Ντβόρνικοφ: Ποιος είναι ο νέος πολέμαρχος του Πούτιν στην Ουκρανία

Στις 9 Απριλίου οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών ανέφεραν ότι ο Ρώσος στρατηγός Αλεξάντρ Βλαντιμίροβιτς Ντβόρνικοφ, διοικητής της Νότιας Στρατιωτικής Περιφέρειας, ανέλαβε τη γενική διοίκηση των ρωσικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία. Τα ελληνικά ΜΜΕ ανέφεραν την είδηση συνοδευόμενη από διάφορους επιθετικούς προσδιορισμούς, αποκαλώντας τον Ντβόρνικοφ μεταξύ άλλων και “χασάπη της Συρίας”.

Με δεδομένη τη μέχρι τώρα μερική αποτυχία των ρωσικών επιχειρήσεων, το ερώτημα είναι αν ο Ντβόρνικοφ θα καταφέρει να δημιουργήσει την ανατροπή που χρειάζεται το Κρεμλίνο. Ο Ντβόρνικοφ είναι ανώτερος από τους τρεις διοικητές που συμμετείχαν στην εισβολή. Δεδομένου ότι ο ρωσικός στρατός εστιάζει τις προσπάθειές του σχεδόν αποκλειστικά στην περιοχή της Ουκρανίας που ο Ντβόρνικοφ ήδη διοικούσε, η ανάθεση σ’ αυτόν της διοίκησης ​​δεν προκαλεί έκπληξη.

Αν ο Πούτιν επέλεγε άλλον στρατηγό θα έπρεπε να απαλλάξει, ή να μεταθέσει τον Ντβόρνικοφ, κίνηση που ίσως έστελνε λάθος μηνύματα. Το να υποθέσουμε, όμως, ότι ο Ντβόρνικοφ επιλέχθηκε για ιδιαίτερες δεξιότητες ή εμπειρία είναι επίσης παρακινδυνευμένο. Ούτε υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η ρωσική πολεμική προσπάθεια θα αλλάξει περαιτέρω μετά την παύση των επιχειρήσεων προς Κίεβο και την εστίαση στα ανατολικά.

Ποιος είναι ο Ντβόρνικοφ

Ο Ντβόρνικοφ αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ussuriysk Suvorov (σοβιετικό στρατιωτικό γυμνάσιο-οικοτροφείο) σε ηλικία 18 ετών, το 1978. Οι στρατιωτικές σχολές Σουβόροφ (πήραν το όνομα τους από τον στρατηγό του 18ου αιώνα Αλεξάντρ Σουβόροφ) θεσπίστηκαν από τον Στάλιν το 1943 για να παρέχουν εκπαίδευση στρατιωτικού περιεχομένου σε παιδιά 8-18 ετών, κυρίως στρατιωτικών οικογενειών. Ήταν οικοτροφεία λόγω του ότι οι περισσότεροι μαθητές ήταν τότε ορφανά πολέμου.

Ο Ντβόρνικοφ υπηρέτησε στη συνέχεια ως διοικητής διμοιρίας, διοικητής λόχου και επιτελάρχης τάγματος στη Στρατιωτική Περιοχή Άπω Ανατολής (σημερινή Ανατολική Στρατιωτική Περιφέρεια) καθ’ όλη τη δεκαετία του 1980. Το 1991-1994 υπηρέτησε ως υποδιοικητής και στη συνέχεια διοικητής του 154ου Ανεξάρτητου Μηχανοκίνητου Τάγματος Τυφεκιοφόρων της 6ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας Τυφεκιοφόρων Φρουρών που υπαγόταν στη Δυτική Ομάδα [Σοβιετικών] Δυνάμεων στην τότε Ανατολική Γερμανία.

Στις 20 Ιανουαρίου 1996 τιμήθηκε με το παράσημο Στρατιωτικής Αξίας. Στις 2 Φεβρουαρίου 1996, του απονεμήθηκε το παράσημο του Τάγματος Θάρρους. Το 1995-2000 ο Ντβόρνικοφ υπηρέτησε ως επιτελάρχης και υποδιοικητής και στη συνέχεια διοικητής του 248ου Μηχανοκίνητου Συντάγματος Τυφεκιοφόρων της 10ης Μεραρχίας Αρμάτων της Στρατιωτικής Περιφέρειας Μόσχας. Το 1996 έγινε διοικητής του Συντάγματος (υπήχθη στη σημερινή Δυτική Στρατιωτική Περιφέρεια το 2010).

