Όσο συνεχίζεται ο πόλεμος τόσο λιγότερη Ουκρανία απομένει…

Η απώλεια του ελέγχου στην Αβντίιφκα, την οποία η Ουκρανία κατείχε για 10 χρόνια, η αποτυχημένη αντεπίθεση, καθώς και η αλλαγή του αρχιστράτηγου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας Βαλερί Ζαλούζνι (ο οποίος είναι δημοφιλής στις τάξεις των Ουκρανών στρατιωτών) μπορεί να υποδηλώνει τη χειρότερη στιγμή για το Κίεβο, στον «μεγαλύτερο χερσαίο πόλεμο της Ευρώπης» από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως έχει χαρακτηριστεί.

Σύμφωνα με τον απόστρατο συνταγματάρχη της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, Σέντρικ Λέιτον, η πτώση της Αβντίιφκα είναι στρατηγική ήττα. Ως αποτέλεσμα, ο ρωσικός στρατός αποκτάει στρατηγικό πλεονέκτημα, με επόμενους στόχους το Χάρκοβο και τη Ζαπορίζια. Προειδοποιεί ότι τα χειρότερα είναι μπροστά: Οι Ρώσοι έχουν ξεκάθαρη πρωτοβουλία κινήσεων και προελαύνουν σε οκτώ βασικά σημεία ενός μετώπου μήκους 1.500 χιλιομέτρων.

Η κατάληψη της Αβντίιφκα δίνει στον ρωσικό στρατό την ευκαιρία να χτυπήσει βαθιά την ουκρανική άμυνα, δήλωσε στο CNN ο συνταγματάρχης Σέντρικ Λέιτον, υποστηρίζοντας ότι, «η απώλεια της σημαίνει ότι θεωρητικά οι Ρώσοι μπορούν να μετακινηθούν στην καρδιά της Ουκρανίας, ενώ γίνονται πιο δύσκολες, για τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ντονμπάς, καθώς και οι προσεγγίσεις στη χερσόνησο της Κριμαίας».

Η Αβντίιφκα ήταν μια από τις πιο καλά οχυρωμένες πόλεις. Οι δυνάμεις του Κιέβου χρησιμοποίησαν την πόλη ως ορμητήριο για την κλιμάκωση των επιδρομών στο Ντόνετσκ και σε άλλες περιοχές στο Ντονμπάς. Αυτό μετέτρεψε την Αβντίιφκα σε σημαντικό στόχο για το ρωσικό στρατό. Οι Ρώσοι εξαπέλυαν, τακτικά, χτυπήματα στην πόλη, η οποία εκκενώθηκε προκειμένου να μειώσουν τη συχνότητα των επιθέσεων στο Ντόνετσκ. Ο νεοδιορισθείς ανώτατος διοικητής, στρατηγός Ολεξάντρ Σίρσκι, δεν είχε άλλη επιλογή από το να διατάξει επίσημα την υποχώρηση από την πόλη. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, οι δυνάμεις του υποχωρούσαν με δικιά τους πρωτοβουλία, όλο το προηγούμενο διάστημα.

Ο κίνδυνος για την Ουκρανία

Παντελώς εξαντλημένες είναι οι δυνάμεις του ουκρανικού στρατού, υποστηρίζει η Responsible Statecraft, παραθέτοντας πρόταση σοκ που απευθύνουν ειδικοί αναλυτές στο Κίεβο, το οποίο καλούν να σπεύσει να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία, για όσο χρονικό διάστημα… υπάρχει ακόμα Ουκρανία! Το δημοσίευμα του Responsible Statecraft υποστηρίζει πως ύστερα από δύο χρόνια πολέμου, οι δυνάμεις του ουκρανικού στρατού έχουν εξαντληθεί πλήρως, όπως και οι στρατιωτικοί της πόροι, γεγονός που καθιστά την Ουκρανία πολύ ευάλωτη σε μια συντριπτική επίθεση της Ρωσίας. «Η μόνη και καλύτερη λύση, είναι να έρθουν όλα τα μέρη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πριν καταστραφεί πλήρως η Ουκρανία» υποστηρίζει το δημοσίευμα.

Η Ουκρανία θα μπορούσε να χάσει τον έλεγχο σε άλλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένων των Χάρκοβο και Ζαπορίζια. Ο κύριος λόγος για τις συνεχείς ουκρανικές υποχωρήσεις ήταν η αποτελεσματική χρήση κατευθυνόμενων εναέριων βομβών από τις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις. Τα ρωσικά στρατεύματα διατηρούν συνεχώς την ουκρανική άμυνα τεταμένη σε όλη τη γραμμή μάχης, αναζητώντας αδύνατα σημεία. Τώρα, το αδύνατο σημείο είναι στην Ζαπορίζια.

