Καυγάς στην Τουρκία για το Σύνταγμα και την υποψηφιότητα Ερντογάν

Θέμα συνταγματικού κωλύματος για την υποψηφιότητα του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στις επικείμενες εκλογές ανοίγει η αντιπολίτευση, με την υποστήριξη διακεκριμένων νομικών και δικηγορικών συλλόγων. Η κυβέρνηση να αντιτείνει ότι δεν υπάρχει κανένα κώλυμα. Στην αντιπαράθεση μπήκε σήμερα και ο αρμόδιος υπουργός Δικαιοσύνης, Μπεκίρ Μποζντάγκ, ο οποίος συμμετείχε σε συνέδριο του δικηγορικού συλλόγου Άγκυρας και επέκρινε σε οξείς τόνους όσους προβάλλουν ζήτημα κωλύματος.

«Ο πρόεδρος Ερντογάν είναι ο κοινός υποψήφιος της Ρεπουμπλικανικής Συμμαχίας και του έθνους στις εκλογές του 2023 και η υποψηφιότητά του είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το συνταγματικό δικαίωμά του» τόνισε ο Μποζντάγκ και στη συνέχεια προσπάθησε να εξηγήσει την νομική θέση της κυβέρνησης και του ΑΚΡ: «Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εξελέγη ως ο πρώτος πρόεδρος του νέου Προεδρικού Συστήματος Διακυβέρνησης το 2018» είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης και πρόσθεσε τα εξής:

«Οι εκλογές που θα διεξαχθούν τώρα είναι οι δεύτερες εκλογές για τον Ερντογάν. Ο πρόεδρός μας είναι υποψήφιος ως ο δεύτερος πρόεδρος του Προεδρικού Συστήματος Διακυβέρνησης. Η εκλογή του με το προηγούμενο πλαίσιο, δεν πρέπει να προσμετράται στις θητείες, συνεπώς έχει δικαίωμα για δεύτερη φορά να εκλεγεί. Δεν υπάρχουν συνταγματικά εμπόδια. Επιπλέον, όσοι το ερμηνεύουν αυτό, όταν εξετάζουν το ισχύον άρθρο, δηλώνουν ότι τα άρθρα 75, 77 και το 101 του Συντάγματος για την εκλογή του προέδρου τέθηκαν σε ισχύ πολύ καθαρά με την εκλογή του προέδρου και του Κοινοβουλίου το 2018. Ως εκ τούτου, η πρώτη εφαρμογή του άρθρου 101 ήταν το 2018 σύμφωνα με το Σύνταγμα και η δεύτερη εφαρμογή θα γίνει το 2023. Αυτό λοιπόν λέει ο νόμος. Αλλά εκείνοι που προσπαθούν να δημιουργήσουν εντυπώσεις ισχυρίζονται τα αντίθετα. Η δική μας θέση δεν είναι ισχυρισμός, είναι η πρόβλεψη του νόμου».

Οι επικρίσεις της αντιπολίτευσης

Υπάρχει ωστόσο και η άλλη νομική και πολιτική άποψη, που θέλει τον Ερντογάν να επισπεύδει την προκήρυξη των εκλογών προκειμένου να μην έχει ολοκληρώσει την δεύτερη προεδρική του θητεία (η οποία κατά τον Μπζντάγκ είναι η πρώτη με το νέο συνταγματικό πλαίσιο). Με την επίσπευση, κατά την εξήγηση αυτή που φαντάζει φθηνή, θα μπορεί ο Ερντογάν να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα. Όμως και πάλι προκύπτουν προβλήματα διότι για να διαλυθεί η Βουλή (να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία τουλάχιστον 360 βουλευτών σε σύνολο 600 που έχει η τουρκική Εθνοσυνέλευση. Το κόμμα του Ερντογάν και το Εθνικιστικό του Μπαχτσελί διαθέτουν 334 έδρες.

Tο CHP του Κιλιτσντάρογλου διαθέτει 134 έδρες και το Καλό Κόμμα της Ακσενέρ 37 έδρες όμως έχουν ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα υποστηρίξουν τις εκλογές σε ημερομηνία μετά τις 6 Απριλίου. Κατηγορούν επίσης την κυβέρνηση για «νομικίστικα τεχνάσματα και πολιτικά τερτίπια», κάτι που απορρίπτουν μετά βδελυγμίας τα κυβερνώντας κόμματα ΑΚΡ και MHP.

Ο Ερντογάν έχει προαναγγείλει ότι οι εκλογές θα γίνουν ανήμερα της επετείου της νίκης του Μεντερές το 1950, δηλαδή στις 14 Μαΐου. Εάν αυτή η ημερομηνία οριστεί επισήμως, τότε η ανώτατη εκλογική επιτροπή θα πρέπει να κινήσει και επισήμως τη διαδικασία στις 21 Μαρτίου και οι υποψήφιοι θα έχουν πέντε ημέρες προθεσμία για την υποβολή υποψηφιοτήτων, μέχρι τις 26 Μαρτίου. Όσοι είναι δημόσιοι λειτουργοί ή εκλεγμένοι σε άλλες πολιτικές θέσεις θα πρέπει να παραιτηθούν και δεν έχουν δικαίωμα να επιστρέψουν σε αυτές τις θέσεις μετά τις εκλογές.