Έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση στο Κουρσκ

Οι στόχοι της εισβολής μεταβάλλονται με το χρόνο: Αρχικά ο διπλός στόχος ήταν ο εξαναγκασμός της Ρωσίας να μεταφέρει στρατεύματα από το Ντονμπάς και η μετατροπή του πυρηνικού σταθμού Κουρσκ σε “βρώμικη βόμβα” στο εσωτερικό της Ρωσίας. Όταν αυτός ο στόχος απέτυχε, ο Ουκρανός αρχιστράτηγος Σίρσκι ισχυρίστηκε στο CNN ότι οι αναθεωρημένοι στόχοι της εισβολής ήταν να αποτραπεί επικείμενη μεγάλη ρωσική επίθεση μέσω Κουρσκ, να δημιουργηθεί μια “ζώνη ασφαλείας”, να πάρει αιχμαλώτους πολέμου και να τονώσει το ηθικό των ουκρανικών στρατευμάτων.

Οι ελάχιστες ρωσικές δυνάμεις που οι ουκρανικές μονάδες αντιμετώπισαν στη περιοχή έδειξαν ότι δεν επέκειτο καμία ρωσική επίθεση. Απέμειναν οι συλλήψεις αιχμαλώτων και η τόνωση του ουκρανικού ηθικού. Άξιζαν αυτοί οι δύο αμφιλεγόμενοι στόχοι μια ολόκληρη πολεμική εκστρατεία που μέχρι στιγμής κόστισε τις ζωές πολλών χιλιάδων Ουκρανών στρατιωτών, οδηγεί τώρα πια σε υποχώρηση στο Κουρσκ, αλλά και σε σημαντικές απώλειες στο εξασθενημένο μέτωπο του Ντονμπάς; Χωρίς αμφιβολία, η εισβολή στο Κουρσκ, που έγινε με την συνεργασία των ΗΠΑ και της Βρετανίας, πέτυχε ένα τριπλό αιφνιδιασμό σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο.

Ενώ προετοίμαζε την εισβολή στο Κουρσκ, το Κίεβο εξαπέλυσε μια επιχείρηση παραπλάνησης, διακηρύσσοντας σε κάθε τόνο ότι επιδιώκει διαπραγματεύσεις. Και τα δυτικά ΜΜΕ επέμεναν ότι ήλθε η ώρα των διαπραγματεύσεων, μετά τη διάσκεψη στην Ελβετία τον Ιούνιο του 2024. Στην πραγματικότητα, η ρητορική περί διαπραγματεύσεων ήταν μια επιχείρηση γνωστικού πολέμου με σκοπό τον εφησυχασμό των Ρώσων ώστε να επιτύχει ο αιφνιδιασμός.

Ήξεραν ότι, για λόγους εσωτερικής πολιτικής, το Κρεμλίνο επιθυμεί τερματισμό του πολέμου και την αποφυγή εκτεταμένης επιστράτευσης. Γι’ αυτό ανταποκρίνεται θετικά σε διαπραγματεύσεις, ακόμα κι όταν οι προηγούμενες αποδείχθηκαν στημένες ή επηρεαζόμενες από το ΝΑΤΟ (Μινσκ, Κωνσταντινούπολη). Έχοντας πειστεί ότι ο Ζελένσκι μιλούσε σοβαρά για ειρηνευτικές συνομιλίες, ακόμα και κάποιοι σύμμαχοι του Πούτιν (Ινδία, Βραζιλία κ.α.) τον ενθάρρυναν προς αυτή την κατεύθυνση. Μάλλον κανείς τους δε περίμενε ότι αντί για διαπραγματεύσεις το Κίεβο ετοιμάζονταν να ανοίξει νέο μέτωπο.

