικό που θα έφτανε έξω από το σπίτι του. Τις εβδομάδες που ακολούθησαν, η Patti επισκέφθηκε το γραφείο του τοπικού σερίφη με μπισκότα για να ευχαριστήσει τους βοηθούς του σερίφη που ήταν τόσο υπομονετικοί με τον Ethan. Τώρα έχασε τη ζωή του σε μια μια αντιπαράθεση με μερικούς από τους ίδιους αστυνομικούς.
«Έκατσα και σκέφτηκα πόσο γελοίο ήταν για έναν νέο άνδρα να χάσει τη ζωή του για το κόστος ενός εισιτηρίου κινηματογράφου. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να συμβεί αυτό» λέει η Patti. “Σε τι κατάσταση βρίσκεται το μυαλό ενός αστυνομικού που θα παρέμβει σε ένα περιστατικό με κάποιον που έχει σύνδρομο Down μέχρι το σημείο να καταλήξει στον θάνατο;“.
Η Patti λέει ότι η στάση μεταξύ ορισμένων μελών της κοινότητάς, ακόμα και άτομα που βρίσκονται κοντά σε κείνη, ήταν ότι ο Ethan κάνει θα πρέπει να είχε ώστε να αξίζει αυτό που του συνέβη. Λέει ότι τόσο αυτοί όσο και οι άνθρωποι επιβολής του νόμου έχουν κάνει την υπόθεση ότι ο Ethan θα ήταν ακόμα ζωντανός αν είχε ακολουθήσει τις οδηγίες. Αλλά εκεί ακριβώς είναι το πρόβλημα – η ικανότητά του να ακολουθεί τις οδηγίες. Ο Ethan, όπως ο Adam, δεν είχε αυτή την ικανότητα.
Ήταν κωφός και φοβόταν
Πρόκειται για ένα πρόβλημα που είναι ακόμη πιο εμφανές στην περίπτωση του Magdiel Sanchez, ενός 35χρονου άνδρα που αντιμετώπισε η αστυνομία στη βεράντα του σπιτιού του στην πόλη Οκλαχόμα στις 19 Σεπτεμβρίου 2017. Η αστυνομία νόμιζε ότι κρατούσε όπλο – προέκυψε ότι ήταν ένα κομμάτι σωλήνα – και τον προειδοποίησε να το πετάξει, αλλά δεν το έκανε. Η συμπλοκή έληξε με τον πυροβολισμό του στο γκαζόν μπροστά στα μάτια των γειτόνων.
Είναι τραγικό, διότι ο Magdiel δεν άκουσε ποτέ τις εντολές της αστυνομίας – επειδή ήταν κωφός! Ενώ οι αστυνομικοί περίμεναν την αντίδραση του Magdiel, οι γείτονες φώναζαν στους αξιωματικούς να τους ενημερώσουν ότι ήταν κωφός ο άνθρωπος, αλλά εκείνοι τον πυροβόλησαν έτσι και άλλως. Το βίντεο δείχνει ότι σε ένα σημείο ο Magdiel, κρατώντας τη σωλήνα, έτρεξε προς τους αστυνομικούς. Στη συνέχεια αποχώρησε ξανά και μερικές στιγμές αργότερα, όπως φαίνεται στην κάμερα, σκοτώθηκε.
«Ήταν ένα παιδί με ειδικές ανάγκες, ήταν κωφός και φοβόταν γενικά. Ήταν αρκετά μεγάλος ηλικιακά αλλά ήταν σαν παιδί», λέει η Regina Smith, που είδε την έκβαση του περιστατικού από το παράθυρο της κουζίνας της. «Συνειδητοποίησα ότι ήταν αυτός και σκέφτηκα μα τι μπορούσε να είχε κάνει;». Στην πραγματικότητα, η αστυνομία πήγε στο σπίτι του γιατί υποψιαζόταν ότι ο πατέρας του είχε εμπλακεί σε ένα περιστατικό πιο πριν και μόλις έφτασαν στο σπίτι είδαν τον Magdiel απλά να περπατάει κρατώντας σωλήνα. “Καθώς βρισκόμουν έξω από το σπίτι του Magdiel, βλέπω έναν από τους γείτονες, τον Kevin Tillery, να οδηγεί το ποδήλατό του κρατώντας ένα κομμάτι ξύλο“.
