Η Σρεμπρένιτσα αναζωπυρώνει την ένταση στα Βαλκάνια

Το έναυσμα για την συζήτηση έδωσε η απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου του 2007 που χαρακτήριζε το αιματηρό επεισόδιο της Σρεμπρένιτσα (που είχε ως αποτέλεσμα τον σφαγιασμό χιλιάδων Βόσνιων Μουσουλμάνων) ως «γενοκτονία». Όμως, το Δικαστήριο απάλλαξε τελικώς το σερβικό κράτος από κάθε ευθύνη ή συνέργεια στην σφαγή. 30 χρόνια μετά από αυτά τα αιματηρά γεγονότα, έχουμε για άλλη μια φορά την αναμόχλευση παλιών ιστοριών στην Βαλκανική, οι οποίες αφορούν την διάλυση της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας, χωρίς να μπορούμε να κατανοήσουμε το κίνητρο…

Το σχετικό ψήφισμα – αν και το συνοδευτικό του κείμενο του συνοδεύτηκε από τροποποιήσεις, με πρόταση του Μαυροβουνίου, προκειμένου να δικαιολογήσει την θετική του ψήφο – πρόκειται να εγκριθεί με μεγάλη πλειοψηφία. ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία, αν και δεν έχουν την πρωτοβουλία της κίνησης, στηρίζουν τη διαδικασία. Και οι χώρες της Βαλκανικής, δεδομένου ότι σχεδόν όλες είναι πλέον μέλη του ΝΑΤΟ, έχουν δηλώσει τη θετική τους στάση.

Η όλη υπόθεση όμως έχει προκαλέσει αντιδράσεις στην κοινή γνώμη της Σερβίας, ενώ παράλληλα εξελίσσονται πρωτοβουλίες που ενδέχεται να επιφέρουν αντίθετες συνέπειες απ’ την προσδοκώμενη πρωτοβουλία. Δηλαδή, ενώ φαίνεται ότι η διαδικασία στοχεύει στην συνέχιση της πίεσης στη Σερβία και την πολιτική της ηγεσία, ώστε να διαρρήξει την ουδετερότητα (αλλά και την σύμπλευση) που τηρεί έναντι της Ρωσίας, δύναται να αποτελέσει τελικώς έναν ακόμη λόγο για τον περαιτέρω εναγκαλισμό του Βελιγραδίου από την Μόσχα.

Δώρο για τη Ρωσία

Η Ρωσία βρήκε την ευκαιρία ώστε να προβληθεί και πάλι ως προστάτης του σερβικού έθνους στη Βαλκανική και να επαναφέρει διεθνώς ιστορικά ζητήματα που σχετίζονται με τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Συγκεκριμένα, ως απάντηση, κινεί διαδικασία στον ΟΗΕ έγκρισης ψηφίσματος, το οποίο χαρακτηρίζει την Γερμανία ως γενοκτονικό έθνος που προκάλεσε εκατομμύρια θύματα στους πληθυσμούς της Σοβιετικής Ένωσης, της οποίας διάδοχος είναι η Ρωσική Ομοσπονδία. Δεν πρόκειται βέβαια να εγκριθεί το σχετικό ψήφισμα, όμως θα αποτελέσει την αφορμή νέων διχασμών και κυρίως στην επιστροφή σε λογικές στρατοπέδων στην διεθνή σκηνή και αφύπνισης των παθών του παρελθόντος.

Να σημειωθεί πως η ρωσική Εκκλησία κάλεσε όλους τους πιστούς σε προσευχή για τον σερβικό λαό. Είχε προηγηθεί η προ ημερών επιστολή συμπαράστασης του Πατριάρχη Μόσχας στον Σέρβο Πατριάρχη, έπειτα από την απαγόρευση του δεύτερου να μεταβεί στην αρχαία και ιστορική έδρα του Πατριαρχείου των Σέρβων στο Πετς, από τις αλβανικές αρχές του Κοσσόβου.

Επιπλέον, η υπηρεσία Εξωτερικού των υπηρεσιών Πληροφοριών της Ρωσικής Ομοσπονδίας (FSB) κυκλοφόρησε χθες κείμενο, το οποίο διατείνεται ότι υπάρχουν πληροφορίες ότι πίσω από την απόπειρα δολοφονίας κατά του Σλοβάκου πρωθυπουργού κρύβεται δάκτυλος δυτικών μυστικών υπηρεσιών και άφηνε να υπονοηθεί ότι σε ανάλογο κίνδυνο είναι εκτεθειμένος ο πρόεδρος της Σερβίας, καθώς και ο Ούγγρος πρωθυπουργός.

