Η ώρα των στόλων στον Ειρηνικό – Ναυτική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας

Προβληματίζει τα αμερικανικά επιτελεία η αυξανόμενη προσοχή που δείχνει η Κίνα στον εκσυγχρονισμό του πολεμικού ναυτικού της και τη μεγέθυνση της ναυτικής της ισχύος. Εν όψει της έντασης που επικρατεί στη Νότια Σινική Θάλασσα και της στρατηγικής σημασίας που έχουν για το Πεκίνο οι θαλάσσιοι εμπορικοί δρόμοι στους οποίους απλώνεται η κινεζική ΑΟΖ, η διατήρηση της αμερικανικής επιρροής στην περιοχή γίνεται ολοένα και δυσκολότερη.

Οι εξελίξεις στο εξοπλιστικό και επιχειρησιακό πεδίο δείχνουν ότι η Κίνα βρίσκεται ένα βήμα πιο κοντά στο να κατοχυρώσει τον ρόλο υπερδύναμης και στον τομέα αυτό. Η Ελεγκτική Υπηρεσία του αμερικανικού Κογκρέσου στην έκθεσή της για το κινεζικό πολεμικό ναυτικό, η οποία ενημερώνεται σε μηνιαία ή διμηνιαία βάση, επισημαίνει τα εξής: «Το ναυτικό της Κίνας θεωρείται σημαντική πρόκληση απέναντι στη δυνατότητα του αμερικανικού ναυτικού να αποκτήσει και να διατηρήσει τον έλεγχο θαλάσσιων περιοχών στο δυτικό Ειρηνικό, σε καιρό πολέμου». Μάλιστα, είναι «η πρώτη τέτοια πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και αποτελεί βασικό στοιχείο της αμφισβήτησης από την Κίνα της παγιωμένης θέσης των ΗΠΑ ως η πρώτη στρατιωτική δύναμη στο Δυτικό Ειρηνικό».

Οι Αμερικανοί παρακολουθούν προσεκτικά κάθε βήμα που κάνει η Κίνα στην προσπάθειά της να εκσυγχρονίσει και να αναβαθμίσει το ναυτικό της. Τα τελευταία χρόνια, αυτά περιλαμβάνουν οπλικά συστήματα όπως αντιβαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους τύπου Κρουζ, συστήματα ελέγχου διοίκησης-συντονισμού, πληροφοριών, παρακολούθησης και αναγνώρισης (C4ISR), και βεβαίως νέες ναυτικές μονάδες, επιφανείας και υποβρύχια, μη επανδρωμένα σκάφη και αεροσκάφη.

Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν το Shandong και το πρώτο αεροπλανοφόρο κινεζικής κατασκευής, το μαχητικό αεροσκάφος J-15. Στις μονάδες επιφανείας προστίθεται το νέο πυρηνοκίνητο αντιτορπιλικό 055, ενώ στα πρώτα στάδια κατασκευής βρίσκονται τα υποβρύχια τύπου 096, που θα διαθέτουν βαλλιστικούς πυραύλους με εμβέλεια άνω των 10.000 χιλιομέτρων, “πιάνοντας” τόσο την Ευρώπη όσο και τις ΗΠΑ. Το 2020 παρουσιάστηκε και το αεροσκάφος ναυτικής περιπολίας Gaoxin-9.

Επίσης, οι Κινέζοι έχουν επενδύσει σε προγράμματα συντήρησης και logistics, στην εκπαίδευση του προσωπικού και την αύξηση των ναυτικών ασκήσεων. Για παράδειγμα, στα τέλη Απριλίου ολοκληρώθηκε άσκηση διαρκείας με τη συμμετοχή του κινεζικού αεροπλανοφόρου Liaoning, ενώ κατά την 71η επέτειο του ναυτικού, τέθηκαν σε υπηρεσία δύο αναβαθμισμένα πυρηνικά υποβρύχια κλάσης Jin τύπου 094. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στις αρχές του 2020, ο κινεζικός Τύπος ανέφερε ότι επιταχύνεται η έρευνα πυρηνικών πυραύλων, με δοκιμές του JL-3, που εκτοξεύτηκε από την Κίτρινη Θάλασσα στην έρημο Γκόμπι.