Το 1997, μετατέθηκε στη διοίκηση του 1ου Συντάγματος Μηχανοκίνητων Τυφεκιοφόρων της 2ης Μεραρχίας Tamanskaya στη Στρατιωτική Περιοχή Μόσχας. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως επιτελάρχης και διοικητής της 19ης Μεραρχίας Μηχανοκίνητων Τυφεκιοφόρων στη Στρατιωτική Περιοχή Βόρειου Καυκάσου μέχρι το 2003, οπότε και συμμετείχε στον δεύτερο Πόλεμο της Τσετσενίας.

Το 2005-2008 ο Ντβόρνικοφ υπηρέτησε ως αναπληρωτής διοικητής και στη συνέχεια αρχηγός του επιτελείου της 36ης Στρατιάς (μέρος της σημερινής Ανατολικής Στρατιωτικής Περιφέρειας) και το 2008-2010 ως διοικητής της 5ης Στρατιάς “Red Banner” Συνδυασμένων Όπλων της Στρατιωτικής Περιφέρειας Άπω Ανατολής. Το 2010-2012 υπηρέτησε ως αναπληρωτής διοικητής της Ανατολικής Στρατιωτικής Περιφέρειας και στη συνέχεια ως αρχηγός του επιτελείου της Κεντρικής Στρατιωτικής Περιφέρειας.

Ο Ντβόρνικοφ στη Συρία

Ο Ντβόρνικοφ διοικούσε τις δυνάμεις της Ρωσίας στη Συρία από την έναρξη της ρωσικής επέμβασης τον Σεπτέμβριο 2015 έως τον Ιούλιο 2016. Μετά ορίστηκε διοικητής της Νότιας Στρατιωτικής Περιφέρειας. Ο Πούτιν τον προήγαγε στις 23 Ιουνίου 2020 σε στρατηγό του Στρατού (δεν υπάρχει ελληνικό ή δυτικό αντίστοιχο), τον δεύτερο υψηλότερο βαθμό στον ρωσικό στρατό, που δεν κατέχει άλλος διοικητής στρατιωτικής περιφέρειας. Ο Ντβόρνικοφ μαζί με τον διοικητή των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων, Στρατηγό Σεργκέι Βλαντιμίροβιτς Σουροβίκιν είναι οι πιθανότεροι να διαδεχθούν τον Βαλέρι Γκερασίμοφ ως επόμενος αρχηγός του ρωσικού Γενικού Επιτελείου.

Η σταδιοδρομία του Ντβόρνικοφ δεν είναι ασυνήθιστη μεταξύ των Ρώσων στρατηγών. Η βασική εμπειρία του ήταν η διοίκηση Συντάγματος στη Στρατιωτική Περιοχή Βορείου Καυκάσου (2000-2003) κατά την οποία συμμετείχε στον Δεύτερο Πόλεμο της Τσετσενίας. Οι Ρώσοι αξιωματικοί συνήθως αλλάζουν στρατιωτικές περιφέρειες με κάθε προαγωγή. Επομένως η σταδιοδρομία του μέχρι το 2015 δεν ήταν ασυνήθιστη για έναν επιτυχημένο στρατηγό.

Η εμπειρία του Ντβόρνικοφ στη Συρία, δεν ήταν από μόνη της μοναδική, ή ένδειξη ιδιαίτερων δεξιοτήτων. Πολλά δυτικά ΜΜΕ έχουν εστιάσει στην θητεία του στη Συρία και τόνισαν τη ρωσική στόχευση αμάχων υπό τις διαταγές του. Όλοι οι σημερινοί διοικητές στρατιωτικών περιοχών της Ρωσίας, όμως, έχουν υπηρετήσει τουλάχιστον για λίγο στη Συρία ως αρχηγοί του εκεί επιτελείου ή διοικητές των εκεί ρωσικών δυνάμεων. Το Κρεμλίνο φαίνεται ότι προάγει σε ανώτατες θέσεις μόνο όσους έχουν υπηρετήσει στη Συρία.

Ο Ντβόρνικοφ έχει λιγότερη εμπειρία στη Συρία από άλλους, επειδή παρέμεινε εκεί μόνο για περίπου δέκα μήνες. Συγκριτικά, ο διοικητής της Δυτικής Στρατιωτικής Περιφέρειας, στρατηγός Αλεξάντερ Ζουράβλεφ και ο διοικητής της Ανατολικής Στρατιωτικής Περιφέρειας, στρατηγός Αλεξάντερ Τσάικο υπηρέτησαν στη Συρία για 24 και 20 μήνες αντίστοιχα. Και οι δύο συμμετέχουν, ή συμμετείχαν στον πόλεμο μέχρι τώρα.