Σύμφωνα με τον Όλεγκ Σταρίκοβ, απόστρατο συνταγματάρχη της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, ο ρωσικός στρατός θα πραγματοποιήσει ελιγμούς εκτροπής στο βορρά και το κύριο πλήγμα, σύμφωνα με τον ίδιο, θα δοθεί στο νότο. «Στη χειμερινή στρατιωτική εκστρατεία του 2024, χρησιμοποιούν μια στρατιωτική στρατηγική, τη λεγόμενη αιώρηση. Θα χτυπήσουν σε ένα μέρος, θα υποχωρήσουν και θα χτυπήσουν σε άλλο», σύμφωνα με τον Όλεγκ Σταρίκοβ

Οι εξελίξεις επί του πεδίου γεννούν το ερώτημα: Γιατί οι Ρώσοι να έρθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, τώρα που προχωρούν σε βασικούς στρατηγικούς τομείς; Η Μόσχα ενδέχεται να μην συμφωνήσει τελικά σε διαπραγματεύσεις με τη Δύση.

Οι επόμενοι στόχοι

Οι Ρώσοι ουσιαστικά ενήργησαν ακολουθώντας το στρατιωτικό τους δόγμα: Εξάντλησαν τον ουκρανικό στρατό, εξάντλησαν την Δύση και τώρα προελαύνουν παντού. Η μεγάλη αντεπίθεση που δεν πραγματοποιήθηκε πέρυσι, μπορεί να γίνει τώρα, που ουκρανικός στρατός είναι αποδυναμωμένος. Άλλωστε, ο Πούτιν άλλωστε υποστήριξε πως θα υπάρξει ειρήνη όταν επιτευχθούν οι στόχοι που έχει θέσει η Ρωσία, επισημαίνοντας ότι η νοτιοανατολική Ουκρανία ήταν πάντα φιλορωσική και ανήκε ιστορικά στη ρωσική επικράτεια, καθώς και ότι η Οδησσός είναι μια ρωσική πόλη, ενώ η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας ιστορικά ήταν ρωσικό έδαφος. Δεν κάνουμε δίκη προθέσεων, αλλά οι τοποθετήσεις αυτές του Πούτιν φανερώνουν τους επόμενους στόχους της Μόσχας.

Ο Ρώσος πρόεδρος υποστήριξε επίσης ότι δεν πρόκειται να πάει σε διαπραγματεύσεις και ότι θα πάει μέχρι τέλους, όποιο και αν είναι το κόστος. Μάλιστα προσδιορίζει το τέλος αυτό, επισημαίνοντας πως το μεγαλύτερο μέρος της Ουκρανίας είναι ρωσικά εδάφη, τα οποία η Ρωσία θα τα πάρει πίσω, διαμηνύοντας πως οι Ουκρανοί είναι μέρος του μεγάλου ρωσικού λαού που δεν πρόκειται να αφεθεί στα χέρια της Δύσης.

Η υλοποίηση των ρωσικών σχεδίων θα αφαιρούσε την πρόσβαση της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα και θα δημιουργούσε μια χερσαία γέφυρα προς την Υπερδνειστερία, την αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας, η οποία βρίσκεται υπό την προστασία της Ρωσίας. Η υπόλοιπη Ουκρανία θα ήταν ένα περιορισμένο κράτος, κυρίως αγροτικό και πολύ φτωχό για να αποτελέσει γρήγορα μια νέα απειλή για τη Ρωσία.

Σε μία νεότερη εξέλιξη, ο αυτόνομος ρωσικός θύλακας της Υπερδνειστερίας, ζήτησε την προστασία της Ρωσίας, λόγω «επιθετικών κινήσεων» της Μολδαβίας (που έχει εγκαταλείψει την ουδετερότητα της στην σύγκρουση, συντασσόμενη με την Δύση). Να σημειωθεί πως η Υπερδνειστερία, στην οποία σταθμεύει ένας μικρός αριθμός ρωσικών στρατευμάτων, δεν συνορεύει με την Ρωσία, αλλά την Ουκρανία, συγκεκριμένα με την Οδησσό.

Πλησιάζει το τέλος;

Ο διεθνούς φήμης Αμερικανός Καθηγητής Τζέφρι Σακς του Columbia University τονίζει ότι το τέλος του παιχνιδιού (game over) πλησιάζει στην Ουκρανία και μαζί θα έρθει και η “νύχτα των μεγάλων μαχαιριών”, κατά τα πρότυπα του 1934, όταν ο Χίτλερ εξόντωσε όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους. Η στρατιωτική καταστροφή της Ουκρανίας πρέπει να χρεωθεί σε κάποιον και σίγουρα η Δύση δεν θα δεχθεί να είναι το θύμα, παρόλο που οι απερίσκεπτες πολιτικές και τακτικές των ΗΠΑ οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα.

