O “χρυσοδάκτυλος” βασιλιάς και το συμβόλαιο των 6,7 δισ.

Δεν χρειάστηκαν πάνω από δύο εβδομάδες – τα δημοσιεύματα περί σκανδάλου γύρω από το όνομα του πρώην βασιλιά της Ισπανίας, Χουάν Κάρλος, ήταν αρκετά για να επισκιάσουν την παρακαταθήκη του ως ηγέτη που οδήγησε τη χώρα του από τη δικτατορία στη δημοκρατία, μετά το θάνατο του Φράνκο το 1975. Εν μέσω δύο δικαστικών ερευνών, μία στην Ισπανία και μία στην Ελβετία, ο 82χρονος Χουάν Κάρλος ενημέρωσε το γιο του και βασιλιά Φελίπε ΣΤ’, ότι φεύγει από τη χώρα.

Σε επιστολή του, ανέφερε ότι η «κληρονομιά μου και η αξιοπρέπειά μου απαιτούν να γίνει αυτό». Η απόφαση του Χουάν Κάρλος δεν προκαλεί και ιδιαίτερη έκπληξη. Ήδη από το 2014, όταν παραιτήθηκε από το θρόνο, η φήμη του καταρρακώθηκε από μια σειρά περιστατικών της προσωπικής του ζωής, από το σαφάρι που έκανε στη Μποτσουάνα κυνηγώντας ελέφαντες ως το σκάνδαλο κατάχρησης δημοσίου χρήματος στο οποίο ενεπλάκη η κόρη του Κριστίνα και ο γαμπρός του.

Ο Ισπανός πρώην βασιλιάς ήταν γνωστός, επίσης, για τον ιδιαίτερα πολυτελή τρόπο ζωής του. Το πιο πρόσφατο σκάνδαλο, που απασχολεί την επικαιρότητα εδώ και μήνες, φαίνεται ότι δεν μπορούσε να γίνει ανεκτό στην ισπανική Αυλή. Σύμφωνα με φημολογίες, ο Φελίπε δεχόταν έντονες πιέσεις να αποστασιοποιηθεί από τον πατέρα του. Το επίμαχο στοιχείο της έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ελβετία αφορά σε ποσό 100 εκατομμυρίων δολαρίων που δώρισε ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας, το 2008, στον Χουάν Κάρλος.

Ο Ελβετός εισαγγελέας Ιβ Μπερτόσα έχει επικεντρώσει στο να διαπιστωθεί κατά πόσο το δώρο αυτό σχετίζεται με την ανάληψη κατασκευής σιδηρόδρομου υψηλής ταχύτητας, από τη Μεδίνα στη Μέκκα –μια σύμβαση αξίας 6,7 δισεκατομμυρίων ευρώ– το 2012. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι για τα πεπραγμένα του ως την παραίτησή του, το 2014, ο Χουάν Κάρλος απολαμβάνει ασυλίας.

Οφσόρ, τζετ και θέρετρα

Μέχρι στιγμής οι Ελβετοί έχουν ανιχνεύσει δύο οφσόρ εταιρείες που συνδέονται με τραπεζικούς λογαριασμούς. Η μία είναι το ίδρυμα Lucum, με έδρα τον Παναμά, το οποίο συστάθηκε για να δεχθεί το δώρο των 100 εκατ. από τον τέως Σαουδάραβα βασιλιά Αμπντουλάχ. Η εταιρεία διαλύθηκε το 2012 και το ποσό δόθηκε σε μια γερμανικής καταγωγής επιχειρηματία, την Κορίνα τσου-Σάιν Βίτγκενσταϊν.

Σύμφωνα με καταγεγραμμένες συνομιλίες που διέρρευσαν το 2018 στον Τύπο, η γυναίκα αυτή φέρεται να ήταν ερωμένη του Χουάν Κάρλος. Η ίδια φαίνεται να ισχυρίστηκε ότι ο Χουάν Κάρλος έλαβε προμήθεια για διάφορες εργολαβίες σε χώρες του Περσικού και ότι είχε κρυφούς ελβετικούς λογαριασμούς και ακίνητα στο όνομά της. Η σχέση της Βιτγκενστάιν με τον ίδιο δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ επισήμως.

