Οι μεγάλοι αναθεωρητές Τραμπ και Πούτιν

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε, ότι είχε έναν πολύ παραγωγικό διάλογο με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν, σημειώνοντας ότι «οι συνομιλίες ήταν πολύ καλές», στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, στο Ελσίνκι της Φινλανδίας. Ο εποικοδομητικός διάλογος με τη Ρωσία ανοίγει νέους δρόμους για την ειρήνη, τόνισε, λέγοντας χαρακτηριστικά «η σχέση μας έχει αλλάξει»!

Εντονότατες ήταν οι αντιδράσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Ο πρώην διευθυντής της CIA, Τζον Μπρέναν έκανε λόγο για “προδοτική” εμφάνιση από τον Ντόναλντ Τραμπ, λέγοντας πως ο Πούτιν τον έχει “στην τσέπη του”. Στη λογική αυτή, το περιοδικό TIME έκανε εξώφυλλο τον Πούτιν με το μαλλιά του Τραμπ! Η Νάνσι Πελόσι, ηγέτης των Δημοκρατικών στη Βουλή χαρακτήρισε “θλιβερή” την εμφάνιση του Ντόναλντ Τραμπ και διερωτήθηκε τι έχει σε βάρος του ο Πούτιν, ώστε ο Aμερικανός Πρόεδρος να τον φοβάται τόσο.

Το κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ είναι εύλογα τρομοκρατημένο από αυτή τη ριζική απομάκρυνση από καθαγιασμένες αρχές που έχουν υιοθετηθεί για δεκαετίες, σημείωσε στους Financial Times ο Γκίντεον Ράχμαν και συνέχισε υπογραμμίζοντας: «Το πρόβλημα είναι πως οι πολιτικές του κ. Τραμπ δεν είναι απλώς ακραίες. Είναι επίσης επικίνδυνες και ηθικά έωλες. Η Αμερική χρειάζεται συμμάχους. Η υπονόμευση του συστήματος συμμαχιών των ΗΠΑ και η προώθηση ‘σφαιρών επιρροής’ ενθαρρύνει την επέκταση της κινεζικής και ρωσικής επιρροής».

Και ποια ήταν η απάντηση Τραμπ σε όλα αυτά; Προσκάλεσε τον Βλαντιμίρ Πούτιν για επίσημη επίσκεψη στην Ουάσιγκτον το φθινόπωρο.

Πόλεμος παντού…

Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει κηρύξει εμπορικό πόλεμο προς κάθε κατεύθυνση. Αμφισβητεί την χρησιμότητα του ΝΑΤΟ σε κάθε ευκαιρία. Θεωρεί την ύπαρξη και τις ισορροπίες που κυριάρχησαν στον σύγχρονο κόσμο με την ίδρυση και ενδυνάμωση της ΕΕ, ως επικίνδυνη. Κάλεσε τον Μακρόν να αποχωρήσει από την Ένωση και προέτρεψε την Τερέζα Μέι να επιλέξει το σκληρό Brexit κάνοντας μάλιστα και μήνυση στην ΕΕ! Ενισχύει κάθε προσπάθεια απειθαρχίας των μελλών της ΕΕ από την ανατολική Ευρώπη.

Με λίγα λόγια η μεταπολεμική αρχιτεκτονική της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, όπως έχει περιγραφεί από τον Μπρεζίνσκι και τον Κίσιγκερ, πάει περίπατο. Ο Τραμπ αναθεωρεί τα πάντα, χωρίς να έχει δεδομένο τίποτα! Όλα είναι στον αέρα. Η στρατηγική επιλογή για την απομόνωση της Ρωσίας με κάθε μέσο, μετατρέπεται σε φιλική διάθεση προς τη Μόσχα, ενισχύοντας όλες τις αμερικανικές υποψίες.

Θα συνεχίσει έτσι; Κανείς δεν ξέρει. Κανείς δεν ξέρει αν στο τέλος ανατραπεί πριν να λήξει η θητεία του. Δεν είναι, όμως, μόνον κυρίως πολιτικός ο αναθεωρητισμός του Τραμπ. Θίγει μεγάλο μέρος του τεράστιου στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος των ΗΠΑ και των εξαρτωμένων γιγαντιαίων διαστάσεων υπηρεσιών του. Χωρίς ισχυρό αντίπαλο δέος, το σύστημα δεν δουλεύει. Το σύστημα μπερδεύτηκε από τη διάλυση της ΕΣΣΔ, αλλά δεν άργησε να βάλει στη θέση της τη Ρωσία, παρότι έπαψε να είναι σοσιαλιστική χώρα.

Σκάκι ή πυγμαχία;

Από την άλλη μεριά, έχουμε τον αναθεωρητισμό του Πούτιν. Πολιτεύεται ως κληρονόμος της «κόκκινης αυτοκρατορίας», χωρίς τις ιδεολογικές δεσμεύσεις και τις δημοκρατικές αρχές. Η υποστήριξη των αντιδραστικών κυβερνήσεων στην Ανατολική Ευρώπη δεν υπολογίζει κανέναν κίνδυνο. Αρκεί που οι χώρες αυτές ασκούν διαλυτική πολιτική ως προς το ευρωπαϊκό κέντρο. Η υποστήριξη σε κόμματα τύπου Λεπέν και Σαλβίνι, δεν ενοχλεί, αφού στη θέση των δημοκρατικών αρχών υπάρχει μόνον το συμφέρον της Ρωσίας και η διάλυση εκ των έσω, της συνοχής, των εν δυνάμει αντιπάλων.

Η Μόσχα δεν δίστασε να υπονομεύσει ούτε την ελληνική κυβέρνηση, παρότι ήταν σχεδόν η μόνη κυβέρνηση στην ΕΕ που δεν ακολούθησε τα μέτρα σε βάρος της Ρωσίας, τόσο στην οικονομία όσο και στο διπλωματικό επίπεδο. Μάλιστα πρόσφατα με την υπόθεση Σκριπάλ, όπου ακολούθησαν απελάσεις Ρώσων διπλωματών από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η Αθήνα αρνήθηκε να ακολουθήσει. Κανένας δισταγμός για τα πλήγματα στον πλέον φιλορωσικό λαό της ΕΕ. Κανένας δισταγμός όταν με την υπονόμευση της συμφωνίας των Πρεσπών προχωρούσαν ως την ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης.

Με λίγα λόγια, στη παγκόσμια σκακιέρα δεν υπάρχει πλέον ούτε ένα πιόνι. Όλα πρέπει να ξαναστηθούν στις αρχικές τους θέσεις. Και αν γίνουν σεβαστοί οι κανόνες του παιχνιδιού, έχει καλώς, έχει παιχνίδι. Αν όμως ο Τραμπ με τον Πούτιν, όταν στριμώχνονται θα κουνάνε διαρκώς τη σκακιέρα, τότε, ο μόνος τρόπος να λυθούν οι διαφορές, είναι η πυγμαχία και όποιον πάρει ο χάρος.

Αν σε αυτό το σκηνικό η ΕΕ δεν ορθώσει ανάστημα και αν, κυρίως το Παρίσι, δεν υποχρεώσει το Βερολίνο να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ξεφύγει από το δόγμα «πρώτα η Γερμανία», η πυγμαχία θα είναι ο κανόνας διευθέτησης διεθνών σχέσεων και διαφορών.