Ο Tillery λέει ότι το κρατούσε πάντα για προστασία από τα αδέσποτα σκυλιά και ότι σε κάποιο σημείο ο Magdiel αποφάσισε να τον αντιγράψει. “Με είδε να πηγαινοέρχομαι με το ραβδί ένα πρωί και κράτησε και αυτός ένα δείχνοντάς μου το με χαμόγελο“, λέει ο Tillery.
Ατιμωρησία των ένστολων
Παρόλα αυτά το Αστυνομικό Τμήμα της Οκλαχόμα υπερασπίζεται τις ενέργειες των αστυνομικών. “Κανείς δεν αμφισβητεί ότι οι γείτονες φώναζαν ότι ήταν κωφός“, λέει ο William Citty, επικεφαλής της αστυνομίας της Οκλαχόμα. Αλλά προσθέτει: “Ήξερε ότι ήταν αστυνομικοί, γι ‘αυτό φοράμε στολές“. Ο αρχηγός της αστυνομίας δεν δέχεται ότι η κώφωση του Magdiel και η έκταση των μαθησιακών δυσκολιών του σημαίνουν ότι οι αξιωματικοί θα έπρεπε να είχαν συμπεριφερθεί διαφορετικά. Λέει ότι οι αστυνομικοί του φοβήθηκαν μη χτυπηθούν με τον σωλήνα και γι’ αυτό ενήργησαν σε αυτοάμυνα.
“Είναι δική μας δουλειά να μπορούμε να ανταποκριθούμε σε καταστάσεις με τρόπο που να φέρνει το καλύτερο αποτέλεσμα“, λέει. “Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση θανατηφόρων μεθόδων. Υπό τις συνθήκες εκείνης της στιγμής, πέτυχαν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα“.
Όπως και στις περιπτώσεις του Adam και του Ethan, κανένας από τους εμπλεκόμενους ένστολους δεν έχει διωχθεί. Τα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των ατόμων με ειδικές ανάγκες, που σκοτώνονται από την αστυνομία στις ΗΠΑ, είναι δύσκολο να βρεθούν. Οι ερευνητές αναγκάστηκαν να βρούν στοιχεία από τα μεμονωμένα ρεπορτάζ των ΜΜΕ από όλη τη χώρα.
Δεν υπάρχει επίσημη συγκέντρωση δεδομένων σε εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις πρόκειται για 136 νεκρούς αλλά πολύ πιθανό ο πραγματικός αριθμός να είναι πολύ μεγαλύτερος. Σε εκατοντάδες άλλες περιπτώσεις δεν καθορίστηκε ποτέ εάν το άτομο που σκοτώθηκε είχε καθόλου αναπηρία. Και μπορεί να υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που δεν αναφέρονται ή απλά οι ερευνητές δεν κατάφεραν να εντοπίσουν.
Πρόκειται για μια κατάσταση που πηγαίνει πίσω στο χρόνο, πριν εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ ο Τραμπ. Η κυβέρνησή του, ωστόσο, σημείωσε ότι θα υπάρξουν λιγότερες έρευνες στα αστυνομικά τμήματα, όταν τα πράγματα πάνε στραβά, υποστηρίζοντας ότι η ομοσπονδιακή εποπτεία των τοπικών αστυνομικών υπηρεσιών μειώνει το ηθικό μεταξύ των αστυνομικών.
Οι εκτελεστές
Τι συμβαίνει λοιπόν με τους αστυνομικούς που σκοτώνουν αυτούς τους ανθρώπους υπό αυτές τις συνθήκες; Ένας εξ’ αυτών είναι ο αστυνομικός Cory Nooner, ο οποίος μου είπε για τη στιγμή που βρισκόταν κοντά σε ένα σχολείο, πριν από 15 χρόνια, όταν πυροβόλησε και σκότωσε μια γυναίκα που είχε σχιζοφρένεια. «Δεν είχα άλλη επιλογή παρά να πυροβολήσω. Αναγκάστηκα να εμπλακώ σε μια κατάσταση όπου δεν είχα άλλη επιλογή“, είπε, δείχνοντας συναισθηματικά φορτισμένος “Ήμασταν έξω από το σχολείο, είχε ένα μαχαίρι και δεν ανταποκρινόταν στις οδηγίες μου“, λέει. Ο Nooner λέει ότι, δεδομένης της ίδιας κατάστασης, θα έκανε ακριβώς το ίδιο πράγμα. “Πρέπει να σιγουρευτώ ότι θα πάω σπίτι στην οικογένειά μου το βράδυ“, λέει.