Ας σημειωθεί ότι αγρυπνίες τελούνται σε όλους τους ναούς, υπό τη δικαιοδοσία του σερβικού Πατριαρχείου (Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη) ώστε να στηριχθεί η αποστολή του Σέρβου προέδρου στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Ο οποίος Βούτσιτς, πριν την αναχώρηση του για την συμμετοχή στην ψηφοφορία του ΟΗΕ, μετέβη στον Ναό του Αγίου Σάββα του Βελιγραδίου, όπου ο Πατριάρχης Πορφύριος και άλλοι Σέρβοι αρχιερείς τέλεσαν ειδική ακολουθία προσευχής για την ευόδωση της αποστολής του. Στην αίθουσα του ΟΗΕ εμφανίστηκε μάλιστα τυλιγμένος με την σερβική σημαία…

Στην δε πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου, Ποντγκόριτσα, χιλιάδες πολίτες σερβικής καταγωγής διαδήλωναν από χθες το απόγευμα και καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας ενάντια στο ψήφισμα και τη στάση που τηρεί η κυβέρνηση της χώρας τους έναντι του (το Μαυροβούνιο είναι μέλος του ΝΑΤΟ).

Ο Ντόντικ της Ρεπούμπλικα Σέρμπσκα

Σερβικοί πληθυσμοί υπάρχουν σε όλα σχεδόν τα κράτη ή κρατικές οντότητες στην περιοχή των Βαλκανίων. Όμως, το πρόσωπο κλειδί για τις εξελίξεις, είναι ο πρόεδρος της Ρεπούμπλικα Σέρμπσκα, της δεύτερης συνιστώσας της Ομοσπονδίας της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, Μίλοραντ Ντόντικ. Οι Σερβοβόσνιοι υπό τον Ντόνικ, εδώ και καιρό, δεν μετέχουν στις ομοσπονδιακές δομές διακυβέρνησης αυτού του εύθραυστου κράτους και έχουν αμφισβητήσει τις αρμοδιότητες του Διεθνούς Αρμοστή, που αποτελεί την ανώτερη αρχή για την διασφάλιση της συνοχής της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Ο Σερβοβόσνιος ηγέτης έχει προειδοποιήσει ότι μετά την έγκριση του ψηφίσματος δεν υφίσταται πλέον λόγος για την συνέχιση της συμμετοχής του κράτους των Σέρβων της Μπάνια Λούκα σε κοινή κρατική “στέγη” με τους Μουσουλμάνους Βόσνιους και τους Καθολικούς Κροάτες. Σε μία κίνηση συμβολισμού, έχει καλέσει για αύριο συνεδρίαση του Υπουργικού του Συμβουλίου στην Σρεμπρένιτσα, με μοναδικό θέμα ημερήσιας διάταξης τις πρώτες κινήσεις για την διαδικασία ανεξαρτητοποίησης τους και σε δεύτερο χρόνο την ένωση τους με τη Σερβία, με βάση την αρχή της αυτοδιάθεσης!

Δεν μπορεί να διαπιστωθεί εάν οι κινήσεις Ντόνικ όντως συνάδουν με ύπαρξη σχετικού σχεδίου για την ανεξαρτητοποίηση των Σερβοβοσνίων, ή απλώς αποτελούν μία προειδοποιητική κίνηση για την αποτροπή της έγκρισης του ψηφίσματος. Σίγουρα, εάν όντως προβούν σε κινήσεις για την ανεξαρτησία τους, οι συνέπειες στην περιοχή θα είναι ραγδαίες.

Αξίζει να αναφερθεί ότι σε μία εκδήλωση στην Άγκυρα, άσχετη με τα Βαλκάνια, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν θυμήθηκε τον Μουσουλμάνο ηγέτη των Βόσνιων, Αλίγια Ιζετμπέγκοβιτς και τους αγώνες του για τους Μουσουλμάνους στην Βαλκανική. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι πρόκειται περί ενός ανδρός που όταν οι περιστάσεις το απαιτούσαν έβγαλε το κοστούμι του πολιτικού και φόρεσε την στολή παραλλαγής του πολεμιστή…