Τα “αδύναμα σημεία”

Στην εποχή της απόλυτης διαφάνειας του πεδίου μάχης (κάθε όχημα, όπλο και πεζικάριος μπορεί όχι μόνο να εντοπιστεί από δορυφόρους και drones αλλά και να εξουδετερωθεί άμεσα), οι Ουκρανοί πέτυχαν τον απόλυτο επιχειρησιακό αιφνιδιασμό. Στο πρώτο στάδιο, έκαναν πολύ επικοινωνιακό θόρυβο ότι δήθεν η Ρωσία επρόκειτο να επιτεθεί στην περιοχή Σούμι και γι’ αυτό ήταν αναγκασμένοι να μεταφέρουν στρατεύματα στην περιοχή. Τα ουκρανικά στρατεύματα σκόπιμα μεταφέρθηκαν κυρίως στις κατοικημένες ζώνες του Σούμι ώστε το μέγεθος τους να υποτιμηθεί από τους Ρώσους, οι οποίοι δεν είδαν αυτή τη μετακίνηση ως επιθετικό, αλλά ως αμυντικό μέτρο εκ μέρους των Ουκρανών, πιθανόν για την προετοιμασία επιχειρήσεων αστικού πολέμου, όπως είχε γίνει και σε προηγούμενες περιπτώσεις.

Ειδικοί δορυφορικής αναγνώρισης επισημαίνουν ότι μπορείς να εντοπίσεις τις συγκεντρώσεις των στρατευμάτων από δορυφόρους, αλλά δεν μπορείς να εντοπίσεις τις προθέσεις των στρατευμάτων. Αυτές πρέπει να συναχθούν από τη στρατιωτική ανάλυση και εμπειρία. Στρατιωτικά επιτελεία σ’ όλο τον κόσμο τείνουν να καταλήγουν σε ερμηνείες που συμφωνούν με τους σχεδιασμούς τους. Το ρωσικό επιτελείο δεν αποτελεί εξαίρεση. Απέδωσε τις συγκεντρώσεις στο Σούμι σε αμυντική πρόθεση, γιατί αυτή η ερμηνεία συμφωνούσε με τη μέχρι τότε εικόνα που το επιτελείο είχε για το πόλεμο και με τους αντίστοιχους σχεδιασμούς του.

Στο δεύτερο στάδιο, σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι αμερικανικές υπηρεσίες ηλεκτρονικής παρακολούθησης. Οι δύο μεγάλες ρωσικές γραμμές άμυνας στην παραμεθόρια περιοχή του Κουρσκ δεν ήταν επαρκώς επανδρωμένες. Οι αμερικανικοί δορυφόροι είδαν τα κραυγαλέα κενά στη ρωσική άμυνα. Στη συνέχεια, καθοδήγησαν τους Ουκρανούς στα “αδύναμα σημεία” των συνόρων, από τα οποία έπρεπε να εισβάλλουν για να προκαλέσουν ζημιά στην άμυνα της Ρωσίας και ταυτόχρονα στη δημόσια εικόνα του Πούτιν.

Τα στρατεύματα στο Σούμι δεν ήταν αμυντικοί αλλά επιθετικοί σχηματισμοί της αφρόκρεμας του ουκρανικού στρατού (80η αερομεταφερόμενη και 22η μηχανοκίνητη ταξιαρχίες με υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό και μονάδες drones πολεμιστών). Είχαν τακτικά πλεονεκτήματα, που απέδωσαν μεγάλα οφέλη και οδήγησαν στην επιτυχία τους τις πρώτες ημέρες:

• Τα drones έπλητταν ρωσικούς στόχους ανενόχλητα, γιατί οι Αμερικανοί τους είχαν προμηθεύσει υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό ηλεκτρονικού πολέμου που μπλόκαρε τις ρωσικές επικοινωνίες.
• Τα ρωσικά αντιαρματικά ελικόπτερα Kamov-52 αναγκάστηκαν να επιχειρούν πάνω από περιοχές μαχών χωρίς επαρκείς επικοινωνίες. Εντοπίσθηκαν από την ουκρανική αεράμυνα, με αποτέλεσμα τρία από αυτά να καταρριφθούν νωρίς.
• Μεγάλου βεληνεκούς drones κατέστρεψαν ρωσικά αεροδρόμια, στα οποία προσγειώνονταν τα αεροπλάνα Su-24 με βαριές βόμβες Fab3000 για να πλήξουν τις ουκρανικές μηχανοκίνητες μονάδες.
• Τηλεχειριζόμενες νάρκες που εκτοξεύονται από πυροβόλα, ναρκοθέτησαν τους οδικούς άξονες από όπου θα έρχονταν οι ρωσικές ενισχύσεις.
• Πυραυλικά συστήματα HiMARS κατέστρεψαν γέφυρες και έπληξαν τα ρωσικά στρατεύματα.
• Διασκορπιζόμενες νάρκες προστάτευσαν τα πλευρά των ουκρανικών επιθέσεων.

