Μπαίνει δυναμικά στο γήπεδο των στρατιωτικών εταιρειών η Κίνα

Μέχρι τώρα, τέτοιες αναπτύξεις γινόντουσαν χωρίς τυμπανοκρουσίες, ακόμη ως απάντηση για ζημιές, που είχαν ήδη υποστεί Κινέζοι πολίτες ή επιχειρήσεις. Η Κίνα αρνείται συνήθως ότι τέτοιου είδους εταιρείες  διαδραματίζουν μεγαλύτερο ρόλο από την απλή υπεράσπιση των κινεζικών συμφερόντων. Επιλέγει συχνά να αποκαλεί αυτές τις οντότητες με διάφορα ονόματα, για να κρύψει την πραγματική τους φύση, όπως αποκάλυψε το πρακτορείο Tazabek, τον προηγούμενο Αύγουστο. Αυτή η προσέγγιση έκανε δυτικούς αναλυτές να τονίζουν την περιορισμένη και αμυντική φύση των κινεζικών ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών σε αντίθεση με ό,τι αυτοί ισχυρίζονται ότι είναι οι μεγαλύτερες και ιδιαίτερου στρατηγικού ενδιαφέροντος ρωσικές και αμερικανικές εταιρείες.

Σύμφωνα με τον Ρώσο σχολιαστή Γιούρι Ταυρόφσκι, οι κινεζικές στρατιωτικές εταιρείες έχουν πλέον βγει από τη σκιά. Ο αναλυτής αναφέρθηκε σε μια πρόσφατη συνάντηση στο Πεκίνο τον Δεκέμβριο του 2023, κατά την οποία συμμετείχαν αξιωματούχοι του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών και διαφόρων κινεζικών εταιρειών ασφαλείας. Οι συζητήσεις κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης αναφέρθηκαν στον ευρύτερο ρόλο αυτών των παραστρατιωτικών δυνάμεων και κυρίως στην ανάληψη μιας πιο διεκδικητικής στάσης παγκοσμίως.

Μονόδρομος για την Κίνα

Σε συνεδρίαση του Κ.Κ. Κίνας οι ομιλητές δήλωσαν ότι η Κίνα δεν έχει άλλη επιλογή από το να αναπτύξει ακόμη περισσότερες τέτοιες εταιρείες σε όλο τον κόσμο. Ισχυρίστηκαν ότι αυτό είναι απολύτως απαραίτητο, καθώς αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερες από 47.000 κινεζικές εταιρείες που απασχολούν 4.100.000 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων 1.600.000 Κινέζων σε περίπου 190 χώρες.

Μετά τη συνάντηση ακολούθησε η δημοσίευση στο South China Morning Post ενός προγραμματικού κειμένου για τις κινέζικες στρατιωτικές εταιρείες. Στο άρθρο προτείνεται, το Πεκίνο να σχεδιάζει και να επεκτείνει τη χρήση των στρατιωτικών εταιρειών για να επιδιώξει ευρύτερους πολιτικούς στόχους. Αυτή η δημόσια στάση της Κίνας δείχνει ότι η κινεζική πλευρά πιστεύει πως μπορεί πλέον να χρησιμοποιεί τις εταιρείες πιο ανοιχτά, λόγω της ανάπτυξης της κινεζικής ισχύος στο εξωτερικό και της φθίνουσας επιρροής της Ρωσίας και των ΗΠΑ.

Αλλιώς, η Κίνα σκοπεύει να  αναπτύξει αυτές τις οντότητες πιο συχνά και ευρύτερα από ό,τι στο παρελθόν, επιτρέποντας στο Πεκίνο να υπερασπιστεί τις εξωχώριες υποδομές του και να ασκήσει πρόσθετη πολιτική πίεση σε άλλες χώρες. Αυτές οι εξελίξεις έχουν προσελκύσει την προσοχή των χωρών της Κεντρικής Ασίας που ενδέχεται να γίνουν στόχοι της χρήσης των στρατιωτικών εταιρειών από το Πεκίνο, όπως επισημαίνεται σε σειρά δημοσιευμάτων σε ιστοσελίδες σε Καζακστάν και Ρωσία.

