Μια ξυδάτη, μια λαδάτη από τον Τραμπ στον “φίλο” του Ταγίπ

“Μία ξυδάτη μία λαδάτη” λέει η παροιμία και φαίνεται πως ο Ντόναλντ Τραμπ την έχει κάνει τακτική. Από τη μία απέκλεισε τον Ταγίπ Ερντογάν από τον κύκλο των ηγετών που συναντά επισήμως στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και από την άλλη αναλύεται σε μία επίθεση προσωπικής φιλίας. Ο Αμερικάνος πρόεδρος φρόντισε για ακόμα μία φορά να εξάρει τον Τούρκο ομόλογό του, αγνοώντας επιδεικτικά το αρνητικό κλίμα που επικραατεί στο Κογκρέσο, στο Πεντάγωνο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, λόγω της υπόθεσης των S-400.

Την αφορμή έδωσε μία εκδήλωση για τις θρησκευτικές ελευθερίες, που έγινε στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και στην οποία παρευρέθηκε ο πάστορας Άντριου Μπράνσον. Μιλώντας εκεί, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι η κυβέρνησή του ήταν «ενθουσιασμένη» που πέτυχε την αποφυλάκιση του Μπράνσον, έπειτα από μια «πολύ σύντομη διαπραγμάτευση που διεξήχθη με σεβασμό, με έναν πολύ ισχυρό άνδρα και έναν άνδρα που έχει γίνει, ευτυχώς, φίλος μου, τον πρόεδρο της Τουρκίας Ερντογάν». Κατέληξε, λέγοντας: «Θέλω να ευχαριστήσω τον πρόεδρο Ερντογάν και θέλω να σας ευχαριστήσω πάστορα που είστε εδώ μαζί μας».

Προφανώς, ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί αφ’ ενός να αντλήσει εκλογικά οφέλη από την απελευθέρωση του πάστορα, αφ’ ετέρου να “χαϊδέψει” τον Τούρκο πρόεδρο, ειδικά μετά το πολιτικό “χαστούκι” που του έδωσε, αποκλείοντάς τον από τις επίσημες συναντήσεις του. Όλα δείχνουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θαυμάζει πραγματικά τον Τούρκο ομόλογό του.

Υπάρχει, όμως, και άλλος λόγος που έχει επιλέξει να παίζει τον ρόλο του “καλού μπάτσου”. Επιδιώκει να αποτρέψει την Άγκυρα, η οποία απειλεί να εισβάλει στο πρόπλασμα κράτους που έχουν στήσει οι Κούρδοι με τη συμβολή των ΗΠΑ στο βορειοανατολική Συρία. Στην Ουάσιγκτον γνωρίζουν ότι εάν συμβεί αυτό λίγα πράγματα μπορούν να κάνουν για να σταματήσουν τους Τούρκους, εκτός κι αν αποφάσιζαν να τους θεωρήσουν εχθρούς και να πολεμήσουν εναντίον τους, κάτι που μοιάζει απίθανο.

Θα ήταν δε βαρύτατο πλήγμα για το κύρος της υπερδύναμης εάν παρέμενε αδρανής, βλέποντας τον πάνοπλο τουρκικό στρατό να επιτίθεται εναντίον των κουρδικών πολιτοφυλακών, οι οποίες κατανίκησαν τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού κράτους. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Πεντάγωνο έκανε μία μάλλον ασυνήθιστη ενημέρωση αναφορικά με την τουρκοαμερικανική συμφωνία για τη βόρεια Συρία, επιβεβαιώνοντας στην ουσία όσα είχαν ισχυριστεί ο πρόεδρος και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας.

“Μηχανισμός ασφαλείας” όχι “ζώνη ασφαλείας”

Υπενθυμίζουμε ότι οι Τούρκοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως οι Αμερικανοί τους κοροϊδεύουν. Το Πεντάγωνο λέει πως δεν συμφωνεί για μία “ζώνη ασφαλείας” αλλά για ένα “μηχανισμό ασφαλείας”, που θα ελέγχει ότι οι Κούρδοι της Συρίας δεν θα απειλούν την Τουρκία, αλλά και ότι οι Τούρκοι δεν θα απειλούν τους μαχητές των YPG.

Πιστός στον ρόλο του “καλού μπάτσου”, Ντόναλντ θα λέει πιθανότατα στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του με τον Ταγίπ πόσο αγωνίζεται να εμποδίσει το Κογκρέσο και την κρατική γραφειοκρατία να λάβουν επώδυνα μέτρα εναντίον της Τουρκίας. Υπενθυμίζουμε ότι της τωρινής επίθεσης προσωπικής φιλίας είχε προηγηθεί η επίθεση φιλίας στην Οσάκα της Ιαπωνίας, όταν οι δύο ηγέτες είχαν συναντηθεί στο περιθώριο της συνόδου G20.

Προφανώς οι δηλώσεις έχουν πολιτική βαρύτητα, αλλά στο επίπεδο των πράξεων, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν πρέπει να είναι και πολύ ευχαριστημένος. Η Τουρκία έχει αποκλειστεί από το πρόγραμμα των F-35 και τώρα είναι ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος που τον απέκλεισε από τον κύκλο των ηγετών που συναντά στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Και για παρηγοριά του πρόσφερε μία “θέση στον εξώστη”, αποδεχόμενος μία σύντομη συνάντηση σε εστιατόριο, λίγο πριν αρχίσει το γεύμα που παραθέτει το Τουρκο-Αμερικανικό Συμβούλιο.

Στη συνάντηση που είχε στη Νέα Υόρκη ο Ταγίπ Ερντογάν με τον γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ, ο τελευταίος του μετέφερε το μήνυμα πως αν θέσει σε αχρηστία τους ρωσικούς πυραύλους που ήδη έχει προμηθευτεί, τότε μπορεί να ενταχθεί εκ νέου στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ξανασερβίρισμα παλιάς πρότασης, η οποία έχει απορριφθεί από την Άγκυρα. Είναι ξεκάθαρο πως η Ουάσιγκτον προσπαθεί να ξαναφέρει την Τουρκία στα “δυτικά νερά”, αλλά τουλάχιστον προς το παρόν χωρίς αποτέλεσμα.