Γάζα-Κύπρος-Ουκρανικό στην συνάντηση Ερντογάν-Σταϊνμάιερ – Γιατί εξαιρέθηκε ο Γκιουλέρ

Με τον Γερμανό ομόλογό του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ συναντήθηκε σήμερα στο προεδρικό μέγαρο, στην Άγκυρα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά την τρίτη και τελευταία ημέρα της επίσκεψης του Γερμανού προέδρου στην Τουρκία. Στη συνάντηση, οι δύο πρόεδροι συζήτησαν και για την Κύπρο, όπως αποκάλυψε στις δηλώσεις του ο Σταϊνμάιερ.

Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη Γερμανού προέδρου στην Τουρκία, έπειτα από δέκα χρόνια και την πρώτη του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, στα επτά χρόνια της προεδρικής του θητείας. Παρά τις στενές εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών και την παρουσία της ισχυρής τουρκικής κοινότητας μεταναστών στη Γερμανία, δεν είχαν λείψει οι εντάσεις στις διμερείς σχέσεις. Ο Γερμανός πρόεδρος είχε επικρίνει πρόσφατα τη στάση του Ερντογάν έναντι του Ισραήλ, έχοντας εκφράσει στο παρελθόν την ανησυχία του για τα δημοκρατικά δικαιώματα στην Τουρκία.

Από την πλευρά του ο Ερντογάν επικρίνει τη Γερμανία επειδή δεν στηρίζει την εμβάθυνση των ευρω-τουρκικών σχέσεων, μπλοκάρει την πώληση μαχητικών Eurofighter και παρέχει άσυλο σε μέλη της κουρδικής οργάνωσης ΡΚΚ και τους “γκιουλενιστές”, τους οποίους η Άγκυρα κατηγορεί για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Κατηγορεί επίσης τη Γερμανία για ανοχή έναντι του Ισραήλ την οποία αποδίδει ευθέως στους ανοικτούς λογαριασμούς που έχει η Γερμανία από το παρελθόν -όπως υποστηρίζει- εξαιτίας του Ολοκαυτώματος.

Σε δηλώσεις τους μετά τη συνάντηση, ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ ανέφερε ότι συζήτησε με τον Τούρκο πρόεδρο για τη Μέση Ανατολή, την Ουκρανία, αλλά και την Κύπρο: «Εύχομαι τα 100 χρόνια των σχέσεών μας να είναι ακόμη πιο ισχυρά. Ο κόσμος είναι δυναμικός, αλλά νέες χώρες με αυτοπεποίθηση αναδύονται. Η Τουρκία και η Γερμανία δεν είναι οι μόνοι εταίροι, αλλά ως χώρες είμαστε απαραίτητοι ο ένας για τον άλλον. Θα πρέπει να ανταλλάσσουμε πληροφορίες ειδικά για τις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Συζητήσαμε επίσης για την Κύπρο. Η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας ήταν ένα σημαντικό θέμα. Υπάρχει επίσης βοήθεια που έρχεται από τις ΗΠΑ. Γνωρίζουμε ότι η Τουρκία υποστηρίζει επίσης την Ουκρανία και θα συνεχίσουμε αυτή την υποστήριξη».

Ο Γερμανός πρόεδρος κάλεσε τον Ερντογάν στη διάσκεψη για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας που θα γίνει στη Γερμανία σε λίγες εβδομάδες. Στις δηλώσεις του ο Γερμανός πρόεδρος δεν έκρυψε τη διαφορετική προσέγγιση που έχουν το Βερολίνο και η Άγκυρα στο Μεσανατολικό, λέγοντας πως «όσον αφορά το Μεσανατολικό διαφωνούμε σε πολλά ζητήματα». Σε αντίθεση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ των Παλαιστινίων, ο Γερμανός πρόεδρος επικεντρώθηκε στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς και το δράμα των ομήρων. «Η Χαμάς σκότωσε 1.200 γυναίκες και παιδιά σε αυτήν την άγρια επίθεση κατά του Ισραήλ. Κρατάει περισσότερους από 300 ομήρους. Κατά τη γνώμη μας, αυτός ο πόλεμος δεν θα είχε συμβεί χωρίς την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου», είπε με νόημα.

Παράλληλα, τόνισε πως πρέπει να βελτιωθεί η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα και η Τουρκία έχει σημαντικό ρόλο σε αυτό το θέμα. Όπως είπε, «πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις σχέσεις στην περιοχή. Η απελευθέρωση των ομήρων είναι προϋπόθεση για να μην υπάρξει κλιμάκωση».

