Οι Τατζίκοι, το Κίεβο, η MI6 και οι Ρώσοι
27/03/2024Σε υποθέσεις τρομοκρατίας δεν χωράνε κατηγορηματικές απαντήσεις. Είναι από τη φύση τους πολύ σκοτεινές και με συχνά άδηλες διαπλοκές. Η πρόσφατη πολύνεκρη επίθεση στη Μόσχα δεν αποτελεί εξαίρεση. Οι Τατζίκοι φυσικοί αυτουργοί είναι γνωστοί. Το ερώτημα αφορά τους ηθικούς αυτουργούς, όσους σχεδίασαν και οργάνωσαν την τρομοκρατική επίθεση. Ο ίδιος ο Πούτιν έχει αφήσει υπαινιγμούς για ανάμιξη των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, αλλά έχει αποφύγει να απευθύνει ευθεία κατηγορία.
Είναι προφανές πως η Μόσχα πολύ θα ήθελε να μπορεί να αποδείξει ότι πίσω από τους Τατζίκους τρομοκράτες κρύβεται το Κίεβο και γι’ αυτό άλλοι Ρώσοι αξιωματούχοι είναι πιο συγκεκριμένοι από τον πρόεδρό τους. Το πρόβλημα είναι ότι προς το παρόν τουλάχιστον η Μόσχα δεν έχει παρουσιάσει στοιχεία προς αυτή την κατεύθυνση. Το επόμενο διάστημα, όταν ολοκληρωθεί η εν εξελίξει έρευνα, θα φανεί εάν έχει βάλει το χέρι της η GRU, η ουκρανική μυστική υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών. Ο αρχηγός της Κίριλ Μπουντάνοφ έχει δηλώσει: «Σκοτώνουμε Ρώσους και θα συνεχίσουμε να σκοτώνουμε Ρώσους οπουδήποτε στον κόσμο, μέχρι την τελική νίκη της Ουκρανίας».
Η ανωτέρω δήλωση είναι προφανώς ενδεικτική προθέσεων και πρακτικών, αλλά δεν αποδεικνύει από μόνη της ουκρανική ανάμιξη. Αλλά αν θέλουμε να παραμείνουμε στο πλαίσιο του ορθολογισμού και να πετάξουμε στο καλάθι των αχρήστων την κάθε είδους προπαγάνδα, δεν μπορούμε να δεχθούμε εξ υπαρχής, σαν θέσφατο, ότι το Κίεβο αποκλείεται να έχει σχέση με την τρομοκρατική επίθεση, μόνο και μόνο επειδή έτσι μας λέει η Ουάσινγκτον και το Παρίσι. Και μάλιστα μας το είπαν αμέσως, πριν καν διεξάγουν μία έρευνα.
Προφανώς, αυτού του είδους οι διαβεβαιώσεις είναι εξίσου αμφισβητούμενες με εκείνες Ρώσων αξιωματούχων που κατονομάζουν σαν ηθικό αυτουργό το Κίεβο. Και γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπιστούν με την ίδια επιφύλαξη. Οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες δεν είναι υπεράνω υποψίας αναφορικά με την προσφυγή στην τρομοκρατία. Αναφέρουμε ενδεικτικά την τοποθέτηση βόμβας σε φορτηγό που τινάχθηκε στη γέφυρα του Κερτς, σκοτώνοντας αθώους που έτυχε να βρίσκονται εκεί την ώρα της έκρηξης.
Κι αν κάποιοι ισχυριστούν πως επρόκειτο για σαμποτάζ που εντάσσεται στο πλαίσιο του πολέμου, να θυμίσω τη δολοφονία της κόρης του καθηγητή Ντούγκιν στη Μόσχα το καλοκαίρι του 2022, όπως και τη δολοφονία του Ρώσου μπλόγκερ Τατάρσκι. Οι δύο αυτές ενέργειες είναι ο ορισμός της τρομοκρατίας, δεδομένου ότι δεν επρόκειτο για στρατιωτικούς ή έστω κρατικούς αξιωματούχους. Με άλλα λόγια, υπάρχει μία προϊστορία όσον αφορά τις πρακτικές των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, η οποία δικαιολογεί υποψίες, χωρίς, όμως, να συνιστά απόδειξη, ή ακόμα και αποχρώσα ένδειξη.
