Για ποιο λόγο οι Ρώσοι κατηγορούν τον Πούτιν στο Ουκρανικό

Είναι αποκαλυπτικό ότι ακόμα και τώρα που έχει καταστεί εξόφθαλμο το μέγεθος της ουκρανικής εισβολής, αντί να μιλήσει τη γλώσσα της πραγματικότητας, το Κρεμλίνο κρύβεται πίσω από ευφημισμούς. Αντί, λοιπόν, να μιλήσει για εχθρική εισβολή, μιλάει για ρωσική αντιτρομοκρατική επιχείρηση(!), τη διοίκηση της οποίας ανέθεσε στον επικεφαλής της FSB, λες και η Ρωσία δέχθηκε επίθεση τρομοκρατών! Για άλλη μία φορά αποφεύγει να πει ρητά ότι η Ρωσία βρίσκεται σε πόλεμο και να λάβει τα αναγκαία μέτρα. Με την τακτική του αυτή, όμως, ο Πούτιν φέρνει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

Αρνούμενος να προχωρήσει σε ευρύτερη επιστράτευση για να μην προκαλέσει κοινωνική δυσαρέσκεια, προκαλεί πολύ μεγαλύτερη δυσαρέσκεια στον πληθυσμό, ο οποίος έχει αρχίσει να αμφισβητεί ευθέως πλέον τα περί Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης. Ολοένα και περισσότεροι Ρώσοι κατηγορούν τον πρόεδρό τους, επειδή άφησε απροστάτευτα ρωσικά εδάφη, επειδή δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι άμαχοι υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους στην περιφέρεια του Κουρσκ και τώρα στην περιφέρεια του Μπέλγκοροντ. Τον κατηγορούν, με άλλα λόγια, επειδή δεν κάνει ό,τι χρειάζεται για να κερδίσει τον πόλεμο, με αποτέλεσμα οι ουκρανικές δυνάμεις να παραμένουν στο ρωσικό έδαφος και σε κάποιες περιπτώσεις να επεκτείνονται.

Δεδομένου ότι η Ρωσία έχει πολλαπλάσιο πληθυσμό από τον σημερινό πληθυσμό της Ουκρανίας, έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει συντριπτική υπεροχή στα μέτωπα. Εάν είχε κηρύξει μία πρόσθετη μερική επιστράτευση, θα είχε διαθέσιμα στρατεύματα για να πραγματοποιήσουν κυκλωτική κίνηση και να αποκόψουν τις ουκρανικές ταξιαρχίες που βρίσκονται στην περιοχή του Κουρσκ, μετατρέποντας την ουκρανική εισβολή σε καταστροφική ήττα. Επίσης, θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τη μεταφορά ουκρανικών δυνάμεων στο Κουρσκ για να σπάσει τις αδυνατισμένες πλέον αμυντικές γραμμές των Ουκρανών στο Ντονμπάς.

Αυτό που συμβαίνει σήμερα κατά μία έννοια είναι επανάληψη αυτού που είχε συμβεί πριν δύο χρόνια στην περιοχή του Χάρκοβο, όταν οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν τρέψει σε φυγή αδύναμες μονάδες Ρώσων συνοριοφυλάκων, χωρίς καν να εμποδιστούν από την κυρίαρχη στους αιθέρες ρωσική Αεροπορία! Για ποιο λόγο άραγε το Κρεμλίνο δεν έχει διατάξει την άμεση μαζική μεταφορά στρατιωτικών μονάδων από άλλες περιοχές στα ανατολικά και νότια σύνορα, στις οποίες δεν υφίσταται απειλή;

Η ασυμμετρία στον πόλεμο της Ουκρανίας

Το Κίεβο είπε ότι κύριος στόχος της εισβολής στο Κουρσκ είναι να σπείρει τον φόβο στους Ρώσους και να αποσταθεροποιήσει το εκεί καθεστώς. Έχει πράγματι προκληθεί δυσαρέσκεια στη Ρωσία εναντίον του Πούτιν, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Όπως προανέφερα, κατηγορείται όχι για την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά επειδή δεν κάνει ό,τι χρειάζεται για να κερδίσει τον πόλεμο. Και είναι ακριβώς αυτό το κλίμα που τον εξωθεί τώρα να κλιμακώσει για να ανταποκριθεί στη λαϊκή πίεση.

