Η Σερβία στην αγκαλιά της Τουρκίας – Στο φως η στρατιωτική συμφωνία τους

Η Σερβία, αν και ήταν από τις χώρες που επλήγησαν σχετικά λιγότερο από την πανδημία του κορονοϊού, συμπεριλήφθηκε στους λήπτες ιατρικού υλικού από την Τουρκία.  Ωστόσο, δεν είναι η διπλωματία της μάσκας που κρατάει θερμές τις τουρκοσερβικές σχέσεις. Η Άγκυρα, έχει επιδοθεί στη σύσφιξη των σχέσεών της με τον παραδοσιακό σύμμαχο της Ελλάδας σε ζητήματα υψηλής πολιτικής.

Τον Οκτώβριο του 2019, ο Ερντογάν έφυγε από το Βελιγράδι που επισκέφθηκε, με μια πολύ σημαντική στρατιωτική συμφωνία στις αποσκευές του, οι λεπτομέρειες της οποίας ήρθαν τώρα στο φως της δημοσιότητας από το Nordic Monitor. Την συμφωνία, θυμίζουμε, την είχαν υπογράψει οι δύο υπουργοί Άμυνας την 7η Οκτωβρίου. Οι Σέρβοι εμπειρογνώμονες, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Βούτσιτς τότε, εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους να αγοράσουν κάποια όπλα και εξοπλισμό από την Τουρκία. Εξέφρασαν μάλιστα την επιθυμία τους να ανταλλάξουν τεχνολογία και να δημιουργήσουν κοινές αμυντικές βιομηχανίες. Κάτι τέτοιο, όπως είπε ο Σέρβος ηγέτης, θα ήταν ωφέλιμο για τις δύο χώρες οικονομικά αλλά περισσότερο αμυντικά.

Σύμφωνα, λοιπόν, με το κείμενο της συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας, η διμερής συνεργασία θα αφορά στην ανταλλαγή στρατιωτικού προσωπικού, υλικού, εξοπλισμού, πληροφοριών και εμπειριών σε συγκεκριμένους τομείς. Στο άρθρο 4 καταγράφονται αυτοί οι αμυντικοί τομείς που δεσμεύονται να συνεργαστούν τα δύο κράτη:

• ανταλλαγή στρατιωτικών πληροφοριών
• συμμετοχή σε κοινές ασκήσεις και εκπαίδευση
• συστήματα επιμελητείας
• επικοινωνίες, ηλεκτρονικά και πληροφοριακά συστήματα, αλλά και κυβερνοάμυνα
• ειρηνευτική, ανθρωπιστική βοήθεια και επιχειρήσεις για την καταπολέμηση της πειρατείας
• ανταλλαγή πληροφοριών (και εμπειριών) σχετικά με την οργανωτική δομή των ενόπλων δυνάμεων των δύο κρατών καθώς και τον εξοπλισμό των δύο Στρατών

Επίσης οι Τούρκοι και οι Σέρβοι συμπεριέλαβαν στη συμφωνία να επικεντρωθούν οι ένοπλες δυνάμεις τους στη στρατιωτική εκπαίδευση, στρατιωτική ιατρική και υπηρεσίες υγείας, στρατιωτικά νομικά συστήματα, χαρτογράφηση και υδρογραφία, ανταλλαγή προσωπικού για επαγγελματική εκπαίδευση, ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών σχετικά με στρατιωτική, επιστημονική και τεχνολογική έρευνα και εκτέλεση προγραμμάτων κατάρτισης σε νάρκες και αυτοσχέδια εκρηκτικά μηχανήματα.

Σερβία και τουρκική βιομηχανία

Επιπλέον, η συμφωνία καθορίζει όρους για τον χειρισμό διαβαθμισμένων πληροφοριών, διευκρινίζοντας τον τρόπο που θα μεταδοθούν και θα χρησιμοποιηθούν. Από τουρκικής πλευράς, οι όροι της συμφωνίας θα εκτελεστούν απευθείας από το Γενικό Επιτελείο, ενώ από σερβικής την ευθύνη θα έχει το υπουργείο Άμυνας.

Η συμφωνία ισχύει για πέντε χρόνια με αυτόματη ανανέωση για διαδοχικές περιόδους ενός έτους, ενώ κάθε μέρος μπορεί να κοινοποιήσει στο άλλο την πρόθεση τερματισμού, αλλά θα τεθεί σε ισχύ τρεις μήνες μετά την κοινοποίηση. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 14, η παρούσα συμφωνία δεν στρέφεται εναντίον τρίτων κρατών, αλλά όπως και να έχει για την Αθήνα έχει ιδιαίτερη σημασία. Ειδικά όταν συμβαίνει κάτι στη γειτονιά της και εμπλέκει έναν σημαντικό και παλιό σύμμαχο.

Ωστόσο, η κολεγιά Ερντογάν-Βούτσιτς δεν περιορίστηκε στο αμυντικό κομμάτι. Κατόπιν της συνάντησης, οι δύο χώρες υπέγραψαν δύο ξεχωριστές συμφωνίες για κοινή περιπολία και συνεργασία των αστυνομικών διευθύνσεων των δύο χωρών. Αυτές οι συμφωνίες επιτρέπουν στην Τουρκία να εντοπίζει και να κυνηγάει αντιφρονούντες σε σερβικό έδαφος ενώ εγκρίθηκαν από το τουρκικό κοινοβούλιο στις 19 Φεβρουαρίου 2020, λίγες μέρες πριν την τουρκική υβριδική επίθεση στον Έβρο.

Πλέον, μέσω της συμφωνίας ανοίγεται ορθάνοιχτα η  σερβική αγορά σε τουρκικές αμυντικές εταιρείες που ελέγχονται από τον Πρόεδρο Ερντογάν, τα μέλη της οικογένειάς του και τους πιστούς στον ίδιο επιχειρηματίες. Όπως παρατηρείται από το ρεπορτάζ του Nordic Monitor, η συμφωνία είναι άλλη μια κίνηση που επιβεβαιώνει ότι ο αμυντικός τομέας της Τουρκίας έχει γίνει εργαλείο για την Άγκυρα για να αυξήσει την επιρροή της και να ενισχύσει την παρουσία της στο εξωτερικό.