Οι Τατζίκοι δράστες
Στο σημείο αυτό μπορεί να εγερθεί η ένσταση ότι στην τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα δράστες ήταν ισλαμιστές Τατζίκοι κι ότι την ευθύνη ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν. Τί σχέση μπορεί να έχει το Κίεβο με την εν λόγω τζιχαντιστική οργάνωση; Εκ πρώτης όψεως καμία, αλλά αν ξύσουμε την επιφάνεια δεν ξέρουμε τι θα βρούμε. Στη Ρωσία έχουν γραφτεί άρθρα με συγκεκριμένες αναφορές για τη σχέση κυρίως της βρετανικής MI6 με το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν με ονόματα και περιστατικά, καθώς και για τις θολές σχέσεις των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών με γνωστούς τζιχαντιστές.
Δεν είμαι σε θέση να αξιολογήσω την αξιοπιστία τέτοιων πληροφοριών και γι’ αυτό αποφεύγω να τις αναπαράγω. Είναι δεδομένο, πάντως, πως γνωστοί Τσετσένοι τζιχαντιστές που πολεμούσαν εναντίον των δυνάμεων του Άσαντ στη Συρία, το 2022 πήγαν στην Ουκρανία για να πολεμήσουν τους Ρώσους. Είναι, επίσης, γεγονός ότι οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες έχουν συμπράξει και χρησιμοποιήσει τζιχαντιστές για να πλήξουν αντιπάλους τους. Δεν είναι μόνο στο Αφγανιστάν την περίοδο που εκεί βρισκόταν σοβιετικός στρατός για να υποστηρίξει την φιλοσοβιετική κυβέρνηση της Καμπούλ. Το πάθημα με τον Μπιν Λάντεν, μάλιστα, δεν τους έγινε μάθημα.
Είναι αποδεδειγμένο ότι και τα πρώτα χρόνια του εμφυλίου πολέμου στη Συρία η Δύση συνεργάστηκε στενά με τζιχαντιστές (την Αλ Κάιντα και το ISIS) στο πλαίσιο του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (συμμαχία ένοπλων ομάδων) που πολεμούσε να ανατρέψει το καθεστώς Άσαντ. Μόνο όταν οι τζιχαντιστές κυκλοφόρησαν τα βίντεο με τους τελετουργικούς αποκεφαλισμούς δυτικών άρχισε η Δύση να παίρνει αποστάσεις. Αλλά και αργότερα, όταν οι συριακές δυνάμεις κατέλαβαν ένα προπύργιο τζιχαντιστών στην Νταράα συνέλαβαν αρκετά στελέχη δυτικών μυστικών υπηρεσιών που βρίσκονταν μαζί τους, τα ονόματα και τις ιδιότητες των οποίων κατέθεσε ο Σύριος μόνιμος αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ.
Όλα τα παραπάνω –επαναλαμβάνω– δεν συνιστούν απόδειξη για ανάμιξη του Κιέβου στην τρομοκρατική επίθεση. Τα ανέφερα αποκλειστικά και μόνο για να δείξω ότι το Κίεβο δεν είναι υπεράνω πάσης υποψίας. Το τι έχει συμβεί θα το μάθουμε εάν προσκομιστούν αποδείξεις, ή το πιθανότερο είναι να μην το μάθουμε ποτέ. Αξίζει, πάντως, να υπογραμμιστεί ότι η διαβεβαίωση του Ισλαμικού Κράτους του Χορασάν πως δικοί του τζιχαντιστές ήταν οι δράστες δεν αποδεικνύει πολλά πράγματα. Αρκεί να συνυπολογίσουμε ότι η περίεργη αυτή τρομοκρατική οργάνωση έχει πραγματοποιήσει επιθέσεις στο Ιράν (μνημόσυνο Σουλεϊμανί), στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν και στη Ρωσία. Επιθέσεις εναντίον δυτικών στόχων –από όσα γνωρίζω– δεν έχει πραγματοποιήσει. Κι αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να περάσει απαρατήρητο…