Από σύμμαχοι ανταγωνιστές;

Η Μόσχα παρακολουθεί στενά, καθώς, στο παρελθόν οι κινεζικές εταιρείες ήταν σύμμαχοι. Το Κρεμλίνο πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει την πολύ απτή πιθανότητα αυτές οι κινεζικές οντότητες να γίνουν ανταγωνιστές ή ακόμη και ενεργοί αντίπαλοι των ρωσικών αντίστοιχων, ανέφεραν άρθρα στο TASS, Kommersant καιVedomosti. Οι πρόσφατες δραστηριότητες της Κίνας και οι αντιδράσεις άλλων δυνάμεων είναι το αποτέλεσμα των εξελίξεων τα τελευταία πέντε χρόνια.

Οι αποστολές από την πλευρά του Πεκίνου έχουν εστιαστεί ολοένα και περισσότερο στην προστασία των οικονομικών συμφερόντων του, οδηγώντας τις στρατιωτικές εταιρείες που αναπτύσσονται για να εκπληρώσουν σχετικούς στόχους να εμπλέκονται περισσότερο σε πολιτικά ζητήματα. Κατά συνέπεια, εντείνεται η νευρικότητα των εξωτερικών δυνάμεων σχετικά με την αυξημένη προθυμία της Κίνας να επιδείξει την αυξανόμενη δύναμή της.

Η αντίδραση των ΗΠΑ ήταν, μέχρι στιγμής, περιορισμένη. Σχεδόν σίγουρα θα ενταθεί το επόμενο διάστημα, δεδομένων των αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου για την Ταϊβάν. Σ’ αυτό συμβάλουν και οι ανησυχίες των ΗΠΑ ότι οι κινεζικές εταιρείες ενδέχεται να απειλήσουν αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, αλλά και του ενδεχομένου η κινεζική δραστηριότητα να υπονομεύσει τη συνεργασία του Πεκίνου με τη Μόσχα.

Κεντρική Ασία και Αφρική

Η Κεντρική Ασία και η Αφρική αντιπροσωπεύουν τις δύο περιοχές όπου ο ρόλος των κινεζικών στρατιωτικών εταιρειών φαίνεται να επεκτείνεται ταχύτερα στο εγγύς μέλλον. Σε αυτές τις δύο περιοχές, ορισμένες κυβερνήσεις είναι ασταθείς, σχεδόν ανύπαρκτες. Εξωτερικές ομάδες όπως οι κινεζικές εταιρείες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο με ελάχιστο κόστος, επιτρέποντας σε όσους βρίσκονται πίσω τους να παραμένουν αόρατοι. Όπως τονίστηκε στη συνάντηση του Δεκεμβρίου, δεδομένου του εύρους της κινεζικής εμπλοκής, το Πεκίνο μπορεί να χρησιμοποιήσει τις εταιρείες του με παρόμοιους τρόπους οπουδήποτε και κάθε φορά εκεί που εκτιμά την αδυναμία εκ μέρους των ντόπιων κυβερνήσεων ή των δυτικών υποστηρικτών τους.

Στο παρελθόν, οι Ρώσοι εξέφρασαν τη βεβαιότητα ότι η Κίνα θα κινηθεί προσεκτικά αναφορικά με τη χρήση ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών για ευρύτερους πολιτικούς στόχους, αν και εκτιμούσαν ότι τέτοιες κινεζικές ενέργειες θα μπορούσαν να ωφελήσουν τη Μόσχα, δημιουργώντας διάχυτο χάος. Οι δυτικοί ειδικοί υποθέτουν ότι η Κίνα θα έχει πάντα την άποψη ότι ο χρόνος εργάζεται υπέρ της και ως εκ τούτου δεν θα διακινδυνεύσει το επόμενο διάστημα.

Ωστόσο, οι τελευταίες πληροφορίες υποδηλώνουν ότι η Κίνα αποφάσισε να αλλάξει πορεία και ότι κατέληξε στο συμπέρασμα πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να προχωρήσει και να χρησιμοποιήσει αυτό το όπλο. Εάν αυτό πράγματι ισχύει, τότε οι κινεζικές στρατιωτικές εταιρείες, που ελάχιστοι στη Δύση γνωρίζουν, μπορεί σύντομα να εκτοπίσουν τη ρωσική Wagner, ως αντικείμενα πρωταρχικής γεωπολιτικής ανησυχίας. Η ίδια η δημοσιοποίηση των ενεργειών του Πεκίνου υποδηλώνει ότι κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.