Γιόσι Κοέν: Όταν ο αρχικατάσκοπος του Νετανιάχου απειλούσε το Διεθνές Δικαστήριο
29/05/2024Στην αποκάλυψη ότι ο πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, Γιόσι Κοέν, έφτασε στο σημείο να απειλήσει την πρώην Γενική Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, στην προσπάθεια του να την πιέσει να εγκαταλείψει διεξαγόμενη έρευνα για ενδεχόμενα εγκλήματα πολέμου από το Ισραήλ, προχώρησε ο Guardian.
Σύμφωνα με τον Guardian, η υπόθεση αφορά έρευνα που είχε ξεκινήσει το 2021 και τότε Γενική Εισαγγελέας ήταν η Φάτου Μπενσούντα, με την οποία ο Κοέν είχε τακτικές μυστικές συναντήσεις. Ο Κοέν είχε απόλυτη εξουσιοδότηση από την ισραηλινή κυβέρνηση για τις ενέργειες του. Ο αρχηγός της Μοσάντ επεδίωκε να εκθέσει την εισαγγελέα ή να τη στρατολογήσει προκειμένου να συνεργάζεται με τις απαιτήσεις του Ισραήλ, λειτουργώντας, σύμφωνα με κάποιες πηγές, ως «ανεπίσημος αγγελιοφόρος» του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Ο Κοέν, εκ των στενότερων συμμάχων του Νετανιάχου, ηγείτο προσωπικά της εμπλοκής της Μοσάντ στην – σχεδόν δεκαετή – εκστρατεία της χώρας για την υπονόμευση του Δικαστηρίου. Η Μπενσούντα είχε ενημερώσει αξιωματούχος του Δικαστηρίου ότι ανησυχούσε για την όλο και πιο επίμονη και απειλητική φύση της συμπεριφοράς του Κοέν! Μάλιστα, στην προσπάθειά του να σταματήσει τις έρευνες του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, η Μοσάντ δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει και τον πρώην πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, Τζόζεφ Καμπίλα.
Ειδικότερα, το 2018 στο πλαίσιο επίσημης συνάντησης της Μπενσούντα με τον τότε πρόεδρο της αφρικανικής χώρας στο ξενοδοχείο του στη Νέα Υόρκη (για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο Κονγκό) η Εισαγγελέας έπεσε στην παγίδα του Κοέν. Την ώρα της συνάντησης, ζητήθηκε από τους συνεργάτες της Μπενσούντα να αποχωρήσουν. Τότε, σύμφωνα με τρεις πηγές που γνωρίζουν τη συνάντηση, στην αίθουσα μπήκε Κοέν, ο οποίος προσπάθησε και πάλι να “συνετίσει” τη εισαγγελέα. Μετά την αιφνιδιαστική συνάντηση ο Κοέν τηλεφωνούσε επανειλημμένα στην επικεφαλής εισαγγελέα. Σύμφωνα με δύο πηγές όταν η Μπενσούντα ρώτησε τον Κοέν πώς βρήκε τον αριθμό τηλεφώνου της, ο ίδιος απάντησε: «Ξέχασες τι δουλειά κάνω;»!
Ο διάδοχος της Μπενσούντα, Καρίμ Χαν ήταν αυτός που τελικώς προτίθεται να εκδώσει τα εντάλματα σύλληψης για τον Νετανιάχου και τον Ισραηλινό υπουργό Άμυνας που επέφεραν νέες απειλές κατά του Δικαστηρίου, όχι μόνο από το Ισραήλ, αλλά και από πλευράς γερουσιαστών των Ηνωμένων Πολιτειών…
Ο θρησκευόμενος κατάσκοπος
Πάντως, οι δεσμοί του Κοέν με τον Νετανιάχου υπήρξαν τόσο ισχυροί, ώστε ο τελευταίος να εκμυστηρευθεί σε συνομιλητές του το 2019, ότι «υπάρχουν δύο άτομα που θεωρώ κατάλληλα να ηγηθούν του Ισραήλ – τον Γιόσι Κοέν και τον Ρον Ντέρμερ!» (ο Ντέρμερ ήταν ο πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ εκείνη την περίοδο). Αρκετοί αξιωματούχοι του κόμματος του Νετανιάχου (Λικούντ) είχαν εμφανιστεί δυσαρεστημένοι που ο Νετανιάχου ήταν διατεθειμένος να παρακάμψει την κομματική ιεραρχία, προωθώντας έναν εξωκομματικό…
Ποιος είναι, όμως, ο Γιόσι Κοέν; Γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ σε μια θρησκευτική οικογένεια από γηγενείς γονείς (σάμπρα) έβδομης και όγδοης γενιάς. Μεγαλώνοντας, έγινε μέλος του θρησκευτικού σιωνιστικού κινήματος νεολαίας Bnei Akiva και μαθήτευσε στο θρησκευτικό γυμνάσιο Γεσιβάτ Ορ Ετζιόν. Το 1979, κλήθηκε να υπηρετήσει στον στρατό και εθελοντικά κατετάγη αλεξιπτωτιστής. Όταν απολύθηκε σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου και εντάχθηκε στη Μοσάντ το 1982. Έγινε υπεύθυνος για στρατολόγηση και χειρισμό πρακτόρων σε ξένα κράτη. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του ήταν ο μόνος θρησκευόμενος στη σχολή της Μοσάντ εκείνη την εποχή.