«Για την Ουκρανία, το τέλος του παιχνιδιού έρχεται τώρα και ο Ζελένσκι είναι προφανώς σε απόγνωση. Τα “Μεγάλα Μαχαίρια” είναι έτοιμα στην Ουκρανία, υπάρχουν πλέον πολύ σοβαρές αλληλοκατηγορίες μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας», τόνισε ο Τζέφρι Σακς (Η “Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών” συνέβη στις 30 Ιουνίου 1934, όταν, με την έγκριση του Χίτλερ, η ηγεσία μιας στρατιωτικής ομάδας του Ναζιστικού Κόμματος σφαγιάστηκε. Η επίσημη προπαγάνδα κατηγόρησε τον δολοφονηθέντα αρχηγό της στρατιωτικής ομάδας Ερνστ Ρεμ, για οργάνωση πραξικοπήματος).

Καταληκτικά να επισημάνουμε ότι η Ουκρανία οδεύει προς την εποχή της “rasputitsa”, την περίοδο της Άνοιξης κατά την οποία το παγωμένο έδαφος του χειμώνα ξεπαγώνει και κάνει τις κινήσεις των μηχανοκίνητων μονάδων πιο δύσκολη σε όλο το εύρος του πολέμου, επιβραδύνοντας έτσι (αλλά όχι εντελώς) τις επιθετικές επιχειρήσεις κατά μήκος της πρώτης γραμμής. Αναφέρεται ήδη, ότι η λάσπη στη νότια Ουκρανία εμποδίζει τις ουκρανικές δυνάμεις να φέρουν νέες εφεδρείες στην περιφέρεια Ζαπορίζια, για την αντιμετώπιση των ρωσικών επιθετικών επιχειρήσεων.

Αυτές οι συνθήκες πιθανότατα θα επιβραδύνουν τη ρωσική επιθετική ορμή. Οι ρωσικές δυνάμεις ενδέχεται να προσπαθούν να εξαντλήσουν περαιτέρω τις αμυντικές δυνάμεις της Ουκρανίας, καθώς και να εξασφαλίσουν ευνοϊκές θέσεις για μελλοντικές επιχειρήσεις, πριν ξεκινήσει σοβαρά η rasputitsa.

Το σενάριο της “υγειονομικής ζώνης”

Η Μόσχα φαίνεται να έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει πραγματική εναλλακτική λύση από μια στρατιωτική λύση. Δεν θα επιτρέψει στην Ουκρανία να παραμείνει μία χρόνια πληγή στο ζωτικό της χώρο. Ο καυτηριασμός της πληγής θεωρεί ότι είναι απαραίτητος, αν και εγκυμονεί πιθανούς κινδύνους. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες πιθανόν να επιδιώξει, σε συνάρτηση με τις εξελίξεις επί του πεδίου, τη δημιουργία μίας “υγειονομικής ζώνης” εντός της ουκρανικής επικράτειας, πέραν των εδαφών που έχει προσαρτήσει, συνεχίζοντας την προέλασή της. Θα είναι δηλαδή περιοχές, που δεν θα προσαρτηθούν αλλά θα αποστρατιωτικοποιηθούν.

Μάλιστα η κλίμακα μπορεί να είναι τόσο μεγάλη που να φτάσει στο σημείο να αγγίξει τα σύνορα της Ουκρανίας με την… Πολωνία. Η κλίμακα της “υγειονομικής ζώνης” ή του “υγειονομικού κλωβού” στην Ουκρανία θα εξαρτηθεί από το βεληνεκές των ουκρανικών όπλων, από τα οποία θα πρέπει να προστατεύεται το ρωσικό έδαφος, δήλωσε στο Tass ο Ντμίτρι Πεσκόφ, όταν ρωτήθηκε εάν τα πιθανά σύνορα μιας τέτοιας ζώνης έχουν προσδιοριστεί. «Όχι, αυτό εξαρτάται από τους τύπους όπλων που διαθέτει η Ουκρανία. Όσο μεγαλύτερα είναι τα πολεμικά χαρακτηριστικά των όπλων στην Ουκρανία, τόσο μεγαλύτερη θα πρέπει να είναι αυτή η ζώνη», είπε. «Ο κύριος στόχος είναι ξεκάθαρος: να διασφαλίσουμε ότι δεν θα φτάσουν στους Ρώσους πολίτες αυτά τα όπλα».

Η επιδίωξη υλοποίησης των προαναφερθέντων σχεδιασμών θα φέρει τη συλλογική Δύση προ οδυνηρών διλημμάτων. Ποια θα είναι η αντίδρασή της; Και δύο πλευρές δεν επιθυμούν μία κλιμάκωση που θα οδηγήσει σε πυρηνικούς ατραπούς, όπως έδειξαν οι αντιδράσεις των ευρωπαϊκών χωρών, της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά και των ΗΠΑ, στην ιδέα Μακρόν για αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία, κίνηση που με βεβαιότητα θα εκληφθεί από την Μόσχα ως βήμα κλιμάκωσης. Με τις αμερικανικές εκλογές να πλησιάζουν, τη Δεξιά σε άνοδο στην Ευρώπη, οι πρωταγωνιστές αυτού του πολέμου. θα πρέπει να λάβουν δύσκολες αποφάσεις, που θα καθορίσουν και το πολιτικό σκηνικό στις χώρες τους.