Είναι όμως σαφές ότι το συμβάν είχε βαθύ αντίκτυπο σε αυτόν. “Μετά το περιστατικό, μου είπαν ότι είχε ιστορικό ψυχικής ασθένειας, δεν ήξερα εκείνη τη στιγμή, δεν κατάλαβα τι συνέβαινε τότε“, λέει. Θυμώνει όμως όταν ακούει ότι η αμερικανική αστυνομία ίσως είναι υπερβολικά έτοιμη να χρησιμοποιήσει τη θανατηφόρα βία. “Ποιος θα ήθελε να εμπλακεί σε κάτι τέτοιο. Η πραγματικότητα είναι ότι κανείς δεν θέλει να εμπλακεί σε μια τέτοια στιγμή που θα πρέπει να τραβήξει το όπλο του σε ένα άτομο και να τραβήξει τη σκανδάλη“. Γιατί όμως σκοτώνονται τόσοι πολύ άνθρωποι με ειδικές ανάγκες από την αστυνομία;
Φυσικά, όλοι οι αστυνομικοί στις ΗΠΑ είναι οπλισμένοι. Υπάρχει επίσης πολύ σοβαρό το ενδεχόμενο να αντιμετωπίσουν πραγματικούς εγκληματίες. Σε όλες τις ΗΠΑ, 40 αστυνομικοί μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου. Έτσι ένα μεγάλο μέρος της εκπαίδευσης της αστυνομίας έχει ως στόχο τη χρήση πυροβόλων όπλων και προσωπικής προστασίας. Αλλά οι επικριτές λένε ότι αυτό δημιουργεί μια αστυνομική κουλτούρα που είναι υπερβολικά αντιφατική, ιδιαίτερα σε ορισμένους τύπους γειτονιών.
Η Δικαιοσύνη με το μέρος των αστυνομικών
Μια περιοχή στην οποία έχουν σημειωθεί περιστατικά ανθρώπων με ειδικές ανάγκες που έπεσαν νεκροί από αστυνομική δραστηριότητα είναι η Νότια πλευρά του Σικάγου, μία από τις πλέον αστυνομευόμενες περιοχές στις ΗΠΑ. Η πιο συχνή καταγγελία είναι ότι οι αστυνομικοί πολύ συχνά επιστρατεύουν αυταρχικές πρακτικές “διατάζουμε και ελέγχουμε“. Ειδικά σε περιοχές με χαμηλό εισόδημα – φωνάζουν και δίνουν εντολές ασκώντας μάλιστα σωματική βία όταν κάποιος δεν συμμορφώνεται. Αυτό μπορεί μερικές φορές, πολύ γρήγορα, να καταλήξει στη χρήση όπλου από τους αστυνομικούς.
Το πρόβλημα είναι – όπως γνωρίζουμε από τις περιπτώσεις του Adam, του Ethan και του Magdiel – ότι μπορεί να υπάρχουν λόγοι για τους οποίους είναι πιο δύσκολο για ορισμένους ανθρώπους να συμμορφώνονται με εντολές που τους φωνάζουν οι αστυνομικοί. Η Candace Coleman, η οποία έχει εγκεφαλική παράλυση, είναι διοργανωτής με την Access Living, μια ομάδα υπεράσπισης ατόμων με αναπηρίες. Μεγάλωσε στη Νότια Πλευρά του Σικάγου και εργάζεται με ανθρώπους εκεί που είναι άτομα με ειδικές ανάγκες, ιδιαίτερα εκείνα που έχουν διαγνωστεί με σχιζοφρένεια και αυτισμό.
“Αν συναντήσουν την αστυνομία, είναι μια τρομακτική κατάσταση“, λέει, υποστηρίζοντας πως οποιαδήποτε αντιπαράθεση με έναν αστυνομικό μπορεί να οδηγήσει σε πανικό και σύγχυση σε όσους αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις με εκείνες των νέων με τις οποίες συνεργάζεται.
