Λιβύη: Η “δημιουργική ασάφεια” της Μόσχας και τα “ορφανά” Rafale

Κατά την συνέντευξη τύπου που παραχώρησε στα τέλη του περασμένου Ιουνίου ο Γάλλος πρόεδρος (ενώπιον της Γερμανίδας καγκελαρίου), αναφερόμενος στην στάση της Ρωσίας στην Λιβύη, είχε δηλώσει πως η Μόσχα «παίζει με την ασάφεια». Ίσως αποτελεί τον πιο εύστοχο χαρακτηρισμό της στάσης που τηρεί η Ρωσία στη λιβυκή σύγκρουση, η οποία γίνεται περεταίρω αντιφατική μετά τις τελευταίες δηλώσεις του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών.

Επισήμως η Ρωσία αρνείται ότι υποστηρίζει τις δυνάμεις του Χαφτάρ, χαρακτηρίζοντας «ιδιωτικούς στρατούς» τους Ρώσους μισθοφόρους που δρουν στο πλευρό του Λίβυου στρατηγού. Ο δε Σεργκέι Λαβρόφ κατηγόρησε αποκλειστικά την κυβέρνηση Σαράτζ ότι «επιθυμεί στρατιωτική λύση στην Λιβύη», χωρίς όμως να κάνει καμία αναφορά στην τουρκική υποστήριξη στην κυβέρνηση της Τρίπολης.

Μάλιστα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε πως συνεργάζεται με τον Τούρκο ομόλογο του στην επίτευξη εκεχειρίας, την στιγμή που προηγουμένως ο σύμβουλος του Ερντογάν Ιμπραχήμ Καλίν είχε, μόλις μερικές μέρες πριν, προαναγγείλει την επίθεση του Σαράτζ στην Σύρτη και στην αεροπορική βάση της Τζούφρα!

Δηλαδή για τον Λαβρόφ είναι ο Σαράτζ που επιθυμεί την υφαρπαγή των πετρελαίων της Σύρτης, όχι η Τουρκία που στηρίζει τις παραστρατιωτικές ομάδες του με όπλα και Σύρους τζιχαντιστές. Ο “τσάρος” της ρωσικής διπλωματίας, ανακοινώνοντας την επαναλειτουργία της ρωσικής πρεσβείας στην Λιβύη, επιβεβαίωσε την τακτική ίσων αποστάσεων της Μόσχας. Τόνισε πως αυτή θα εκπροσωπεί τα ρωσικά συμφέροντα «σε όλη την επικράτεια» (επομένως και στην Τρίπολη που ελέγχει ο Σαράτζ).

Παιχνίδι ισορροπιών 

Μπορεί η Ρωσία να μην εγκρίνει την επαπειλούμενη επίθεση του Σαράτζ και των Τούρκων συμμάχων του στην Σύρτη και την Τζούφρα (όπως έδειξε η αιφνίδια ακύρωση της επίσκεψης των Ρώσων υπουργών στην Τουρκία στα μέσα Ιουνίου), αλλά θέλει να αποφύγει την ρήξη στις ρωσοτουρκικές σχέσεις. Η στάση της είναι αντίστοιχη με αυτή του προέδρου Ερντογάν στην κρίση του Ιντλίμπ τον περασμένο Φεβρουάριο.

Την στιγμή που το συριακό καθεστώς βομβάρδιζε τα τουρκικά στρατεύματα, ο Ερντογάν κατηγορούσε αποκλειστικά τον Άσαντ, βγάζοντας εκτός κάδρου τους Ρώσους συμμάχους του. Εάν στην περίπτωση του Ιντλίμπ η εκεχειρία όντως παραβιάζονταν από τζιχαντιστικές ομάδες, τις οποίες αδυνατούσε να ελέγξει ακόμα και η Τουρκία, είναι δύσκολο να ισχυριστούμε πως αυτό συμβαίνει στην Λιβύη, την στιγμή που η κυβέρνηση Σαράτζ έχει μετατραπεί σε ανδρείκελο της Άγκυρας.