Τα “μαθήματα” της πανδημίας

H πρόσφατη άσκηση του Liaoning – παρά τα τεχνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει – ήταν υψηλής έντασης, παρατεταμένης διάρκειας και το ναυτικό κατέβαλε έντονες προσπάθειες, με τη συμμετοχή ιατρικού και πολιτικού προσωπικού, ώστε να παραμείνει ο στόλος ανέγγιχτος από τη νόσο COVID-19. Σύμφωνα με τον Άντριου Γιανγκ, στρατιωτικό αναλυτή στην Ταϊβάν, οι Κινέζοι έσπευσαν να “εκπαιδεύσουν” τις δυνάμεις τους να είναι σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα εν μέσω πανδημίας, την ώρα που μέλη του προσωπικού αμερικανικών και ευρωπαϊκών ναυτικών πλοίων είχαν προσβληθεί από τον ιό.

Επίσης, κατά την εταιρεία ερευνών RAND, το κινεζικό ναυτικό πραγματοποίησε ασκήσεις προσομοίωσης πολέμου με τις δυνάμεις της Ιαπωνίας και άλλων γειτονικών χωρών που εγείρουν διεκδικήσεις στη Νότια Κινεζική Θάλασσα.  Και στις αρχές του χρόνου, κινεζικός στόλος, με επικεφαλής το αντιτορπιλικό Hohhot συμμετείχε σε 41 ημερών άσκηση που κάλυψε 14.000 ναυτικά μίλια, αυξάνοντας “σημαντικά”, όπως ανέφεραν οι Κινέζοι επιτελείς, την ικανότητα μάχης του ναυτικού.

Ανεξάρτητα από τους κινεζικούς ισχυρισμούς, οι στρατιωτικοί επιτελείς στις ΗΠΑ έχουν προειδοποίησει το Λευκό Οίκο ότι τα κινεζικά πυραυλικά συστήματα δίνουν το πλεονέκτημα στο Πεκίνο. Κατά την έκθεση του Κογκρέσου, επίσης, το κινεζικό πλέγμα αντιπρόσβασης-άρνησης περιοχής (A2/AD), αποτελεί «δύναμη που μπορεί να αποτρέψει μια επέμβαση των ΗΠΑ σε μια σύρραξη στη θαλάσσια περιοχή κοντά στην Κίνα» ή να την καθυστερήσει.

Δεν εκπλήσσει λοιπόν, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters, ότι οι Αμερικανοί προετοιμάζουν την “απάντησή” τους, με την ανάπτυξη πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στην περιοχή του Ειρηνικού. Οι Πενοζαύτες θα διαθέτουν πλέον μια νέα εκδοχή 48 πυραύλων τύπου Τόμαχοκ και θα συμμετάσχουν, με μικρές κινητές μονάδες, στις επιχειρήσεις του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού που θα στοχοποιούν με ακρίβεια πολεμικά πλοία. Οι μονάδες αυτές θα τοποθετηθούν διάσπαρτες σε σημεία του Δυτικού Ειρηνικού και πρωτίστως στο νησιωτικό πλέγμα που ξεκινά από το ιαπωνικό αρχιπέλαγος ως το Βόρνεο.

Η Ουάσιγκτον δεν αναμένει ότι η κίνηση αυτή θα αλλάξει, αρχικά, την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, αλλά θα στείλει «ισχυρό πολιτικό μήνυμα» ότι είναι έτοιμη να αντιπαρατεθεί με το «τεράστιο κινεζικό οπλοστάσιο». Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει να αιτιολογήσει και την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία Πυρηνικών Μεσαίας Εμβέλειας, η οποία την “εμπόδιζε” να αναπτύξει αντίστοιχα συστήματα, όπως έκανε η Κίνα, διαθέτοντας μέχρι σήμερα 2.000 τέτοιους πυραύλους.

Τέλος το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας έχει καταθέσει αίτημα για έρευνα και ανάπτυξη νέων πυραύλων υπερηχητικής τεχνολογίας, με προϋπολογισμό 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Μέχρι τότε, το Πεντάγωνο θα ενισχύσει την παρουσία του στην Ασία με αεροσκάφη Super Hornet και βομβαρδιστικά Β1 με νέους αντιπλοϊκούς πυραύλους.