Γιατί είναι αδιέξοδη η στρατηγική του Ισραήλ στο Παλαιστινιακό

Η πρωτόγνωρη εισβολή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, με τις εκατοντάδες νεκρούς, συνιστά ποιοτικό άλμα στη χρόνια αυτή σύγκρουση. Τόσο η αναβαθμισμένη επιχειρησιακή ικανότητα της ισλαμιστικής οργάνωσης, όσο και ο απόλυτος αιφνιδιασμός των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας, καταδεικνύουν σε όσους έχουν τη δυνατότητα να αναστοχαστούν με ψυχραιμία και νηφαλιότητα ότι η στρατηγική του Ισραήλ έχει αποτύχει, είναι εδώ και πολλά χρόνια σε αδιέξοδο.

Τέτοια λόγια μοιάζουν άτοπα στην παρούσα συγκυρία, όπου στο Ισραήλ κυριαρχεί το απέραντο πένθος και η εξίσου απέραντη επιθυμία για σκληρή εκδίκηση. Κι όμως, με απέραντο σεβασμό στο εβραϊκό αίμα που χύθηκε και στο πλαιστινιακό που έχει ήδη αρχίσει να χύνεται, είναι ίσως η πιο κατάλληλη ώρα για να τεθεί το ζήτημα με στρατηγικούς όρους κι όχι απλώς με όρους εκδίκησης, οι οποίοι το μόνο που καταφέρνουν είναι να αναπαράγουν τον φαύλο κύκλο.

Ο ορατός δια γυμνού οφθαλμού στόχος του εβραϊκού κράτους ήταν και παραμένει ο πολιτικός κατακερματισμός και η στρατιωτική συντριβή του ένοπλου παλαιστινιακού κινήματος. Το Ισραήλ πίστευε ότι θα έκαμπτε το ηθικό των Παλαιστινίων και θα διέλυε την αντίστασή τους. Θα υποχρέωνε πολλούς απ’ αυτούς (κυρίως τα πιο ενεργά στοιχεία) να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές εστίες τους και να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς, όπως έχουν ήδη κάνει πολλοί ομοεθνείς τους. Οι υπόλοιποι θα υποχρεώνονταν να σκύψουν το κεφάλι και να αποδεχθούν μία διευθέτηση της αρεσκείας του εβραϊκού κράτους.

Σύμφωνα πάντα με τους σχεδιασμούς του, μία τέτοια εξέλιξη θα του επέτρεπε να οικειοποιηθεί μεγάλο τμήμα της Δυτικής Όχθης του Ιορδάνη και να δημιουργήσει μία μη βιώσιμη και ως εκ τούτου απολύτως εξαρτημένη και ελεγχόμενη παλαιστινιακή διοίκηση σε νησίδες της Δυτικής Όχθης και στη Λωρίδα της Γάζας. Με άλλα λόγια, θέλει “Πατουστάν”, όπως αυτά που είχε δημιουργήσει πριν καταρρεύσει το ρατσιστικό καθεστώς της Νότιας Αφρικής. Ουσιαστικά ήθελε περιοχές υπό παλαιστινιακή διοίκηση, αλλά υπό την κυριαρχία του Ισραήλ, οι οποίες να λειτουργούν σαν γιγαντιαίες αποθήκες παλαιστινιακού πληθυσμού.

Δεν πρόκειται για αυθαίρετο ισχυρισμό. Η εξέλιξη του πληθυσμιακού χάρτη της περιοχής, όπως απεικονίζεται παραπάνω από το 1946 και μετά είναι η αδιάψευστη απόδειξη ότι έχει σε μεγάλο βαθμό πραγματοποιηθεί εθνική κάθαρση. Η επέκταση των εβραϊκών οικισμών έχει πολυδιασπάσει τη συνέχεια και ενότητα των παλαιστινιακών εδαφών στη Δυτική Όχθη, ακυρώνοντας σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα ίδρυσης ενιαίου παλαιστινιακού κράτους.

Η άνοδος του ισλαμισμού

Ουσιαστικά, οι Ισραηλινοί αρνούνται στους Παλαιστίνιους αυτό που για πολλά χρόνια οι Άραβες αρνούνταν στους Εβραίους: το δικαίωμα να αποκτήσουν το δικό τους ανεξάρτητο κράτος. Αυτή είναι η πηγή της βίας, που ματώνει τους δύο αντιπάλους. Η λεγόμενη Παλαιστινιακή Αρχή, όπως και η διάσπαση της εδαφικής συνέχειας των παλαιστινιακών περιοχών, είναι πολιτικοδιπλωματικά τερατουργήματα. Είναι ασταθείς προσωρινές καταστάσεις, που τροφοδοτούν το κλίμα σύγκρουσης.

