Γιατί ο Ερντογάν ξεκίνησε νέο πογκρόμ κατά της κουρδικής ελίτ στην Τουρκία

Νέο πογκρόμ εξαπέλυσε ο Ταγίπ Ερντογάν κατά Κούρδων πολιτικών, δικηγόρων, δημοσιογράφων, ακτιβιστών, υπό το πρόσχημα ότι συνδέονται με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). Οι τουρκικές αρχές ασφαλείας συνέλαβαν πάνω από 600 φερόμενους υπόπτους. Η κίνηση του Ερντογάν παραπέμπει σε πολιτικά κίνητρα, που αφορούν τον αποδεκατισμό του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2020 και την αποφυγή εντάσεων με το σύμμαχο εθνικιστή Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτη του Κινήματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP).

To ισλαμιστικό κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) από τότε που έχασε στις τοπικές εκλογές του 2019, σε τρεις μεγάλες πόλεις και σε αρκετές άλλες στις ανατολικές επαρχίες, έχει κλιμακώσει τις διώξεις εναντίον της κουρδικής πολιτικής ελίτ. Είναι χαρακτηριστικό ότι 59 από τους 69 δημάρχους που εκλέχθηκαν με το HDP, παύθηκαν από τα καθήκοντά τους. Επισημαίνεται, ότι από το 2016 έχουν φυλακιστεί περίπου δώδεκα βουλευτές του HDP, συμπεριλαμβανόμενου και του πρώην ηγέτη του Σελαχατίν Ντεμιρτάς, εξέχουσας κουρδικής πολιτικής προσωπικότητας.

Ο Ερντογάν κατηγόρησε πρόσφατα τον Ντεμιρτάς ότι  «υπερασπίζεται την τρομοκρατία και ότι έχει το αίμα χιλιάδων Κούρδων στα χέρια του». Ο Ερντογάν δεν μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη συμμαχία του με τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, διότι εάν το MHP αποσύρει την υποστήριξή του από το ισλαμικό κυβερνών ΑKP, μια διενέργεια πρόωρων εκλογών, ενδέχεται να αποδειχθεί, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, βατερλό για τον Τούρκο πρόεδρο.

Δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε την 1η Νοεμβρίου από την εταιρία Eurasia, δείχνει ότι η δημοτικότητα του AKP και του μικρού κυβερνητικού εταίρου του MHP πέφτει στο 32.5% και στο 8.9% αντίστοιχα. Τα δύο πολιτικά κόμματα είχαν λάβει στις βουλευτικές εκλογές του 2018, ποσοστά ψήφων 42.6% και 11.1% αντίστοιχα.

Στον αντίποδα, τα κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, έχουν αυξήσει τη δημοτικότητά τους, συγκριτικά με τα ποσοστά των εκλογών του 2018. Η αξιωματική αντιπολίτευση του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) φτάνει το 28.2%, το εθνικιστικό Καλό Κόμμα συγκεντρώνει 12.6% και το φιλoκουρδικό HDP 11.7%. Στις εκλογές του 2018, το CHP απέσπασε ποσοστό ψήφων 22.6%, το Καλό Κόμμα, 11.7% και το HDP 11.7%.

Ερντογάν και αντιπολίτευση

O Ερντογάν εκτιμά η ότι εκλογική βάση του HDP μπορεί να υποστηρίξει τον υποψήφιο που θα επιλέξει η ενωμένη τουρκική αντιπολίτευση, στη περίπτωση που αυτός είναι πολιτική προσωπικότητα ευρείας αποδοχής, με ερείσματα στην κοινή γνώμη. Επισημαίνεται, ότι το φιλοκουρδικό HDP δεν κατέβασε στις τοπικές εκλογές του 2019 δικούς του υποψηφίους. Κάλεσε τους υποστηρικτές του να ψηφίσουν τους υποψηφίους του CHP. Αν και τα κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης διχάζονται εξαιτίας της ιδεολογίας τους, αυτό δεν εμπόδισε ισλαμιστές, εθνικιστές, αριστερούς, ακτιβιστές να υποστηρίξουν στις προεδρικές εκλογές του 2018, τον κοινό υποψήφιο της κατά του Ερντογάν.

Το Κουρδικό έχει και περιφερειακές προεκτάσεις καθώς ο Ερντογάν δεν επιθυμεί ένα “Μεγάλο Κουρδιστάν” που θα υπονομεύσει την τουρκική εδαφική ακεραιότητα. Ο Ερντογάν εξετάζει, σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, και το ενδεχόμενο μια νέας στρατιωτικής επιχείρησης κατά των Σύριων Κούρδων μαχητών. Σύμφωνα με κουρδικές πηγές παρατηρείται  συγκέντρωση τουρκικών στρατευμάτων σε περιοχή βόρεια της Ράκα, κοντά στο κύριο  αυτοκινητόδρομο M-4.

Η Τουρκία θεωρεί τις συριακές κουρδικές στρατιωτικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) επέκταση του PKK. O Ερντογάν στις αρχές Οκτωβρίου δήλωσε, ότι «υπάρχουν ακόμη  περιοχές με τρομοκράτες στη Συρία. Ή καθαρίζονται όπως μας έχουν υποσχεθεί ή θα το κάνουμε μόνοι μας». Στα τέλη Οκτωβρίου ο Ερντογάν προειδοποίησε πάλι «ότι καταβάλλονται προσπάθειες για τη δημιουργία τρομοκρατικού κράτους εκεί. Η Τουρκία δεν θα επιτρέψει ποτέ τη δημιουργία ενός τέτοιου κράτους στα σύνορά της. Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται».

Ερντογάν και Μπαχτσελί

Το ερώτημα που εγείρεται είναι εάν ο Ερντογάν αποφασίσει να διεξάγει στρατιωτική επιχείρηση κατά των Σύριων Κούρδων, πριν λήξει η θητεία του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Στα τέλη Ιανουαρίου 2021 αναλαμβάνει επίσημα τα καθήκοντα του, ο νέος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο Ερντογάν γνωρίζει πως θα διαφοροποιηθεί κάπως η αμερικανική εξωτερική πολιτική προς την Τουρκία, καθώς δεν θα υπάρχει πλέον ο σύμμαχός του Τραμπ.

Ο Ερντογάν είναι αντιμέτωπος με τα σοβαρά προβλήματα της τουρκικής οικονομίας και τη διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού, που μαστίζει την Τουρκία. Η συμμαχία με το εθνικιστικό κόμμα του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, είναι ο μόνος τρόπος για διατηρήσει την εξουσία του, σε αυτήν τη δεδομένη στιγμή και να αποφύγει πρόωρες εκλογές. Το πογκρόμ κατά της κουρδικής ελίτ ικανοποιεί την εθνικιστική ατζέντα του MHP.

Η οικονομική πολιτική που ασκούσε ο Ερντογάν, φαίνεται ότι προκάλεσε κάποια ρήγματα στη σχέση του με το Κίνημα Εθνικιστικής Δράσης (CHP). Τελικά, ο Τούρκος πρόεδρος αναγκάστηκε να υποχωρήσει και καρατόμησε τον γαμβρό του από υπουργό Οικονομίας. Το νέο πογκρόμ κατά της κουρδικής ελίτ θεωρείται ότι έγινε με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δυο κυβερνητικών εταίρων και στο ίδιο πλαίσιο φαίνεται να εντάσσεται και ενδεχόμενη στρατιωτική επιχείρηση κατά των Σύριων Κούρδων.