Γιατί η Κίνα δεν θέλει πόλεμο Ισραήλ-Ιράν

Η δε προτροπή του Κινέζου καθηγητή στο Ιράν να μην “επαναλάβει το λάθος των Ρώσων”, θυμίζει την αντίδραση του Πεκίνου στην δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί από τους Αμερικανούς, το 2020: Είχε καλέσει το Ιράν σε αυτοσυγκράτηση, αντανακλώντας τον τρόπο που η Κίνα αντιλαμβάνεται να συμφέροντα της.

Πάγιως στόχος του Πεκίνου είναι η οικονομική του εξάπλωση, μέσω της κατασκευής του νέου “Δρόμου του Μεταξιού”. Αυτό σημαίνει ότι έχει ανάγκη σταθερότητας στον Κόλπο του Ομάν. Ενέργειες που λειτουργούν αποσταθεροποιητικά και θέτουν σε κίνδυνο τον κινεζικό σχεδιασμό, αυξάνοντας την αβεβαιότητα, αποτελούν πρόβλημα και αντιμετωπίζονται αρνητικά από την κινεζική ηγεσία. Αυτό ισχύει και για δυνάμεις που βρίσκονται στο νέο “Δρόμο του Μεταξιού” και για δυνάμεις που δρουν στον περίγυρο.

Παγίως η Κίνα επιδιώκει την καθεστωτική σταθερότητα στο Ιράν λόγω των προμηθειών ιρανικού πετρελαίου, αλλά και των γενικότερων οικονομικών και εμπορικών δεσμών Πεκίνου-Τεχεράνης. Τον Μάρτιο του 2021, Πεκίνο και Τεχεράνη υπέγραψαν μία σημαίνουσα συμφωνία 25ετούς συνεργασίας, ενώ η εξομάλυνση των σχέσεων Ιράν και Σαουδικής Αραβίας επιτεύχθηκε ακριβώς χάρη στην κινεζική μεσολάβηση.

Ο Κόλπος του Ομάν αποτελεί το σημείο-κλειδί για την πρόσβαση της Κίνας σε περιοχές πλούσιες σε ενεργειακούς πόρους μέσω του Ινδικού Ωκεανού, αλλά και για τη σύνδεσή της με τις εσωτερικές περιοχές της Ευρασίας. Το Ιράν καταλαμβάνει σημαντικότερη θέση στην κινέζικη στρατηγική, δεδομένου ότι η Σαουδική Αραβία και τα υπόλοιπα μικρότερα κράτη του Κόλπου βρίσκονται κάτω από την αμυντική ομπρέλα των ΗΠΑ και φιλοξενούν στο έδαφός τους αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις. Ως εκ τούτου, αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τους Κινέζους στρατηγιστές.

Η Κίνα έχει ανάγκη το Ιράν

Εάν το ισλαμικό καθεστώς του Ιράν εισερχόταν σε τροχιά αποσταθεροποίησης θα αποτελούσε μεγάλο πλήγμα για τα κινέζικα συμφέροντα. Θα ήταν οπισθοδρόμηση στον πολυπολικό κόσμο, στην δημιουργία του οποίου έχει συμβάλλει και η Κίνα.  Όπως είναι γνωστό, η κινέζικη οικονομία έχει ζωτική ανάγκη από μεγάλες ποσότητες ενέργειας και ως εκ τούτου η Κίνα είναι καθαρός εισαγωγέας πετρελαίου. Ένα μεγάλο μέρος τω εισαγωγών αυτών προέρχεται από την περιοχή του Περσικού Κόλπου.

Αν και οι ΗΠΑ δεν ελέγχουν απόλυτα τη δυτική πλευρά του Περσικού Κόλπου μέσω της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων, όπως παλαιότερα – λόγω των διευρυμένων σχέσεων των αραβικών αυτών χωρών με την Κίνα – το Πεκίνο δεν έχει την πολυτέλεια να διακινδυνεύσει ενδεχόμενο αποκλεισμό του από τα ιρανικά ενεργειακά αποθέματα, για αυτό και πρέπει να ελέγχει, ή τουλάχιστον να μην της καταστεί εχθρική, η ανατολική πλευρά του Περσικού Κόλπου. Την ίδια στιγμή, το αμερικανικό ναυτικό επιδιώκει να διατηρήσει τον έλεγχο των θαλασσίων οδών του εμπορίου.

Ο Κόλπος του Ομάν δεν χωρίζει μόνο το Ομάν από το Ιράν, αλλά επίσης το Ομάν από το Πακιστάν. Στη νοτιοδυτική γωνία του Πακιστάν, κοντά στα σύνορα με το Ιράν, η Κίνα έχει κατασκευάσει στο λιμάνι του Gwadar, με υποδομές για αποθήκευση και μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων.

Από εκείνη την εμπορική βάση της και από τη ναυτική βάση που επίσης διαθέτει, είναι σε θέση να “ελέγχει” τις θαλάσσιες μεταφορές μέσω των Στενών του Ορμούζ. Στην ουσία η Κίνα βρίσκεται στην περιοχή. Το λιμάνι του Gwadar αποτελεί σημείο-κλειδί για το θαλάσσιο “Δρόμο του Μεταξιού”. Δεν είναι διόλου τυχαίο που οι δεσμοί Κίνας-Ιράν γίνονται όλο και στενότεροι τα τελευταία χρόνια, όπως έδειξε και ένταξη της Τεχεράνης στον σχηματισμό των BRICS, ηγετικό ρόλο στον οποίο έχουν Κίνα και Ρωσία.