Η διοίκηση του Ντβόρνικοφ στη Συρία θεωρήθηκε ότι βάφτηκε με αίμα αμάχων, αλλά σ’ αυτό δεν διαφέρει από άλλους Ρώσους διοικητές. “Βαφτίστηκε” από δυτικά ΜΜΕ “Χασάπης του Χαλεπίου”, αλλά οι διάδοχοι του ακολούθησαν ίδιες πρακτικές. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε το 2016 ότι στην διάρκεια επιχείρησης ενός μήνα, σκοτώθηκαν 440 άμαχοι, μεταξύ των οποίων περισσότερα από 90 παιδιά. Η ΜΚΟ τον κατηγόρησε για εγκλήματα πολέμου, γράφοντας ότι «οι αεροπορικές επιδρομές συχνά φαινόταν να είναι απερίσκεπτα αδιάκριτες, σκόπιμα στοχεύτηκε τουλάχιστον μια ιατρική εγκατάσταση, και περιελάμβαναν τη χρήση όπλων, όπως πυρομαχικά διασποράς και εμπρηστικά όπλα».

Σε διακλαδικές και σύνθετες επιχειρήσεις

Ο Ντβόρνικοφ είναι έμπειρος στη δημιουργία νέων δομών διοίκησης σε περίπλοκα περιβάλλοντα, επειδή ήταν ο πρώτος Ρώσος διοικητής στη Συρία. Ο Ντβόρνικοφ καθιέρωσε την αρχική δομή διοίκησης της Ρωσίας στη Συρία το 2015. Έχει γράψει εκτενώς για την εμπειρία των ρωσικών επιχειρήσεων εκεί. Έκθεσή του δημοσιεύτηκε ενώ υπηρετούσε ακόμη στη Συρία και πολλά άρθρα μετά την επιστροφή του στη Ρωσία.

Στα γραπτά του έχει τονίσει τη σημασία της δημιουργίας ενιαίας δομής διοίκησης και ελέγχου που περιλάμβανε τους Ρώσους “συμβούλους”, την ρωσική Πολεμική Αεροπορία και διάφορες συμβατικές και ανταρτικές δυνάμεις που πολεμούσαν υπέρ του Άσαντ, καθώς και μισθοφόρων της Wagner. Στη μελέτη του με τίτλο “Επιτελεία για Νέους Πολέμους” (Ιούλιος 2018) ισχυρίστηκε ότι ανοικοδόμησε τις κατεστραμμένες και αποθαρρυνμένες φιλοσυριακές δυνάμεις σε μια συνεκτική μαχητική δύναμη. Σ’ αυτό το κείμενο τονίζει τη σημασία της δημιουργίας μιας ενοποιημένης δομής διοίκησης μονάδων και υπηρεσιών.

Η εμπειρία του Ντβόρνικοφ από τη Συρία μπορεί να τον βοηθήσει να ενοποιήσει τις φθαρμένες μονάδες των δυτικών, ανατολικών και κεντρικών στρατιωτικών περιοχών που τώρα συρρέουν ως ενισχύσεις στην Ουκρανία, υπάγοντας επίσης τις τσετσενικές δυνάμεις του Καντίροφ και τις πολιτοφυλακές του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ. Προφανώς έχει πολύ μεγαλύτερη εμπειρία στη διεξαγωγή επιχειρήσεων σε αστικό περιβάλλον, την οποία απέκτησε στη μάχη για την ανακατάληψη του Χαλεπίου.

Ο Ντβορνίκοφ διοικούσε την τελική επίθεση που ανακατέλαβε το Χαλέπι το 2016. Η μάχη υπήρξε ιδιαζόντως αιματηρή, αλλά αποτέλεσε “μεγάλο σχολείο” για τους Ρώσους σχετικά με μάχες σε αστικό περιβάλλον. Πάντως, δεν φαίνεται να επελέγη στην Ουκρανία λόγω εμπειρίας στον αστικό πόλεμο. Τη διοίκηση της Νότιας Στρατιωτικής Περιφέρειας την ανέλαβε το 2016, χρόνια πριν ο Πούτιν σχεδιάσει να εισβάλει. Εάν οι Πούτιν και Γερασίμοφ επέλεγαν αξιωματικό με εμπειρία στον αστικό πόλεμο το πιο λογικό θα ήταν να είχαν αναθέσει στον Ντβόρνικοφ τη μάχη για το Κίεβο.