Μην ανοίγοντας στους Παλαιστίνιους μία προοπτική αξιοπρεπούς εθνικής επιβίωσης, η διεθνής κοινότητα τους εξωθεί στην απόγνωση και κατ’ επέκταση στα άκρα. Είναι ευθύνη και του Ισραήλ και της Δύσης, που οι ισλαμιστικές οργανώσεις Χαμάς και Τζιχάντ απέκτησαν τόσο μεγάλη λαϊκή απήχηση, εκτοπίζοντας από την πρώτη γραμμή τις εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις με κοσμική ιδεολογία, όπως η PLO.

Επιδιώκοντας, όμως, τη συντριβή της αντίπαλης πλευράς κι όχι απλώς μία ευνοϊκή γι’ αυτό διπλωματική λύση, το Ισραήλ βολεύθηκε από την άνοδο του ισλαμικού φανατισμού στους κόλπους του παλαιστινιακού λαού. Το εβραϊκό λόμπι έχει χρησιμοποιήσει την άνοδο αυτή ως επιχείρημα για να πείσει τους Αμερικανούς και ευρύτερα τους Δυτικούς ότι ο πόλεμος εναντίον της ισλαμικής τρομοκρατίας κρίνεται στη Δυτική Όχθη και στη Γάζα! Με τον τρόπο αυτό το Ισραήλ είχε λυμένα τα χέρια για να εφαρμόσει εμμέσως πλην σαφώς μία πολιτική εθνικής κάθαρσης.

Φαύλος κύκλος

Η τωρινή εισβολή της Χαμάς με την εκτέλεση αμάχων έχει προκαλέσει διεθνώς απολύτως δικαιολογημένο αποτροπιασμό. Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι η Δύση δεν έχει δείξει την ίδια ευαισθησία για τα τρομακτικά δεινά που έχει υποστεί ο παλαιστινιακός λαός (κυρίως άμαχοι) από τις κατά καιρούς στρατιωτικές επιχειρήσεις των Ισραηλινών. Ο απολογισμός τους είναι κι αυτός αποτροπιαστικός.

Ο ισραηλινός στρατός έχει σκοτώσει, τραυματίσει και συλλάβει χιλιάδες Παλαιστινίους. Όχι μόνο στελέχη της Χαμάς και της Τζιχάντ, αλλά και αμάχους. Κάθε τόσο διαλύει τον κρατικό μηχανισμό στη Γάζα, καταστρέφει υποδομές και κατεδαφίζει τεράστιο αριθμό σπιτιών. Το γεγονός ότι οι παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις έχουν διαπράξει και συνεχίζουν να διαπράττουν αποτρόπαια εγκλήματα δεν δίνει το δικαίωμα στο Ισραήλ να συμπεριφέρεται κατά παρόμοιο τρόπο. Του δίνει, βεβαίως, το δικαίωμα να προστατεύει τον εαυτό του, αλλά σε τελευταία ανάλυση, είναι κράτος, όχι τρομοκρατική οργάνωση, και ως εκ τούτου οφείλει να σέβεται το διεθνές δίκαιο.

Κατά κανόνα, οι καταστροφές τα τελευταία πολλά χρόνια ειδικά στη Γάζα –με θύματα και πολλούς αμάχους– δεν εξυπηρετούν συνήθως στρατιωτικές σκοπιμότητες. Γίνονται ως αντίποινα σε παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις, οι οποίες με τη σειρά τους γίνονται ως αντίποινα για την κατασκευή παράνομων εβραϊκών οικισμών και άλλων αυθαιρεσιών του Ισραήλ σε βάρος των Παλαιστινίων. Και έτσι ο φαύλος κύκλος του αίματος καλά κρατεί.

Στο πλαίσιο αυτού του φαύλου κύκλου το εβραϊκό κράτος επιδιώκει με διάφορους τρόπους να εξαναγκάσει όσο το δυνατόν περισσότερους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Σ’ αυτό, όμως, έχει σε μεγάλο βαθμό αποτύχει. Παρά τις εφιαλτικές συνθήκες, οι Παλαιστίνιοι κατά κανόνα παρέμειναν, θρηνώντας για τους νεκρούς και τους εξαφανισμένους, για τους τραυματίες και τους φυλακισμένους, για τις καταστραμμένες περιουσίες και για τη θλιβερή τους μοίρα.