Η αντίστροφη μέτρηση στο Κουρσκ

Όπως αναμενόταν, οι ουκρανικές μηχανοκίνητες μονάδες συνάντησαν μόνο μικρές ρωσικές μονάδες στρατεύσιμων, λίγες τσετσένικες μονάδες Αχμάτ και μερικές ομάδες συνοριοφυλάκων. Έτσι κατάφεραν να διεισδύσουν βαθιά στη περιοχή Κουρτς, κάποιοι έφτασαν μέχρι 30 χιλιόμετρα μέσα στη Ρωσία. Ο τακτικός αιφνιδιασμός είχε ολοκληρωθεί. Μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό, ο Πούτιν δήλωσε ότι η ρωσική αντεπίθεση θα ήταν μια αντιτρομοκρατική επιχείρηση. Γι’ αυτό ο τοπικός συντονισμός των επιχειρήσεων στο Κουρσκ ανατέθηκε σε αρμόδιο αξιωματούχο της Ρωσικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Ξεκαθάρισε πως ό,τι και να συνέβαινε στο Κουρσκ, δεν θα μετακινούσε στρατεύματα από το θέατρο του Ντονμπάς, όπου σημείωναν σημαντική πρόοδο.

Μετά απ’ τη πρώτη βδομάδα, η κατάσταση άρχισε να αντιστρέφεται σταθερά υπέρ των Ρώσων, για τους εξής λόγους:

1. Από νωρίς πέτυχαν να εμποδίσουν τους Ουκρανούς να καταλάβουν τον πυρηνικό σταθμό Κουρσκ.
2. Τα ρωσικά Lancet drones προσαρμόστηκαν στις παρεμβολές συχνότητας, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στις ουκρανικές μηχανοκίνητες μονάδες.
3. Προχωρώντας βαθύτερα στο ρωσικό έδαφος, οι ουκρανικές δυνάμεις έγιναν πολύ ευάλωτες, γιατί τέθηκαν εκτός προστατευτικής εμβέλειας των μονάδων ηλεκτρονικού πολέμου. Έτσι, τα Lancet έπλητταν ανενόχλητα τα ουκρανικά αντιαεροπορικά πυροβόλα, συστοιχίες S-300, πυροβολικό, συστήματα HiMARS.
4. Αφού τα αεροδρόμιά τους είχαν υποστεί ζημιές από τα ουκρανικά drones, οι Ρώσοι χρησιμοποίησαν κατά κόρον τους πυραύλους Iskander που πλήττουν με ακρίβεια τις ουκρανικές φάλαγγες.
5. Εκκένωσαν το τοπικό πληθυσμό ώστε στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν βαριές βόμβες Fab3000 κατά των ουκρανικών στρατευμάτων.

Κάθε μέρα που περνάει πλέον, η θέση των ουκρανικών δυνάμεων στο Κουρσκ γίνεται πιο επισφαλής, με κίνδυνο τον πλήρη αφανισμό τους, ενώ υποχωρούν και στο ανατολικό μέτωπο. Αυτό που τους απέμεινε είναι το αμφιλεγόμενο “Σχέδιο Νίκης” που ο Ζελένσκι θέλει να “πουλήσει” στον Μπάιντεν, δηλαδή, τη χρήση νατοϊκών πυραύλων κατά μεγάλων ρωσικών πόλεων. Όμως, τότε το Κρεμλίνο δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να προσπαθήσει να τελειώσει γρήγορα το πόλεμο χρησιμοποιώντας τη “Σοκ και Δέος” μέθοδο των Αμερικανών στο Ιράκ (ανηλεείς βομβαρδισμοί με θηριώδη βομβαρδιστικά Tu-160, πλήρης καταστροφή υποδομών με υπερπυραύλους Satan-II κλπ.). Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν θα ακολουθήσει άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, δηλαδή, αν θα εξασφαλίσει τελικά ο Ζελένσκι αυτό που πάντα είχε εξασφαλισμένο ο ομόδοξος του Νετανιάχου.