Νέο τουρκικό τελεσίγραφο κατά των Κούρδων της Συρίας

Η συμφωνία αυτή προβλέπει την ενσωμάτωση των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF – δυνάμεις υπό την ηγεσία των Κούρδων) – που ελέγχουν τις πλούσιες σε πετρέλαιο περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας – στους κρατικούς θεσμούς, έως τις 31 Δεκεμβρίου. Και οι δύο πλευρές κατηγόρησαν τις δυνάμεις των SDF για κωλυσιεργία, με τον Σύρο υπουργό Εξωτερικών να επισημαίνει ότι δεν έχουν γίνει ουσιαστικά βήματα. Ο δε Χακάν Φιντάν ανέδειξε τις σχέσεις των SDF με το Ισραήλ ως βασικό εμπόδιο.

Στις συνομιλίες τέθηκαν επίσης ζητήματα αντιμετώπισης του ISIS, ζητήματα ασφάλειας στο νότιο τμήμα της χώρας, ανοικοδόμησης, επιστροφής προσφύγων και οικονομικών διασυνδέσεων, υπογραμμίζοντας την εμβάθυνση των σχέσεων Τουρκίας-Συρίας έναν χρόνο μετά την πτώση του Άσαντ. Ωστόσο, η καταληκτική προθεσμία ενέχει τον κίνδυνο αναζωπύρωσης της σύγκρουσης στη βορειοανατολική Συρία, εάν τηρηθεί το τουρκικό τελεσίγραφο προς τις δυνάμεις των SDF.

O Φιντάν δήλωσε μεταξύ άλλων: «Θέλουμε οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Συρίας και Ισραήλ να καταλήξουν σε αποτέλεσμα. Αυτό είναι σημαντικό για τη σταθερότητα της περιοχής…. Το Ισραήλ πρέπει να τερματίσει την επεκτατική του πολιτική στην περιοχή…. Συζητήσαμε τις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται μεταξύ της Δαμασκού και των SDF… Οι SDF πρέπει να ενσωματωθούν στη Δαμασκό μέσω μιας πολιτικής διευθέτησης και να συμβάλουν στο μέλλον της Συρίας».

Να σημειωθεί ότι η Δαμασκός αποτελεί πλέον μέρος του διεθνούς συνασπισμού κατά του ISIS. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στο τι μπορεί να κάνει η Τουρκία από κοινού με τη Δαμασκό και τον Συνασπισμό, καθώς και στις μορφές στήριξης που θα μπορούσαν να παρασχεθούν. Όπως προαναφέρθηκε, η προθεσμία για την ενσωμάτωση των SDF στον συριακό στρατό λήγει στο τέλος του έτους.

Η προθεσμία για την ενσωμάτωση των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), που κυριαρχούνται από την οργάνωση Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG – η ένοπλη πτέρυγα του κουρδικού Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης, PYD) την οποία η Τουρκία θεωρεί τρομοκρατική και χαρακτηρίζει ως συριακό βραχίονα του PKK– στον συριακό στρατό, βάσει της συμφωνίας της 10ης Μαρτίου, λήγει στο τέλος του έτους.

Ωστόσο, η οργάνωση επιχειρεί να παρατείνει τη διαδικασία έως τον Μάρτιο του 2026, μετέδωσε τη Δευτέρα η τουρκική εφημερίδα Türkiye. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι SDF – τις οποίες επίσης η Τουρκία χαρακτηρίζει τρομοκρατική οργάνωση – επιδιώκουν να καθυστερήσουν τη διαδικασία ενσωμάτωσης, «με τη στήριξη του Ισραήλ», παρά το γεγονός ότι η συμφωνία ορίζει ρητά πως η ενσωμάτωση πρέπει να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους, όπως αναφέρει το τουρκικό δημοσίευμα.

Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ προειδοποίησε πρόσφατα ότι η Άγκυρα έχει «όλες τις επιλογές στο τραπέζι», συμπεριλαμβανομένων κοινών επιχειρήσεων με τη Συρία, εάν οι δυνάμεις SDF δεν συμμορφωθούν.

Οι SDF ζητούν παράταση έως τον Μάρτιο 

Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι, παρότι η συμφωνία της 10ης Μαρτίου προβλέπει ρητά πως η ενσωμάτωση πρέπει να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025, οι SDF αναφέρουν το επιχείρημα ότι «τέτοιου είδους συμφωνίες έχουν διάρκεια ενός έτους», προκειμένου να μεταθέσουν την προθεσμία έως τις 10 Μαρτίου 2026.

Πάντως, καμία πρόοδος δεν έχει σημειωθεί στις διαπραγματεύσεις από την υπογραφή της συμφωνίας, με τις SDF να συγκρούονται συχνά με δυνάμεις του συριακού στρατού στη βόρεια Συρία, τους τελευταίους εννέα μήνες. Σύμφωνα με την Δαμασκό και την Άγκυρα, φέρονται «μην λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τη διοίκηση της Δαμασκού».

Δεν αναμένεται οι SDF να επιτύχουν πλήρη ενσωμάτωση στον στρατό και στους λοιπούς κρατικούς θεσμούς έως το τέλος του έτους, όπως προβλέπει η συμφωνία. Ωστόσο, η Τουρκία υπογραμμίζει ότι πρέπει να γίνουν συγκεκριμένα βήματα, πριν από τις 31 Δεκεμβρίου. Πηγές ανέφεραν ότι, μετά τις προειδοποιήσεις της Άγκυρας να “επισπεύσουν”, οι SDF ενδέχεται να προχωρήσουν σε ορισμένα περιορισμένα βήματα ενσωμάτωσης έως τις 31 Δεκεμβρίου, σε μια προσπάθεια να παρατείνουν τη διαδικασία.

