Δια χειρός Γερμανών η πρώτη γενοκτονία – Επίσημη αναγνώριση

Η κυβέρνηση της Γερμανίας αναγνώρισε, για πρώτη φορά, ότι η χώρα διέπραξε γενοκτονία σε βάρος των φυλών Χερέρο και Νάμα (ή Ναμάκουα) στη Ναμίμπια την εποχή της αποικιοκρατίας και υποσχέθηκε να χορηγήσει στη χώρα της Αφρικής αναπτυξιακή βοήθεια ύψους άνω του ενός δισ. ευρώ. Ιστορικοί αναφέρουν ότι 65.000 από τα συνολικά 85.000 μέλη της φυλής Χερέρο και τουλάχιστον 10.000 από τα 20.000 μέλη της φυλής Νάμα σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς αποικιοκράτες. Άλλοι κάνουν λόγο ακόμα και για 100.000 νεκρούς Χερέρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πρώτος διοικητής της αποικίας ήταν ο πατέρας του μετέπειτα εγκληματία πολέμου Χέρμαν Γκέρινγκ. Η γενοκτονία άρχισε το 1904 και συνεχίστηκε μέχρι την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914. Η σύγκρουση ξεκίνησε ως διαμάχη των Γερμανών αποίκων κτηματιών με τους ντόπιους οι οποίοι προσπάθησαν να προστατεύσουν τα χωράφια, τα σπίτια, τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Απέναντι στην ανώτερη στρατιωτική τεχνολογία των Γερμανών όμως δεν είχαν τύχη, παρά τις όποιες, μικρές επιτυχίε, σημείωσαν.

Η Γερμανία έστειλε στη “Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική” (Ναμίμπια) τον “χασάπη” (κυριολεκτικά) στρατηγό Λόταρ φον Τρότα, ο οποίος ήταν ξεκάθαρος: «Κάθε Χερέρο, είτε φέρει όπλο είτε όχι, πρέπει να εκτελείται». Στη μάχη του Βάτερμπεργκ (11 Αυγούστου 1904) νίκησε τους Χερέρο και ανάγκασε τους επιζώντες να καταφύγουν στις παρυφές της ερήμου Καλαχάρι, όπου πολλοί πέθαναν από δίψα και πείνα. Στην μάχη αυτή οι Γερμανοί πέραν των σύγχρονων τυφεκίων τους, είχαν και πυροβόλα και πολυβόλα. Οι Χερέρο (περί τους 3-6.000 πολεμιστές και δεκάδες χιλιάδες άμαχοι) ήταν εξοπλισμένοι με ασπίδες από δέρμα βοδιού, ακόντια και ξύλινους κεφαλοθραύστες (ρόπαλα).

Ο φον Τρότα επέτρεψε στους άνδρες του να βιάσουν, να κάψουν και να σκοτώσουν γυναικόπαιδα. Ο Τρότα διέταξε επίσης να δηλητηριαστούν όλα τα πηγάδια στην περιοχή, έτσι ώστε οι Χερέρο να πεθάνουν από τη δίψα. Την ίδια τύχη επιφύλαξαν οι Γερμανοί και στους Νάμα που προσπάθησαν να βοηθήσουν τους Χερέρο. Μετά από σφαγές, όσοι Χερέρο και Νάμα αιχμαλωτίσθηκαν εγκλείστηκαν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων (θανάτου στην πραγματικότητα ), όπου κρατούντο σε άθλιες συνθήκες, βασανίζονταν συστηματικά και υφίσταντο και “ιατρικά πειράματα”, σε μια πρόγευση των όσων εγκλημάτων οι Γερμανοί επρόκειτο να διαπράξουν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αναγνώριση με αστερίσκους…

«Χαρακτηρίζουμε πλέον επίσημα τα γεγονότα εκείνα αυτό που ήταν, αν ιδωθούν στο σήμερα, γενοκτονία», ανέφερε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, ο οποίος με την φράση του «αν ιδωθούν στο σήμερα», ουσιαστικά δικαιολογεί τα όσα έγιναν τότε. Η αναγνώριση της γενοκτονίας όμως δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Χρειάστηκαν πέντε χρόνια διαπραγματεύσεων για να φτάσουμε στο αποτέλεσμα αυτό.

Η Γερμανία θα διαθέσει στην Ναμίμπια 1,1 δισ. ευρώ, δημιουργώντας ένα “ταμείο ανάπτυξης”, ενώ ο Γερμανός πρόεδρος της Δημοκρατίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ θα ζητήσει επίσημα συγνώμη. Το Βερολίνο όμως, αλλεργικό και στο άκουσμα της λέξης “αποζημίωση”, τονίζει σε κάθε ευκαιρία ότι το γεγονός πως αναγνωρίζει την γενοκτονία και δημιουργεί το εν λόγω ταμείο, δεν σημαίνει ότι θα δεχθεί να διατυπωθούν αξιώσεις για τη χορήγηση αποζημιώσεων. Επιμένει πως πρόκειται για πολιτικό και ηθικό καθήκον και θέλει να αποφεύγεται ακόμη και ο όρος αποζημιώσεις.

Οι διαπραγματεύσεις είχαν για καιρό περιέλθει σε αδιέξοδο, εξαιτίας διαφωνιών για το ποσό που θα πρόσφερε η Γερμανία για τα χρόνια της αποικιοκρατικής εκμετάλλευσης, καταπίεσης και του χυμένου αίματος. Ο πρόεδρος της Ναμίμπιας, ο Χάγκε Γκάινγκομπ είχε εκφράσει τη δυσαρέσκειά του το 2020 για το γεγονός πως, παρότι η γερμανική κυβέρνηση είχε συμφωνήσει να ζητήσει «άνευ όρων συγγνώμη» από τον λαό και την κυβέρνηση της Ναμίμπιας, δεν ήθελε επ’ ουδενί να χρησιμοποιηθεί ο όρος «αποζημιώσεις».

Η Γερμανία έχει πολλούς λόγους να αποφεύγει τον όρο “αποζημιώσεις” διότι χρωστά και αλλού και ιδίως στην Ελλάδα. Η χώρα μας θα μπορούσε να αξιοποιήσει το προηγούμενο της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Χερέρο και τον Νάμα απ’ τους Γερμανούς για να ξαναφέρει στο προσκήνιο, επιτακτικά, το ζήτημα των αποζημιώσεων και επανορθώσεων προς την χώρα μας που την κατέστρεψαν, κυριολεκτικά, φτάνει και η Αθήνα να θελήσει να κινηθεί…