Δύσπεπτος δείπνος Σολτς-Ερντογάν – Αμηχανία στο Βερολίνο για τη συνάντηση

Πρόκειται για την πιο σύντομη και πιο δύσκολη επίσκεψη, σύμφωνα με τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, καθώς οι δύο πλευρές κινούνται προς διαμετρικά αντίθετες κατευθύνσεις στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, με την γερμανική κυβέρνηση να στηρίζει τις επιλογές Νετανιάχου και τον Τούρκο πρόεδρο να έχει διαγράψει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό από το καρνέ των συνομιλητών του, χαρακτηρίζοντας το Ισραήλ «τρομοκρατικό κράτος».

Ο Ερντογάν επικρίνει ολοένα και περισσότερο τον πόλεμο του Ισραήλ, κατηγορώντας την κυβέρνηση Νετανιάχου ότι διαπράττει εγκλήματα πολέμου με τους βομβαρδισμούς και την χερσαία εισβολή του στα παλαιστινιακά εδάφη. Από την πλευρά του ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς ταξίδεψε στο Ισραήλ για να υπογραμμίσει την ακλόνητη υποστήριξη της Γερμανίας. Η στάση του Ερντογάν στο πλευρό της Χαμάς προκαλεί ερωτήματα στη Γερμανία, αλλά και αντιδράσεις για την χρονική στιγμή της επίσκεψης του προέδρου της Τουρκίας στη Γερμανία, με τους συντηρητικούς της αντιπολίτευσης και το φιλελεύθερο FDP, μέλος του συνασπισμού του Σολτς, να ζητούν την αναβολή της επίσκεψης. Η κυβέρνηση εν τέλει επέλεξε την πραγματοποίηση αυτής, με την αιτιολογία πως «είναι πιο σημαντικό να συνεχίσουμε να μιλάμε στις πιο δύσκολες στιγμές με την Άγκυρα».

Mετά την επίσκεψη η αμηχανία στον πολιτικό κόσμο της Γερμανίας είναι παραπάνω από εμφανής. Στις ηλεκτρονικές εκδόσεις των μεγαλύτερων γερμανικών μέσων ενημέρωσης η επίσκεψη Ερντογάν είναι στα χαμηλά. Και η εφημερίδα Sueddeutsche, (πρόσκειται στους Σοσιαλδημοκράτες) που την έβαλε δεύτερη έχει τον τίτλο «Λίγη Ενότητα», δίνοντας το στίγμα της απόκλισης.

To παζάρι για Eurofighter

«Είχαμε πάντα δύσκολους εταίρους με τους οποίους συζητούμε», δήλωσε ο εκπρόσωπος Στέφεν Χεμπεστράιτ, αναγνωρίζοντας ότι πρόκειται για μια επίσκεψη «που θα είναι δύσκολη δεδομένων των τρεχουσών συνθηκών». Ο εκπρόσωπος επιβεβαίωσε επίσης το τουρκικό ενδιαφέρον για την αγορά 20+20 μαχητικών Eurofighter των οποίων η Γερμανία είναι συμπαραγωγός, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία και την Ισπανία.

Η γερμανική κυβέρνηση πάντως είχε φροντίσει χθες να διαρρεύσει πως δεν διατίθεται να συμφωνήσει στην πώληση Eurofighter, διαρρέοντας τις προθέσεις της στο Bloomberg το οποίο είχε αναφερθεί στις δηλώσεις του υπουργού Άμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ για το τουρκικό εξοπλιστικό ενδιαφέρον. Παράλληλα, στα τουρκικά μέσα επισημαίνεται πως πλην του ενδιαφέροντος για τα ευρωπαϊκά μαχητικά υπάρχει και το ενδιαφέρον της Turkish Airlines για την αφορά περίπου 350 Airbus, για την ανανέωση του επιβατηγού και εμπορικού αεροπορικού στόλου της.

Στο τραπέζι των συνομιλιών είναι οι διμερείς σχέσεις, το Μεσανατολικό, το Ουκρανικό, οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ, αλλά και οι σχέσεις Τουρκίας-ΝΑΤΟ καθώς η εκκρεμότητα της σουηδικής ένταξης παρατείνεται, με την Άγκυρα να μεταθέτει την κύρωση του πρωτοκόλλου από εβδομάδα σε εβδομάδα.

Μετά το δείπνο και τις συνομιλίες δεν επρόκειτο να γίνουν δηλώσεις, όπως αρχικά ανακοινώθηκε. H επίσκεψη σύμφωνα με το πρωτόκολλο είναι ανεπίσημη και ως εκ τούτου δεν επιβάλλεται να γίνουν κοινές δηλώσεις, σε αντίθεση με την προχθεσινή επίσκεψη Μητσοτάκη στο Βερολίνο. Ωστόσο, στην πορεία ο προγραμματισμός ανετράπη και έγιναν δηλώσεις των δύο ηγετών που μεταδόθηκαν μάλιστα απευθείας από την τουρκική τηλεόραση. Ο πρόεδρος Ερντογάν επιτέθηκε εκ νέου στο Ισραήλ, ενώ από την πλευρά του ο καγκελάριος Σολτς, προσπάθησε να κρατήσει τους όρους διπλωματικής αβρότητας, μιλώντας για τον εποικοδομητικό ρόλο της Άγκυρα στη συμφωνία των σιτηρών Ουκρανίας-Ρωσίας. Το χάσμα πολιτικής πάντως, φάνηκε αγεφύρωτο.

Ο Ερντογάν κατήγγειλε το Ισραήλ, για τη Γάζα, για τα πυρηνικά που διαθέτει αλλά δεν ομολογεί και άφησε αιχμές κατά του Βερολίνου, κάνοντας λόγο για «ψυχολογία του ιστορικού λάθους», αναφερόμενος στα ναζιστικά εγκλήματα και στο Ολοκαύτωμα. O Σολτς από την πλευρά του σημείωσε: «Το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ είναι αμετάκλητο για εμάς» και συνέχισε: «Δεν υπάρχει χώρος για αντισημιτισμό στη χώρα μας, είτε έχει πολιτικά κίνητρα είτε θρησκευτικά, είτε προέρχεται από τη δεξιά είτε από την αριστερά, είτε έχει αναπτυχθεί εδώ και αιώνες είτε έρχεται στη χώρα από το εξωτερικό». Ταυτόχρονα, επέκρινε όσους θέλουν να αρνηθούν στους μουσουλμάνους τη θέση τους στη Γερμανία. Τα δεινά του παλαιστινιακού άμαχου πληθυσμού στη Γάζα είναι επίσης θλιβερά τόνισε ο καγκελάριος και εξήγησε ότι ήθελε να μιλήσει με τον Ερντογάν για το «πώς μπορεί να αποτραπεί περαιτέρω κλιμάκωση, επειδή συμμεριζόμαστε την ανησυχία για μια ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή».

Η τουρκική προεδρική αποστολή θα αναχωρήσει αργά το βράδυ για την Άγκυρα, ενώ στον αρχικό προγραμματισμό είχε σχεδιαστεί να παρακολουθήσει και το φιλικό ματς ποδοσφαίρου Γερμανίας-Τουρκίας.