Η σημερινή ρητορική περί “αντιτρομοκρατικής επιχείρησης” κι όχι περί “πατριωτικού πολέμου” καταδεικνύει ότι το Κρεμλίνο δεν θέλει να ομολογήσει την αποτυχία του. Το ερώτημα είναι εάν στην πράξη θα ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην πρόκληση ή όχι. Αυτό θα φανεί τις επόμενες ημέρες. Το ζητούμενο για τη Ρωσία δεν είναι απλώς να εκδιώξει τους Ουκρανούς εισβολείς. Εάν αυτοί φύγουν χωρίς να ηττηθούν, θα έχουν διατηρήσει το ψυχολογικό πλεονέκτημα και θα έχουν κερδίσει τις εντυπώσεις, παρότι δεν θα έχουν επιφέρει ουσιαστικό αποτέλεσμα όσον αφορά την πορεία του πολέμου.

Το ζητούμενο, λοιπόν, για τους Ρώσους είναι να μετατρέψουν την επιθετική ενέργεια των Ουκρανών σε στρατιωτική ήττα. Εάν δεν συμβεί αυτό, το κύρος του Πούτιν στο εσωτερικό θα έχει τραυματιστεί ανεπανόρθωτα. Αν και οι Ρώσοι σχολιαστές έχουν αποφύγει μέχρι τώρα τις ανοικτές επικρίσεις, είναι δεδομένο πως το κλίμα δυσαρέσκειας για το Κρεμλίνο έχει οξυνθεί και το αίτημα για καταλυτική στρατιωτική δράση έχει καταστεί πολύ πιεστικό.

Σ’ αυτόν τον πόλεμο υπάρχει μία ασυμμετρία. Η Ουκρανία μπορεί να έχει πίσω της τη Δύση, αλλά πολεμάει με όλες της τις δυνάμεις, επειδή θεωρεί δικαιολογημένα ότι αυτός ο πόλεμος είναι υπαρξιακός γι’ αυτήν. Ο πόλεμος αυτός, όμως, είναι υπαρξιακός και για τη Ρωσία, όπως έχει εμμέσως πλην σαφώς αναγνωρίσει και το Κρεμλίνο. Εάν ηττηθεί θα πιεστεί ασφυκτικά από τους Δυτικούς για να τεθεί σε τροχιά διάλυσης. Η Ρωσία, όμως, πολεμάει “πολυτελώς” σαν αυτός ο πόλεμος να μην είναι υπαρξιακός γι’ αυτήν! Πρόκειται για κραυγαλέα αντίφαση. Είναι κατανοητό ότι το Κρεμλίνο δεν θέλει να διαταράξει πολύ την καθημερινή ζωή του ρωσικού πληθυσμού, αλλά ένας υπαρξιακός πόλεμος στα σύνορά σου, όπου εμπλέκεται ολοένα και περισσότερο η Δύση, είναι καταστροφικό λάθος να διεξάγεται σαν να πρόκειται για στρατιωτικές επιχειρήσεις κάπου μακριά!

Ο φόβος του Πούτιν

Γιατί, όμως, η Μόσχα έχει αποφύγει μέχρι τώρα να χρησιμοποιήσει όσα στρατιωτικά μέσα διαθέτει και χρειάζονται για να κάμψει το Κίεβο; Μήπως θέλει, αλλά δεν μπορεί; Εάν ήθελε, όμως, μπορούσε τουλάχιστον να είχε συγκεντρώσει υπέρτερες δυνάμεις από τις αντίστοιχες των Ουκρανών, δεδομένου ότι αυτό είναι μέσα στις δυνατότητές της, λόγω πολλαπλάσιου πληθυσμού. Δεν το έχει πράξει για να μην προκαλέσει με μία νέα μερική επιστράτευση δυσαρέσκεια στη ρωσική κοινωνία. Όπως προανέφερα, όμως, με τη στάση του προκαλεί πολύ μεγαλύτερη δυσαρέσκεια.