Κι όλα αυτά, βεβαίως, με πολλαπλασιασμένο το μίσος και την απόφαση για εκδίκηση να αναδεικνύεται σε ύψιστο σκοπό, που τροφοδοτεί όσο τίποτα άλλο τις τρομοκρατικές επιθέσεις, όπως η τωρινή της Χαμάς. Οι παλαιστινιακές οργανώσεις που καταφεύγουν στην τρομοκρατία δεν χρειάζεται να ψάξουν πολύ για εθελοντές. Υπάρχουν αρκετοί, που θέλουν, έστω και θυσιάζοντας τον εαυτό τους να μετατραπούν σε βόμβες για να συμπαρασύρουν στο θάνατο όσο το δυνατόν περισσότερους Εβραίους, αδιαφορώντας εάν θα σκοτώσουν παιδιά, γυναίκες ή ηλικιωμένους. Το αποτέλεσμα είναι να αναπαράγεται ο φαύλος κύκλος της βίας και του αίματος.

Και πολιτικό ζήτημα η ασφάλεια

Ούτε οι δολοφονίες ούτε οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ, όμως, έλυσαν το πρόβλημα. Παρά τα τεράστια πλήγματα που έχει υποστεί, οι ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις με τις τρομοκρατικές πρακτικές παραμένουν ζωντανές και όπως φάνηκε αυτές τις ημέρες με αναβαθμισμένη επιχειρησιακή ικανότητα. Οι Ισραηλινοί έχουν κερδίσει αλλεπάλληλους πολέμους. Η υπεροχή τους σ’ όλα τα επίπεδα είναι καταλυτική. Παρ’ όλα αυτά, με διαλείμματα, συνεχίζουν να ζουν στην ανασφάλεια και να πληρώνουν το δικό τους φόρο αίματος, όπως δείχνουν και τα τωρινά γεγονότα.

Εμμένοντας στην αναζήτηση στρατιωτικής λύσης σ’ ένα κατ’ εξοχήν πολιτικό πρόβλημα, το Ισραήλ αποφάσισε επιπροσθέτως να κατασκευάσει ένα τείχος στη Δυτική Όχθη, με σκοπό να ελέγχει αυστηρά την είσοδο των Παλαιστινίων στις υπό ισραηλινό έλεγχο περιοχές. Μετατρέποντας τις καθημερινές μετακινήσεις των Παλαιστινίων σε κόλαση, το Ισραήλ αναμφισβήτητα δυσκολεύει τους επίδοξους τρομοκράτες, αλλά ταυτοχρόνως φουντώνει το μίσος των Παλαιστινίων.

Οι Ισραηλινοί αρνούνται να συνειδητοποιήσουν ότι σε τελευταία ανάλυση η πολυπόθητη ασφάλεια είναι πολιτικό κι όχι μόνο στρατιωτικό-αστυνομικό μέγεθος. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να την εγγυηθούν 100%, ακόμα και τα πιο αυστηρά μέτρα καταστολής και αστυνόμευσης. Κάποια στιγμή θα βρεθεί μία ρωγμή, μέσα από την οποία θα διεισδύσει ο τρομοκράτης, που είναι αποφασισμένος να θυσιάσει την ζωή του για να σκοτώσει όσο το δυνατόν περισσότερους εχθρούς. Ειδικά όταν η απόγνωση πολλαπλασιάζει τον αριθμό των νέων Παλαιστινίων που θέλουν να πάρουν εκδίκηση.

Το Ισραήλ ταπεινώνει και ματώνει κατ’ εξακολούθηση τους Παλαιστίνιους, διαψεύδοντας τις κατά καιρούς ελπίδες τους για ομαλή εξέλιξη προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης δικού τους ανεξάρτητου κράτους. Με τον τρόπο αυτό τους εξωθεί στην απόγνωση, στον φανατισμό και στο μίσος. Σ’ αυτές τις συνθήκες και μην έχοντας άλλο τρόπο αντίδρασης στο πλαίσιο αυτής της άνισης σύγκρουσης, οι Παλαιστίνιοι εξωθούνται σε τρομοκρατικές πρακτικές, σ’ έναν ολοκληρωτικό και χωρίς κανόνες πόλεμο.