Ο Λαβρόφ είναι ειλικρινής στην πρόσφατη δήλωση του ότι «ο Χαφτάρ είναι έτοιμος να υπογράψει εκεχειρία». Φαίνεται να προσδοκά πως έπειτα από την “ορφανή” επίθεση στην (κατ’ ουσία τουρκική βάση) της Αλ-Ουατίγια στην δυτική Λιβύη το περασμένο Σάββατο, ότι η Τουρκία θα επανεξετάσει την στάση της. Διότι, προφανώς και ο Σαράτζ δεν θα διατάξει επίθεση στην Σύρτη, χωρίς το πράσινο φως από τον Ερντογάν.

Μπορεί όμως τα “ορφανά” Mig-29 που είναι στις βάσεις του Χαφτάρ να μην ζεσταίνουν τις μηχανές τους, αλλά ο νέος πονοκέφαλος της Τουρκίας είναι τα “ορφανά” Rafale! Η Τουρκία ακόμα προσπαθεί να καταλάβει ποιος ήταν πίσω από την επίθεση του περασμένου Σαββάτου στην Αλ-Ουατίγια, η οποία κατέστρεψε υπερσύγχρονο στρατιωτικό εξοπλισμό και πραγματοποιήθηκε μετά την επίσκεψη του Χουλουσί Ακάρ.

Γαλλικό “αποτύπωμα” στην επίθεση

Ασχέτως της εθνικότητας των πιλότων, η εμπλοκή των μαχητικών Rafale δείχνει γαλλικό “αποτύπωμα” στην επίθεση. Μία επίθεση που μοιάζει με ένα προειδοποιητικό μήνυμα στην Τουρκία. Μία Τουρκία που μονίμως υποτιμούσε τους έτερους παίχτες στην λιβυκή σύγκρουση, όπως την Αίγυπτο ή την Γαλλία, χώρες που δεν φαίνονται διατεθειμένες να αφήσουν να πέσουν η Σύρτη και η Τζούφρα στα χέρια του Ερντογάν.

Όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρά τις προσδοκίες του Ερντογάν, δεν φαίνεται να βλέπουν την λιβυκή κρίση “με τα μάτια” της Τουρκίας. Είναι χαρακτηριστικό πως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέφυγε να καταδικάσει την επίθεση στην Αλ-Ουατίγια, ενώ δεν αποκλείει τον Χαφτάρ από το κάδρο των ειρηνευτικών συνομιλιών.

Μέχρι στιγμής η αντίδραση της Τουρκίας στην επίθεση του Σαββάτου, περιορίζεται στα δημοσιεύματα της (“σεσημασμένης” για fake news) φιλοκυβερνητικής Γενί Σαφάκ για επιδρομή τουρκικών drones στην Τζούφρα, επίθεση η οποία δεν επιβεβαιώνεται από άλλη ανεξάρτητη πηγή. Αυτό που μοιάζει να επικρατεί περισσότερο στο λιβυκό πολεμικό μέτωπο είναι “η ηρεμία πριν την καταιγίδα”.

Ο Λαβρόφ, σκεπτόμενος λογικά, μοιάζει να θεωρεί πως η Τουρκία θα επιδιώξει να απαγκιστρωθεί από την λιβυκή σύγκρουση. Όμως, με δεδομένο τον έμφυτο τυχοδιωκτισμό του καθεστώτος Ερντογάν, δεν μπορούμε να κάνουμε να αποσαφηνίσουμε την τελική του στάση. Το σίγουρο είναι πως οι Τούρκοι διπλωμάτες που διέρρεαν ότι οι αντίπαλοι τους στην Λιβύη «δεν έχουν κότσια», μετά την επίθεση του Σαββάτου, μάλλον θα το ξανασκέφτονται.