“Ποιος είναι αυτός με ένα όπλο;“, θα μπορούσαν να αναρωτηθούν, λέει. “Γιατί αναβοσβήνουν τα φώτα;” «Τι είναι αυτοί οι δυνατοί ήχοι;» . Το να μπορείς μπορείς να σταθείς με ένα συγκεκριμένο τρόπο – για παράδειγμα, με τα χέρια έτσι ώστε να φαίνονται – ή να δεις έναν αστυνομικό στα μάτια μπορεί επίσης να είναι ένα πρόβλημα“, λέει. “Όταν πάει να με αρπάξει ο αστυνομικός και δεν είμαι συνηθισμένη αυτό τότε θα απαντήσω με τρόπο που θα φαινόταν σαν να είμαι προκλητική“, προσθέτει.
Όλα αυτά είναι αλήθεια για τον Larry Trammell, τον πατέρα του Adam. «Υπήρχαν στιγμές που δεν μπορούσες να αγγίξεις τον Adam» λέει ο Larry. «Θα μπορούσε να αποσυρθεί πραγματικά ή να ενθουσιαστεί, οπότε πάντα ήξερα όταν ασχολούμουν με τον Adam, όταν έπρεπε να σταθώ πίσω και να τον αφήσω να μιλήσει“. “Αν πήγαινα πάνω του και του ασκούσα βία, ως πατέρας, και του έλεγα πρέπει να κάνεις αυτό, απλά δεν θα ήταν αποτελεσματικό“.
Πολλές οι αστυνομικές παραβάσεις
Μετά από εβδομάδες κατάφερα, τελικά, να μιλήσω με τον Εισαγγελέα του Μιλγουόκι, John Chisholm, ο οποίος αποφάσισε ότι ο Adam δεν πέθανε ως αποτέλεσμα των ενεργειών των αστυνομικών που χρησιμοποίησαν το Tasers πολλές φορές. “Δεν το έκαναν επειδή ήθελαν να βλάψουν τον Adam. Είναι ακριβώς το αντίθετο, σωστά;” λέει ο Chisholm. “Εξέφρασαν την πρόθεσή, πολλές φορές, να τον βοηθήσουν, ήθελαν να τον βγάλουν από αυτή την κατάσταση“.
Το επεσήμανα και εγώ αυτό τον Chisholm, ότι ήθελαν δηλαδή πράγματι να βοηθήσουν, αλλά το έκαναν όταν άρχισαν να τον χτυπούν με ηλεκτροσόκ. Είχαν τραβήξει τα Tasers τους πριν ακόμα μπούνε στο σπίτι, παρόλο που βρισκόταν σε κτίριο όπου ζούσαν και άλλοι με ψυχικές ασθένειες. Και επισημαίνω ότι οι αξιωματικοί άρχισαν να τον χτυπούν με ηλεκτροσόκ μερικές στιγμές μόνο μετά την επαφή μαζί του. “Σωστά” λέει ο περιφερειακός εισαγγελέας του Μιλγουόκι, John Chisholm, “επειδή έπρεπε να τον ελέγξουν, ώστε να του παράσχουν κάποια ιατρική φροντίδα” επαναλαμβάνει.
Οι δικηγόροι της οικογένειας του Adam υπογραμμίζουν πολλές άλλες παραβιάσεις των οδηγιών της αστυνομίας, για παράδειγμα, λένε ότι κάποιος δεν πρέπει να εκτεθεί σε περισσότερο από 15 δευτερόλεπτα αθροιστικών ηλεκτρικών σοκ χρησιμοποιώντας Taser. Δείχνουν τους τρομερούς τραυματισμούς, συμπεριλαμβανομένων των σπασμένων πλευρών, που έφερε το σώμα του Adam. Σύμφωνα με τις οδηγίες, όταν οι αστυνομικοί συναντούν κάποιον σε κρίση ψυχικής υγείας πρέπει να «αποφεύγουν να εντείνουν την ανησυχία ή τον ενθουσιασμό του, να αποφεύγουν τη σωματική εμπλοκή και να προσπαθούν να τον ηρεμήσουν».