Δεν έλειψαν επίσης τα σχόλια του Σταϊνμάιερ για την κατάσταση των δημοκρατικών ελευθεριών στην Τουρκία. Υποστήριξε μεν ότι Γερμανία και Τουρκία περνούν οικονομικά δύσκολες στιγμές και πρέπει να αναπτύξουν περαιτέρω τις σχέσεις τους, τόνισε όμως ότι η ελευθερία του Τύπου και το κράτος δικαίου είναι πολύ σημαντικά για τις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ. «Σε όλους τους σταθμούς αυτού του ταξιδιού, διαπίστωσα ότι η Τουρκία έχει μια πλούσια κοινωνία των πολιτών. Έχει θαρραλέους, συνειδητοποιημένους, σκληρά εργαζόμενους, αποφασισμένους ανθρώπους που υποστηρίζουν τη χώρα τους και θέλουν το καλό της χώρας τους» δήλωσε ο Σταϊνμάιερ και πρόσθεσε: «Για αυτό ακριβώς εύχομαι στην Τουρκία μια δυναμική, δημοκρατική, προσανατολισμένη στην Ευρώπη ανάπτυξη».

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε από την πλευρά του ότι έθεσε στον Γερμανό πρόεδρο το θέμα της άρσης των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην ΕΕ, καθώς και το θέμα της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Τούρκος πρόεδρος απέδωσε ιδιαίτερη σημασία στην αμοιβαία αύξηση των επενδύσεων και ιδιαίτερα στην αμυντική βιομηχανία. «Επιθυμούμε να προωθήσουμε τη συνεργασία μας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας σύμφωνα με τις διμερείς μας σχέσεις και το πνεύμα της συμμαχίας. Θέλω να άρουμε πλήρως τους περιορισμούς που αντιμετωπίζουμε στην αμυντική βιομηχανία. Ελπίζουμε ότι η Τουρκία και η Γερμανία θα μιλούν στο εξής για κοινά σχέδια παραγωγής στον τομέα της άμυνας και όχι για εμπόδια», δήλωσε ο Ερντογάν.

Η ενόχληση Ερντογάν

Στη συνάντηση συζητήθηκαν επίσης τα προβλήματα των Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία, με τον Ερντογάν να εκφράζει ανησυχία για την άνοδο της ακροδεξιάς, της ισλαμοφοβίας και των ρατσιστικών οργανώσεων. «Αποδίδουμε σημασία και ενθαρρύνουμε την ενσωμάτωση της τουρκικής κοινότητας στη βάση της ισότιμης συμμετοχής. Θεωρούμε ότι ο νέος γερμανικός νόμος για την ιθαγένεια, που επιτρέπει τη διπλή ιθαγένεια, αποτελεί ένα πολύτιμο βήμα σε αυτό το πλαίσιο. Ωστόσο, ανησυχούμε όλο και περισσότερο για την άνοδο των ξενοφοβικών, ισλαμοφοβικών, ακροδεξιών και ρατσιστικών οργανώσεων στη Γερμανία, καθώς και στην Ευρώπη», είπε ο Τούρκος πρόεδρος.

Ο ίδιος δεν έκρυψε την ενόχλησή του για την παρουσία μελών του ΡΚΚ και “γκιουλενιστών” στη Γερμανία: «Αναφερθήκαμε επίσης στον αγώνα κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων, ιδίως του PKK/PYD και της FETO (γκοιουλενιστές), οι οποίες διαταράσσουν την ειρήνη του λαού μας και επιτίθενται στις αντιπροσωπείες μας. Χρειαζόμαστε πιο αποτελεσματική συνεργασία στον αγώνα κατά αυτών των οργανώσεων που βλάπτουν το πνεύμα της συμμαχίας μας. Τόνισα ότι αναμένουμε περισσότερη υποστήριξη και αλληλεγγύη από τις γερμανικές αρχές στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας». Εκτενή αναφορά έκανε ο Ερντογάν και στις εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο στη Γάζα, τονίζοντας ότι ο αριθμός των νεκρών έχει φτάσει τους 45.000 και των τραυματιών τους 75.000. «Οι Γερμανοί φίλοι μας οφείλουν να δουν αυτήν την εικόνα», είπε.

«Η Γάζα και η Παλαιστίνη έχουν ισοπεδωθεί και τα πάντα έχουν καταστραφεί. Εξάλλου, τα όπλα, τα πυρομαχικά, οι δυνατότητες και ο εξοπλισμός μεταξύ Ισραήλ και Γάζας δεν μπορούν να συγκριθούν», συνέχισε ο Ταγίπ Ερντογάν και έθεσε το ερώτημα: «Με ποιον συμπαρατάσσεται η Δύση; Είναι στο πλευρό του Ισραήλ. Έχει η Γάζα καμία δυνατότητα απέναντι σε αυτές τις ανελέητες επιθέσεις του Ισραήλ»;