Έχει, όμως, στη διάθεσή της συμβόλαιο με την υπογραφή του Χουάν Κάρλος, που αποδεικνύει ότι η δωρεά προς την ίδια δεν αφορούσε σε ξέπλυμα χρήματος, αλλά προσφορά για “το μέλλον της και των παιδιών της”. Επίσης ισχυρίζεται ότι αποπλήρωσε και δάνειο που είχε από την Lucum για να αγοράσει διαμερίσματα στο ελβετικό θέρετρο Βιγιάρ και τα οποία χρησιμοποιούσε με τον Χουάν Κάρλος.

Πέραν αυτών, ο Ελβετός εισαγγελέας ανακάλυψε επίσης την ύπαρξη του ιδρύματος Zagatka, με έδρα το Λιχτενστάιν και κύριο δικαιούχο τον ξάδελφο του Χουάν Κάρλος, πρίγκιπα Αλβάρο. Οι λογαριασμοί του ιδρύματος βρέθηκαν με πληρωμές πολλών εκατομμυρίων από οφσόρ εταιρείες, ενώ καταγράφηκαν και έξοδα πέντε εκατομμυρίων ευρώ σε πτήσεις με ιδιωτικό τζετ για τον ίδιο τον Χουάν Κάρλος. Ο Αλβάρο ανέφερε ότι προσέφερε βοήθεια στον ξάδελφό του για λόγους «οικογενειακής τιμής».

Το τελευταίο “τανγκό”

Τα δημοσιεύματα συνεχίστηκαν όσο διαρκούσε η ελβετική έρευνα, με την ισπανική Αυλή να “σείεται” όταν, τον περασμένο Μάρτιο, αποκαλύπτεται πως ο Φελίπε είναι δικαιούχος των Lucum και Zagatka. Άμεσα, εκδίδεται βασιλική ανακοίνωση ότι ο Φελίπε θα αποποιούταν κάθε κληρονομιά από τον πατέρα του, καθώς και ότι καταργείται η δημόσια αμοιβή του πρώην βασιλιά που προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός, και η οποία φτάνει τα 200.000 ευρώ ετησίως.

Η χαριστική βολή δόθηκε τελικά τον περασμένο Ιούνιο, όταν οι Ισπανοί εισαγγελείς του Ανωτάτου Δικαστηρίου ανακοίνωσαν την πρώτη έρευνα για τον Χουάν Κάρλος, ώστε να διερευνηθούν οι ισχυρισμοί και οι κατηγορίες που του αποδίδονται ένθεν κακείθεν, ιδίως σε ό,τι αφορά την αποδοχή χρημάτων από τους Σαουδάραβες. Η ισπανική έρευνα θα εστιάσει σε τυχόν εγκληματικές ενέργειες που διαπράχθηκαν μετά το 2014, στο πλαίσιο του επίμαχου σιδηροδρομικού έργου AVE del desierto, στη Σαουδική Αραβία και το ρόλο που έπαιξε ως διαμεσολαβητής ο Χουάν Κάρλος. Παρόλα αυτά, στη Μαδρίτη εκτιμούν ότι είναι μικρές οι πιθανότητες να ασκηθεί δίωξη από το Ανώτατο Δικαστήριο.

Εν όψει της εντεινόμενης δυσφορίας της κοινής γνώμης για το κλίμα ατιμωρησίας και ασυδοσίας στην ισπανική Αυλή, ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ σχολίασε ότι είναι υπέρ της αναθεώρησης της συνταγματικής ασυλίας που προβλέπεται για το βασιλιά. Παρομοίως, αυξάνονται οι φωνές που ζητούν να δηλώνεται “πόθεν έσχες” από τα μέλη της βασιλικής οικογένειας, όπως ακριβώς ισχύει για τους αιρετούς.