Και όμως ο εισαγγελέας της επαρχίας αποφάνθηκε ότι η συμπεριφορά των αξιωματικών δεν ήταν αμελής ή καταχρηστική. “Δεν βασίζεται στην εκπαίδευσή τους“, λέει. “Η απόφαση που πρέπει να πάρουν βασίζεται στο ποια είναι τα κατάλληλα μέσα εκείνη τη στιγμή για να τον ελέγξουν ώστε να μπορέσουν να του προσφέρουν ιατρική φροντίδα” . Ο Chisholm επιμένει ότι ο Adam μπορεί να πέθαινε ούτως ή άλλως εξαιτίας της κρίσης της υγείας του – και ότι η επιλογή των αστυνομικών ήταν είτε να κάνουν ό, τι έκαναν, είτε να μην κάνουν τίποτα.
“Θα ήθελα να έχουν δικαστεί”, λέει ο πατέρας του Adam. “Αν είχαν δικαστεί και τους βρίσκανε αθώους, θα ήταν και πάλι δύσκολο για μας, αλλά θα τα καταφέρναμε” . Οι αστυνομικοί διώκονται σε πολύ λίγες περιπτώσεις που αφορούν θανάτους ατόμων με ειδικές ανάγκες. Υποτίθεται ότι ενήργησαν με καλή πίστη και συχνά λάμβαναν νομική προστασία πάνω σε αυτή τη βάση. Η περίπτωση του Adam δείχνει πώς η αστυνομία στις ΗΠΑ καλείται συχνά να κάνει μια δουλειά την οποία θα έπρεπε καλύτερα να την κάνουν εκπαιδευμένοι επαγγελματίες από τον ιατρικό τομέα.
Πως θα βελτιωθούν τα πράγματα
“Οι κλήσεις μας σχετικά με την ψυχική υγεία από το 2012 έως το 2016 έχουν τριπλασιάσει“, λέει ο Citty, επικεφαλής της αστυνομίας της Οκλαχόμα, του οποίου οι αστυνομικοί πυροβόλησαν τον Magdiel Sanchez. «Αυτή η κοινωνία δεν έχει ασχοληθεί αποτελεσματικά με την ψυχική υγεία και δεν έχει παράσχει χρήματα για θεραπεία», λέει. “Οι αστυνομικοί τρέχουν από κλήση σε κλήση για να ασχοληθούν με αυτό“. Έτσι, αν η αστυνομία πρόκειται να είναι η πρώτη που θα κληθεί, πώς μπορούν να βελτιωθούν τα πράγματα;
“Πρέπει να σας πω, ότι αν δεν γνωρίζετε κάποιον με σύνδρομο Down, κάτι έχετε χάσει“, λέει η Patti Saylor, η μητέρα του Ethan, καθώς εκπαιδεύει μια ομάδα αστυνομικών για το πώς να αλληλεπιδρούν καλύτερα με άτομα με ειδικές ανάγκες. Προσπαθεί να μετατρέψει την δυστυχία που προκάλεσε ο θάνατος του γιου της σε κάτι θετικό, χρησιμοποιώντας τη φρικτή προσωπική της εμπειρία.
“Ο Ethan δεν είχε τη γνωστική ικανότητα να καταλάβει ότι οι αστυνομικοί ζητούσαν εξηγήσεις“, λέει. “Σκέφτηκε “εντάξει ο αστυνομικός, θα κάτσω στο κάθισμα και θα παρακολουθήσω αυτή τη ταινία για δεύτερη φορά, η μαμά μου όπου να ναι θα έρθει και θα πληρώσει για το εισιτήριο” . Δεν κατάλαβε ότι έπρεπε εκείνος να το κάνει αυτό” . Η Patti μου λέει ότι μερικές φορές την εντυπωσιάζει η άγνοια των αστυνομικών για την αναπηρία, αλλά αυτό απλά αντικατοπτρίζει την έλλειψη συνειδητοποίησης της κοινωνία στο σύνολό της.
“Μου έχουν τεθεί ερωτήσεις όπως «Εννοείτε ότι δεν είναι όλοι ίδιοι;” ή «Δεν είναι λοιπόν σε θέση να μας βλάψουν;», λέει για κάποιους αστυνομικούς που εκπαίδευσε. Οι τελευταίοι συχνά ζητούν συγνώμη σε αυτήν όταν ακούν την ιστορία της και δείχνουν κάποιους να ντρέπονται γι’ αυτό που της συνέβη, λέει.