«Ατομική ενσωμάτωση, όχι ως σώμα»

Ο υπουργός Άμυνας Γκιουλέρ αναφέρθηκε πρόσφατα στο ζήτημα, κατά τη διάρκεια ετήσιας αξιολόγησης, με εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης στην Άγκυρα, στις 19 Δεκεμβρίου. «Βλέπουμε και κατανοούμε τη στάση της συριακής ηγεσίας όσον αφορά την ενσωμάτωση των SDF, μέσα από τις συνομιλίες μας μαζί τους. Έχουμε έτοιμα σχέδια για κάθε ενδεχόμενο. Γνωρίζουμε πολύ καλά τι θα κάνουμε», δήλωσε.

«Ό,τι έχουμε κάνει μέχρι σήμερα, έχουμε τη δύναμη και την ικανότητα να το κάνουμε ξανά. Ωστόσο, η νέα συριακή κυβέρνηση θα αναπτύξει πρώτα τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για να διασφαλίσει την ενότητα και την ακεραιότητα. Θα τη στηρίξουμε», πρόσθεσε.
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας τόνισε ότι οι SDF πρέπει να ενσωματωθούν ατομικά και όχι ως ενιαίο σώμα. «Οι SDF μιλούν επίσης για ενσωμάτωση, αλλά αυτό που εννοούν είναι ενσωμάτωση ως σώμα. Πρέπει να ενσωματωθούν ατομικά, όχι ως σώμα. Διαφορετικά, δεν μπορεί να γίνει λόγος για ενσωμάτωση», υπογράμμισε.

Ερωτηθείς τι θα πράξει η Τουρκία εάν οι SDF δεν ενσωματωθούν, ο Γκιουλέρ παρέπεμψε στις προηγούμενες τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία: «Όταν ξεκινήσαμε τις επιχειρήσεις μας στη Συρία από το 2016 και μετά, οι ΗΠΑ ήταν εκεί, και η Ρωσία ήταν εκεί. Κάναμε ό,τι έπρεπε χωρίς να ζητήσουμε άδεια από κανέναν και το ολοκληρώσαμε. Στην επόμενη περίοδο, αν υπάρξει ανάγκη, θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο χωρίς να ζητήσουμε άδεια από κανέναν».

Φιντάν: Οι SDF συντονίζονται με το Ισραήλ 

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι οι SDF διεξάγουν ορισμένες δραστηριότητες σε συντονισμό με το Ισραήλ, γεγονός που – όπως ισχυρίστηκε – έχει εξελιχθεί σε μείζον εμπόδιο στις συνομιλίες για την ενσωμάτωση της οργάνωσης στη συριακή διοίκηση. «Βλέπουμε ότι οι SDF δεν έχουν καμία πρόθεση να σημειώσουν ουσιαστική πρόοδο», δήλωσε ο Φιντάν. «Το γεγονός ότι οι SDF πραγματοποιούν ορισμένες δραστηριότητες σε συντονισμό με το Ισραήλ αποτελεί αυτή τη στιγμή ένα σοβαρό εμπόδιο στις συνομιλίες που διεξάγονται με τη Δαμασκό», ανέφερε.

Ο Φιντάν ανέφερε ότι είναι σημαντικό οι SDF να ενσωματωθούν στη συριακή διοίκηση μέσω διαλόγου και συμφιλίωσης, με τρόπο που να ωφελεί όλες τις πλευρές, και «να πάψουν να λειτουργούν ως εμπόδιο στη σταθερότητα της Συρίας». Σημείωσε ότι οι συζητήσεις με τον Σύρο ομόλογό του κάλυψαν ευρύ φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των διμερών σχέσεων, της περιφερειακής ασφάλειας και των απειλών κατά της σταθερότητας της Συρίας, υπογραμμίζοντας ότι η σταθερότητα της Συρίας συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια της Τουρκίας.

Ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών, αλ-Σαϊμπάνι, αναφέρθηκε επίσης στο ζήτημα της βορειοανατολικής Συρίας, δηλώνοντας ότι οι αρχές δεν έχουν διαπιστώσει καμία διάθεση εκ μέρους των SDF για ενσωμάτωση. Τόνισε ότι το συριακό κράτος θα δώσει μεγαλύτερη σημασία στην περιοχή της Τζαζίρα και υπογράμμισε ότι το κράτος θα έχει παρουσία εκεί.

Ισραήλ, περιφερειακή σταθερότητα και Γάζα

Ο Φιντάν δήλωσε ότι εάν το Ισραήλ υιοθετήσει μια προσέγγιση βασισμένη στη συναίνεση με τις χώρες της περιοχής, αντί για επεκτατικές πολιτικές, αυτό θα συμβάλει στη σταθερότητα της περιοχής. Σε ό,τι αφορά τη Γάζα, ο Φιντάν ανέφερε ότι η Τουρκία αναμένει την άμεση έναρξη της δεύτερης φάσης της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, μετά από σχετική δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους.

Ο Φιντάν σημείωσε επίσης τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί τον τελευταίο χρόνο στη σταθερότητα και την ασφάλεια της Συρίας, επισημαίνοντας ότι η κατάργηση των κυρώσεων του νόμου Caesar από τη Γερουσία των ΗΠΑ θα επιτρέψει την εισροή επενδύσεων στη χώρα. Χαρακτήρισε την εξέλιξη αυτή ως μείζονα συμβολή στη σταθερότητα της περιοχής και ευχαρίστησε τον Τραμπ και τη διοίκηση της Ουάσινγκτον για την απόφαση.