Διαχειρίστηκε πράκτορες σε πολλές χώρες κατά τη διάρκεια της καριέρας του και έγινε επικεφαλής του τμήματος Tsomet, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα της υπηρεσίας και είναι υπεύθυνο για την συλλογή πληροφοριών εξωτερικού. Το διάστημα 2011-2013 ήταν αναπληρωτής διευθυντής της Μοσάντ, με διευθυντή τον Ταμίρ Πάρντο. Τον Αύγουστο 2013 διορίστηκε Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του πρωθυπουργού και τον Δεκέμβριο 2015 ορίστηκε διάδοχος του απερχόμενου Πάρντο.
Ο ακάματος διευθυντής της Μοσάντ, ήταν αυτός που φέρεται να οργάνωσε την δολοφονία του Ιρανού πυρηνικού φυσικού Μοχσέν Φαχριζαντέχ (ο ίδιος είχε αφήσει σχετικές υπόνοιες σε συνέντευξη του, όπως και για την εμπλοκή της υπηρεσίας στην καταστροφή πυρηνικής εγκατάστασης στο Nατάνζ). Είχε μάλιστα δηλώσει περήφανος σε συνέντευξη του για παλαιότερη ριψοκίνδυνη επιχείρηση της Μοσάντ: Την κλοπή εγγράφων για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν από την ίδια της υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας της χώρας! Ήταν μία από τις πιο τολμηρές κατασκοπευτικές ενέργειες στην ιστορία της.
Επί θητείας του στην Μοσάντ, η υπηρεσία γιγαντώθηκε όσον αφορά τον προϋπολογισμό και το ανθρώπινο δυναμικό, διεύρυνε την επιχειρησιακή της υποδομή και φέρεται να οργάνωσε μερικές από τις πιο τολμηρές κατασκοπευτικές ενέργειες στην ιστορία της. Ο Κοέν υποκατέστησε τους επαγγελματίες διπλωμάτες στα πιο κρίσιμα θέματα στρατηγικού χαρακτήρα, όπως οι αναδυόμενες συμμαχίες με τις σουνιτικές αραβικές μοναρχίες. Πρώτα ως σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας και στη συνέχεια ως διευθυντής της Μοσάντ, έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στην συγκέντρωση εξουσιών από τον Νετανιάχου, παρακάμπτοντας τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών και πάντα μπροστάρης στην σταυροφορία κατά του Ιράν.
Ο Γιόσι Κοέν στο προσκήνιο
Μετά το 2010 ήταν δύσκολη περίοδος για τον κλάδο επιχειρήσεων της Μοσάντ. Η δολοφονία του διαβόητου λαθρέμπορα όπλων της Χαμάς Μαχμουντ Αλ Μαμπούχ στο Ντουμπάι την χρονιά εκείνη βιντεοσκοπήθηκε από κάμερες ασφαλείας, με αποτέλεσμα να αποκαλυφθούν τα πρόσωπα μιας πολυάριθμης ομάδας εκτελεστών. Μετά από εκείνο το φιάσκο, η Μοσάντ περιόρισε τέτοιες επιχειρήσεις. Υπό τον Πάρντο (2011-2016) ελάχιστες επιχειρήσεις εγκρίθηκαν. Ο Νετανιάχου διάλεξε τον Κοέν για αρχηγό της Μοσάντ, όταν αυτός του είχε υποσχεθεί να επιστρέψει σε τολμηρές και στρατηγικά σημαντικές επιχειρήσεις με κύριο στόχο το Ιράν. Έτσι επανεξέτασε τις επιχειρήσεις της Μοσάντ, στο απόηχο της αποκαλυφθείσας δολοφονίας του Αλ Μαμπούχ.