Είπε επίσης ότι η Τουρκία καταβάλλει προσπάθεια και αγώνα για την ανταλλαγή ομήρων, ενώ απέρριψε τις κατηγορίες που διατυπώνονται ότι, παρά τη σκληρή ρητορική του ιδίου, η χώρα του συνεχίζει το εμπόριο με το Ισραήλ. «Δεν διατηρούμε πλέον εντατικές εμπορικές σχέσεις με το Ισραήλ, αυτό έχει τελειώσει. Αυτό ανακοινώθηκε πρόσφατα από τον υπουργό μου των Εξωτερικών», δήλωσε χαρακτηριστικά. Καταλήγοντας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro 2024), που θα διεξαχθεί τον Ιούνιο στη Γερμανία, ευχόμενος στην τουρκική εθνική ομάδα και τις άλλες χώρες που θα αγωνιστούν «καλή επιτυχία».

Το σχόλιο Γκιουλέρ

Πάντως, δεν ξεκίνησε με τις καλύτερες προϋποθέσεις η επίσημη επίσκεψη του προέδρου της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ στην Τουρκία. H επίσκεψη Σταϊμάιερ άρχισε από την Κωνσταντινούπολη, όπου συναντήθηκε με τον δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου, και χθες το βράδυ ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ ερωτηθείς εάν θα συζητηθεί η πρόθεση της Άγκυρας να αγοράσει μαχητικά αεροσκάφη Eurofighter για την πολεμική της αεροπορία, απάντησε ειρωνικά ως εξής: «Ο άνθρωπος (σ.σ. ο Σταϊνμάιερ) κόβει ντονέρ, θα τον ρωτήσουμε αφού τελειώσει τη δουλειά του με το ντονέρ. Οι εξελίξεις σχετικά με αυτά (σ.σ.: τα εξοπλιστικά προγράμματα) συνεχίζονται» είπε ο υπουργός. Μετά απ’ αυτό, ο Γκιουλέρ εξαιρέθηκε από την επίσημη υποδοχή του Σταϊνμάιερ σήμερα το μεσημέρι.

Το σχόλιο του υπουργού Άμυνας προφανώς αναφερόταν στο γεγονός ότι για να δείξει τους προσωπικούς δεσμούς του με τους Τούρκους, ο πρόεδρος της Γερμανίας πήρε μαζί στο ταξίδι του έναν Τούρκο μετανάστη που έχει εστιατόριο κεμπάπ στο Βερολίνο – πολιτικοί αναλυτές μίλησαν για «διπλωματία του ντονέρ». Είπε εξάλλου για τους Τούρκους εργάτες που πήγαν μετανάστες στη Γερμανία ότι «έχτισαν τη χώρα μας μαζί μας, έκαναν τη χώρα μας ισχυρή, βρίσκονται στην καρδιά της κοινωνίας μας».

Οι συνομιλίες του προέδρου της Γερμανίας με τον ομόλογό του της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν διεξάγονται αυτή την ώρα στην Άγκυρα.

Ερωτηθείς για την αγορά F-16 από τις ΗΠΑ, ο Γιασάρ Γκιουλέρ είπε: «Μιλάμε. Σύντομα θα μάθετε πού βρισκόμαστε με τα πάντα. Το επεξεργαζόμαστε».

Για τα ΜΟΕ με την Ελλάδα

Σε ερώτηση σχετικά με τη συνάντηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ αντιπροσωπειών της Ελλάδας και της Τουρκίας τη Δευτέρα, στην Αθήνα, ο Τούρκος υπουργός ‘Αμυνας δήλωσε: «Θα γνωρίζουμε όταν επιστρέψει η αντιπροσωπεία. Αλλά είναι θετικό. Γίνεται με αμοιβαία καλή θέληση».

Η δήλωση του Γιασάρ Γκιουλέρ έγινε κατά τη δεξίωση που δόθηκε το βράδυ της Τρίτης, στην τουρκική Εθνοσυνέλευση με αφορμή τον εορτασμό της 104ης επετείου από την ίδρυσή της.

Εκτός υποδοχής ο Γκιουλέρ

Στην τελετή υποδοχής του προέδρου Σταϊνάιερ από τον πρόεδρο Ερντογάν συμμετείχαν σύμφωνα με το Anadolu ο υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan, ο υπουργός Οικονομικών Mehmet Şimşek, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Mehmet Nuri Ersoy, ο διευθυντής Επικοινωνίας της Προεδρίας Fahrettin Altun, ο επικεφαλής διοικητικών υποθέσεων της Προεδρίας Metin Kıratlı, ο πρόεδρος Αμυντικών Βιομηχανιών Haluk Görgün, ο επικεφαλής σύμβουλος του προέδρου της Τουρκίας για την Ασφάλεια και την Εξωτερική Πολιτική Akif Çağatay Kılıç και ο κυβερνήτης της Άγκυρας Vasip Şahin. Δεν αναφέρεται ο υπουργός Άμυνας.