Όμως, το γραφείο του σερίφη στην κομητεία Frederick, του οποίου οι βοηθεί συμμετείχαν στον θάνατο του Ethan, δεν έχουν ασχοληθεί με την Patti. Συμφώνησε να ρυθμίσουν το θέμα οικονομικά, αλλά δεν ζήτησε ποτέ ένα συγνώμη ή δεν παραδέχτηκε οποιαδήποτε παράβαση. Η αστυνομία της Οκλαχόμα Σίτι μπορεί να δικαιολόγησε τον θάνατο του Magdiel Sanchez στο γκαζόν του, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι το τμήμα προσπάθησε να κάνει αλλαγές μετά το περιστατικό. Έκτοτε προσφέρει περισσότερη κατάρτιση σε ένστολους σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης των ατόμων με αναπηρία.
Πολιτισμική μετατόπιση
Το Σώμα εμπλέκει αυτούς τους ειδικά εκπαιδευμένους αστυνομικούς σε περιστατικά όπου οι δεξιότητές τους θα είναι χρήσιμες. Ένας εξ’ αυτών είναι Cory Nooner – ο ίδιος αξιωματικός ο οποίος, πριν από 15 χρόνια, λέει ότι αναγκάστηκε να πυροβολήσει και να σκοτώσει μια γυναίκα με σχιζοφρένεια. Αυτή η εμπειρία τον ώθησε να προσπαθήσει να κατανοήσει καλύτερα τις ψυχικές ασθένειες και δέχτηκε σημαντική πρόσθετη κατάρτιση.
Βγήκα για περιπολία μαζί του καθώς πήγαινε σε ένα σπίτι σε μια εύπορη γειτονιά στην πόλη της Οκλαχόμα. Ένας άνδρας κάλεσε για να πει ότι η σύζυγός του, που πρόσφατα απελευθερώθηκε από μια ιατρική μονάδα, έχει ένα μανιακό επεισόδιο και βιώνει παράνοια και αυταπάτες. Στο σπίτι τους, ο Nooner ακούει υπομονετικά, καθώς η γυναίκα μιλάει, εμφανώς σε σύγχυση, για το πώς την φροντίζουν οι κρατικές υπηρεσίες.
Τελικά όμως, αφού αρνείται να τον συνοδεύσει για να δει έναν ψυχίατρο και όταν προσπαθεί να πάει στην κρεβατοκάμαρά της, την ακινητοποιεί και τις περνάει χειροπέδες. Αργότερα, μου λέει ότι φοβόταν ότι θα μπορούσε να προσπαθήσει να πάρει κάποιο όπλο και γι αυτό ενεργοποιήθηκαν τα αστυνομικά του ένστικτα.
Για πολλούς, ο πυρήνας του προβλήματος είναι ο τρόπος με τον οποίο η αστυνομία διδάσκεται να εμπλέκεται εξαρχής – δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στη χρήση όπλων παρά σε μεθόδους αποκλιμάκωσης. Όπως συμβαίνει, οι θάνατοι και οι τραυματισμοί των ατόμων με αναπηρία στα χέρια της αστυνομίας κάνει μερικούς ανθρώπους με τους οποίους εργάζεται η Candace Coleman στη νότια πλευρά του Σικάγο να αναρωτιούνται ποιος θα μπορούσε να είναι επόμενος, λέει. Κάποιοι από αυτούς έχουν συνάψει συμφωνίες για να μην καλέσουν ποτέ την αστυνομία υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, προσθέτει, δείχνοντας πόσο ανήσυχοι είναι μήπως πάθουν τίποτα.
Ο Coleman λέει ότι έχουν συγκεντρωθεί επίσης σε ομάδες για να συζητήσουν τι μπορούν να κάνουν για να προστατεύσουν τους εαυτούς τους σε οποιαδήποτε αλληλεπίδραση με την αστυνομία. “Η πρόσθετη εκπαίδευση για την αστυνομία είναι ένα πράγμα αλλά δεν αρκεί“, λέει. «Χρειαζόμαστε μια πολιτισμική μετατόπιση σε όλο το εύρος. Ο τρόπος προσέγγισης των καταστάσεων πρέπει να αλλάξει. Δεν πρέπει πάντα να είναι ότι η άμεση αντίδραση να βγάλεις το όπλο σου ή τον Taser ή να φωνάξεις ή να ουρλιάζεις“, προσθέτει. Μέχρι να συμβεί αυτό, μερικοί από τους πιο ευάλωτους ανθρώπους στην αμερικανική κοινωνία θα αφεθούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους.