Παρέμεινε στο μέτωπο Ντονμπάς

Καθ’ όλη τη διάρκεια της σύρραξης, ο Ντβόρνικοφ διοίκησε τις ρωσικές επιχειρήσεις στη Μαριούπολη. Αν και προσπάθησε να εφαρμόσει τα όσα έμαθε στη Συρία, οι επιδόσεις του στη Μαριούπολη δεν ήταν αξιοσημείωτες από πλευράς ταχύτητας και κόστους σε απώλειες. Οι επιδόσεις του δεν αποδεικνύουν ότι τελικά έμαθε κάτι ιδιαίτερο από την θητεία του στη Συρία, παρά τα όσα έγραψε. Οι τακτικές των ρωσικών δυνάμεων τόσο στη Συρία όσο και στην Ουκρανία δεν δείχνουν ιδιαίτερο χάρισμα του Ντβόρνικοφ.

Άρα, ορίστηκε γενικός διοικητής μάλλον λόγω αρχαιότητάς κι όχι κάποιου ιδιαίτερου τάλαντου. Εξ αιτίας της διοίκησης της Νότιας Στρατιωτικής Περιφέρειας από το 2016 έως το 2022, επειδή επέβλεψε την χαμηλού επιπέδου σύρραξη στο Ντονμπάς εκείνη την περίοδο του δίνει μια μεγαλύτερη εξοικείωση με το συγκεκριμένο θέατρο επιχειρήσεων. Ο Ντβόρνικοφ διοικεί το Ντονμπάς και τους νότιους άξονες από την αρχή αυτού του πολέμου και οι δυνάμεις του έχουν σημειώσει τις μεγαλύτερες επιτυχίες της αρχικής περιόδου του πολέμου.

Συνεπώς αν ο Πούτιν επέλεγε κάποιον άλλον θα ήταν μάλλον άστοχη ενέργεια, καθότι και καλύτερα από τους άλλους στρατηγούς τα πήγε και πιο εξοικειωμένος είναι. Μπορεί να μην είναι στρατιωτική ιδιοφυία ή να πέτυχε κάτι εντυπωσιακό, αλλά παραμένει ο καλύτερος διαθέσιμος. Μέχρι τώρα οι τρεις διοικητές στρατιωτικών περιοχών (Νότιας, Δυτικής και Ανατολικής) διοικούσαν ανεξάρτητα τους άξονες προέλασής τους, σε ασύνδετες μεταξύ τους επιθετικές επιχειρήσεις.

Η κατάρρευση της πολεμικής προσπάθειας στο Κίεβο εξαλείφει μέρος του προβλήματος. Όμως, ο διορισμός του Ντβόρνικοφ ως μοναδικού διοικητή δεν αποτελεί εγγύηση ότι θα μπορέσει να διεξάγει ταυτόχρονες επιχειρήσεις ακόμη και στο περιορισμένο, πλέον, θέατρο επιχειρήσεων, δεδομένων των σοβαρών απωλειών και διοικητών. Έχουμε ήδη δει ότι οι ρωσικές δυνάμεις δεν έχουν επιτυχία στη διεξαγωγή ταυτόχρονων μεγάλων επιθετικών επιχειρήσεων στους άξονες Χερσόνας, Ντονμπάς και Ιζιούμ κι αυτό μάλλον δεν θα αλλάξει.

Το να ενσωματωθούν οι μονάδες που δεν τα κατάφεραν στα άλλα μέτωπα και τώρα έρχονται να συνεπικουρήσουν τις προσπάθειες του Ντβόρνικοφ δεν είναι καθόλου εύκολο. Μέχρι τώρα οι δυνάμεις που είχε υπό τας διαταγάς του ήταν οικείες από το 2016. Αυτή η συνεκτικότητα διοίκησης, υψηλής ετοιμότητας και ασκήσεων μεγάλης κλίμακας, αμέσως πριν από τον πόλεμο του έδινε πλεονέκτημα μέχρι τώρα. Οι ρωσικές μονάδες που αποσύρθηκαν από το Κίεβο και τη βορειοανατολική Ουκρανία συνεχίζουν να αναπτύσσονται στον άξονα του Ιζιούμ και κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι ενδέχεται τελικά να αναπτυχθούν εκ νέου στο Ντονμπάς. Αυτές οι μονάδες είναι απίθανο να έχουν καλύτερη απόδοση μόνο και μόνο επειδή τώρα τις διοικεί ο Ντβόρνικοφ