Επίσης, η πρόθεση του Πούτιν να μην προκαλέσει εκτεταμένες απώλειες στον άμαχο πληθυσμό της Ουκρανίας για να μην δημιουργήσει βαθύ ψυχολογικό χάσμα μεταξύ των δύο λαών είναι υπαρκτή, αλλά δεν αρκεί από μόνη της για να εξηγήσει τη στάση του. Έτσι κι αλλιώς, το χάσμα έχει γίνει πλέον βαθύ και η όποια ρωσική αυτοσυγκράτηση δεν πρόκειται να αλλάξει ποιοτικά τα πράγματα σ’ αυτό το επίπεδο. Ούτε ο εγγενής συντηρητισμός του Πούτιν είναι επαρκής εξήγηση.

Μία άλλη εξήγηση είναι ότι το Κρεμλίνο αναμένει την εκλογική νίκη του Τραμπ, προσδοκώντας ότι το Κίεβο θα αναγκαζόταν να διαπραγματευτεί με τη Μόσχα μία συμφωνία που να ικανοποιεί τις ρωσικές απαιτήσεις. Προφανώς, οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην εξίσωση του Ουκρανικού. Ωστόσο, η νίκη του Τραμπ δεν είναι δεδομένη, αλλά κι αν εκλεγεί δεν είναι δεδομένο ότι θα δείξει επαρκή κατανόηση στις ανησυχίες της Ρωσίας για την εθνική της ασφάλεια, παρότι απέδωσε την ευθύνη για τον πόλεμο στον Μπάιντεν.

Πιο εύλογο είναι να υποθέσουμε ότι ο Πούτιν διαχειρίζεται τον πόλεμο όπως τον διαχειρίζεται, επειδή φοβάται πως μία συντριπτική ρωσική στρατιωτική νίκη στην Ουκρανία θα παρόξυνε τις ανησυχίες ειδικά στην Ευρώπη ότι οι Ρώσοι προτίθενται να επιτεθούν και δυτικότερα για να προωθήσουν τις υποτιθέμενες αυτοκρατορικές βλέψεις τους. Σε ένα τέτοιο κλίμα έντασης και ρωσοφοβίας στη Δύση, ίσως ο Πούτιν φοβάται πως θα μπορούσε το “κόμμα του πολέμου” στις ΗΠΑ να προχωρήσει σε κάποιου είδους άμεση στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Μία τέτοια κίνηση θα υποχρέωνε τη Μόσχα να φέρει στο τραπέζι και το ενδεχόμενο χρήσης τακτικών πυρηνικών όπλων για να αντιμετωπίσει επέμβαση του ΝΑΤΟ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται…

Είναι, λοιπόν, ίσως, ο φόβος του Πούτιν για μία τέτοια τροπή του πολέμου που εξηγεί την ζημιογόνα για τη Ρωσία αυτοσυγκράτησή του σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Αν και ο φόβος του αυτός δεν είναι παντελώς αβάσιμος, έχει το μειονέκτημα ότι αντί να απομακρύνει τον κίνδυνο μίας ΝΑΤΟϊκής επέμβασης μάλλον τον φέρνει πιο κοντά. Ήδη, άλλωστε, η Δύση έχει κάνει πολλά βήματα, κλιμακώνοντας την εμπλοκή της στον πόλεμο. Πληροφορίες λένε, μάλιστα, ότι στην ουκρανική εισβολή συμμετέχουν και Δυτικοί στρατιωτικοί με το κάλυμμα του μισθοφόρου. Η μέχρι τώρα επιτυχής ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ κατά πάσα πιθανότητα θα αναζωπυρώσει τις προσδοκίες στο ΝΑΤΟ ότι εάν εμπλακεί πιο αποφασιστικά μπορεί η εισβολή στην Ουκρανία να μετατραπεί σε ήττα της Ρωσίας.