«Για εσάς φαίνεται διασκεδαστικό, αυτό το πράγμα στο Instagram, ότι το κινητό σας τηλέφωνο μπορεί να αναγνωρίζει κεφαλές με κίτρινο τετράγωνο και ένα άτομο να μπορεί να αναγνωρίζεται σχεδόν αυτόματα, χρησιμοποιώντας αυτόματα συστήματα σχεδόν παντού», είχε δηλώσει ο Κοέν σε διάσκεψη του Υπουργείου Οικονομικών το 2018, προσθέτοντας: «Πολλά από τα προβλήματα ή τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει [η Μοσάντ] συνδέονται με το γεγονός ότι το πραγματικό διαβατήριό σας είναι το δακτυλικό σας αποτύπωμα, η ίριδα, το πρόσωπό σας… Προσπαθήστε να φανταστείτε σε ποιο κόσμο λειτουργεί το επιχειρησιακό προσωπικό της Μοσάντ, οι πολεμιστές της Μοσάντ.”
Σύμφωνα με την εφημερίδα Haaretz (2018), η Μοσάντ υπό τον Κοέν απομακρύνθηκε από την χρήση Ισραηλινών πρακτόρων σε ξένες επιχειρήσεις. Τον Δεκέμβριο 2016, η επίθεση εναντίον του μηχανικού για drones της Χαμάς Μοχάμαντ Αλ Ζαγάουρι στην Τυνησία, που αποδίδεται στη Μοσάντ, πραγματοποιήθηκε από μεγάλη διεθνή ομάδα. Κάθε τμήμα της ήταν υπεύθυνο για μικρό μόνο μέρος της επιχείρησης και πιθανώς αγνοούσε τα άλλα συμμετέχοντα τμήματα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκτελεστές ήταν Βόσνιοι.
Κοέν και Νετανιάχου
Οι επιδόσεις του Κοέν δεν περιορίζονται στην ανάσχεση του Ιράν: Τον Απρίλιο του 2020, εν μέσω lockdown, η ίδια η Μοσάντ είχε διαρρεύσει ότι χρησιμοποίησε “στρατηγικά της κεφάλαια” για να φέρει στο Ισραήλ εξοπλισμό, όπως αναπνευστήρες και μάσκες. Ανώνυμος αξιωματούχος της κομπορρημονούσε σε δημοσιογράφους ότι ο εξοπλισμός είχε υφαρπαγεί από ανυποψίαστα ξένα κράτη!
Πριν δε τις συμφωνίες του Αβραάμ, άρθρο στους Times (2020) ανέφερε ότι ο Κοέν «μιλάει κρυφά με κατασκόπους των κρατών του Κόλπου εδώ και χρόνια», προσθέτοντας: «Υπήρχε μια συνάντηση πριν από περίπου 20 μήνες, όταν (ο Κοέν) ανακοίνωσε άλλη ατζέντα: “Η ιρανική δύναμη είναι εύθραυστη, αλλά η πραγματική απειλή είναι από την Τουρκία», είχε πει στους ομολόγους του από Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και Εμιράτα (ήταν η περίοδο των ανοιχτά εχθρικών σχέσεων που είχε η Τουρκία με κράτη της Μέσης Ανατολής). Ο Κοέν ήταν ο κατάλληλος για την μυστική διπλωματία του Ισραήλ με τα αραβικά κράτη που μετέπειτα το αναγνώρισα, ή είναι διατεθειμένα να το κάνουν στο μέλλον (Σαουδική Αραβία).
Ο Κοέν ήταν αυτός που κατέστησε την Μοσάντ ως όργανο υψηλής στρατηγικής για τον Νετανιάχου, για τις στρατηγικές απειλές που αντιμετωπίζει το Ισραήλ. Ήταν ο άνθρωπος του Ισραηλινού πρωθυπουργού, ο απαραίτητος αρχιτέκτονας της εκτεταμένης και πολυεπίπεδης εκστρατείας του για να πλήξει τα πυρηνικά και πυραυλικά προγράμματα του Ιράν, αλλά και για να δημιουργήσει στρατηγικές συμμαχίες ενάντια του. Όπως φαίνεται και ο «έμπιστος αγγελιοφόρος» του, στην εκστρατεία του Ισραήλ κατά του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου…