Εκεχειρία για την Μαριούπολη ανακοίνωσε η Μόσχα – Κόντρα με το Βερολίνο

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε κατάπαυση του πυρός για την Μαριούπολη, προκειμένου να απομακρυνθεί ο άμαχος πληθυσμός. Η κατάπαυση του πυρός στη Μαριούπολη θα ισχύσει από τις 10 το πρωί της Πέμπτης, ενώ το μέτρο αυτό θα επιτρέψει το άνοιγμα ενός “ανθρωπιστικού διαδρόμου” προς την ουκρανική πόλη Ζαπορίζια.

Στη Μαριούπολη βομβαρδίστηκε χθες και το γραφείο της ΕΕ στην πόλη, χωρίς να αναφερθούν τραυματισμοί, όπως έγινε γνωστό από τον ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικών Ζοζέπ Μπορέλ. Σχεδόν 5.000 άνθρωποι συμπεριλαμβανομένων περίπου 210 παιδιών, έχουν σκοτωθεί στη Μαριούπολη από τότε που οι ρωσικές δυνάμεις την πολιορκούσαν πριν από έναν μήνα, δήλωσε ο εκπρόσωπος του δημάρχου Βαντίμ Μποϊτσένκο.

Προηγουμένως, ο πρόεδρος της Ρωσίας δήλωσε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις που υπερασπίζονται τη Μαριούπολη, θα πρέπει να παραδοθούν ώστε να μπορέσει να φτάσει βοήθεια για τους αμάχους που βρίσκονται εκεί. «Για να βρεθεί μια λύση για τη δύσκολη ανθρωπιστική κατάσταση σε αυτήν την πόλη, οι Ουκρανοί εθνικιστές μαχητές πρέπει να σταματήσουν την αντίσταση και να καταθέσουν τα όπλα» ανέφερε ο Πούτιν, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου για την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Γάλλο ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν.

Κόντρα με το Βερολίνο

Τους ισχυρισμούς της Μόσχας ότι το Βερολίνο αποδέχτηκε να γίνεται η πληρωμή των παραδόσεων σε ρούβλια, διέψευσε εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, επισημαίνοντας πως «εξακολουθεί να ισχύει η συμφωνία της G7: οι προμήθειες ενέργειας θα πληρώνονται αποκλειστικά σε ευρώ ή δολάρια». Η Μόσχα προέβη στην σχετική ανακοίνωση, έπειτα από την τηλεφωνική επικοινωνία του καγκελάριου της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς και του Ρώσου πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Σύμφωνα με την ρωσική ανακοίνωση, ο Πούτιν δήλωσε στον Σολτς ότι θα νομοθετήσει ώστε από την 1η Απριλίου η πληρωμή των παραδόσεων ενέργειας να γίνεται σε ρούβλια, τόνισε ωστόσο στον κ. Σολτς ότι δεν θα αλλάξει κάτι στις συμβάσεις των Ευρωπαίων πελατών. «Ο καγκελάριος Σολτς στη συνομιλία δεν έδωσε την συγκατάθεσή του για αυτή τη διαδικασία, αλλά ζήτησε μόνο γραπτές πληροφορίες, προκειμένου να την κατανοήσει» απάντησε το Βερολίνο.

Η Ρωσία έχει γνωστοποιήσει ότι, εξαιτίας των οικονομικών κυρώσεων που έχει επιβάλει σε βάρος της η Δύση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, σχεδιάζει να ζητήσει πληρωμές σε ρούβλια (αντί σε ευρώ ή δολάρια) για τις ενεργειακές εξαγωγές της, ειδικά όσον αφορά το φυσικό αέριο από το οποίο εξαρτάται η Γερμανία. Ο πρόεδρος της Βουλής της Ρωσίας, Βιάτσεσλαβ Βολόντιν, προειδοποίησε σήμερα την ΕΕ ότι αν θέλει να εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία, θα πρέπει να πληρώνει σε ρούβλια ενώ πρόσθεσε ότι το ίδιο ενδέχεται να ισχύσει και για τις εξαγωγές πετρελαίου, σιτηρών, μετάλλων, λιπασμάτων, άνθρακα και ξυλείας.

Οι υπουργοί Ενέργειας της ομάδας G7 απέρριψαν χθες το αίτημα αυτό, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε στον πρόεδρο Πούτιν στη χθεσινή τους συνομιλία του ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο.  Πάντως, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε σήμερα πως δεν θα ζητήσει άμεσα από τις άλλες χώρες να πληρώνουν σε ρούβλια για τις εισαγωγές φυσικού αερίου, υποσχόμενο μια σταδιακή μετάβαση στην αρχική πρόταση.

Η ΕΕ εισήγαγε το 58% της ενέργειας που κατανάλωσε το 2020, καθώς η δική της παραγωγή ικανοποιούσε μόνο το 42% των αναγκών της, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στη δημοσιότητα. Το ενεργειακό μείγμα της ΕΕ το 2020 αποτελούνταν από 35% πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, 24% φυσικό αέριο, 17% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, 13% πυρηνική ενέργεια και 11% στερεά ορυκτά καύσιμα. Η Ρωσία είναι ο κορυφαίος προμηθευτής της ΕΕ για φυσικό αέριο, πετρέλαιο και άνθρακα, που αποτελούν τα κύρια ενεργειακά προϊόντα του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ.

Νέες συγκρούσεις

Μετά την φαινομενική πρόοδο στις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη ανάμεσα σε Μόσχα και Κίεβο, Ουκρανός αξιωματούχος διεμήνυσε ότι έχει σχεδιαστεί ανασύνταξη των στρατιωτικών τους δυνάμεων γύρω από το Κίεβο και το Τσερνίχιβ. Την ίδια στιγμή σημειώνονται βομβαρδισμοί στα περίχωρα της ουκρανικής πρωτεύουσας. Ανάλογη εικόνα παρατηρείται στα ανατολικά, στην περιφέρεια του Ντονμπάς, όπου ηχούν αδιάκοπα τα πυρά, ενώ μαίνονται συγκρούσεις στο Τσερνίχιβ και πυραυλικές επιθέσεις καταγράφονται ανάμεσα και στο Ιρπίν.

Ο εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Άμυνας Ολεξάντρ Μοτουζιάνικ, προειδοποίησε πως οι ρωσικές δυνάμεις ανασυντάσσονται  «Η βασική προσπάθεια (της Ρωσίας) επικεντρώνεται στην περικύκλωση των ουκρανικών δυνάμεων στην ανατολική Ουκρανία», είπε ο Μοτουζιάνικ. Η Ρωσία «ετοιμάζεται να ξαναρχίσει τις επιθετικές επιχειρήσεις», υποστήριξε.

Όμως και η Δύση αντιμετωπίζει με επιφυλάξεις τις ανακοινώσεις της Μόσχας για αποκλιμάκωση των ρωσικών επιθέσεων στο Κίεβο και το Τσερνίχιφ, μετά τις χθεσινές διπλωματικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη. Ο γενικός γραμματέας του NATO, Γενς Στόλτεμπεργκ, σε συνέντευξή του στην γαλλική εφημερίδα Le Monde τόνισε ότι η Ρωσία υποτίμησε την αντίσταση της Ουκρανίας και υπερτίμησε τις δικές της δυνάμεις.

Προειδοποιήσεις για πυρηνικά

Σημείωσε επίσης ότι πολλές χώρες του ΝΑΤΟ, με πρώτες τις ΗΠΑ τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν ενισχύσει σημαντικά, με αμυντικά οπλικά συστήματα, τις στρατιωτικές ικανότητες της Ουκρανίας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο πόλεμος θα είναι μακράς διάρκειας. Ο Στόλτενμπεργκ ανέφερε πως δεν θα ήθελε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες σχετικές με το πώς θα αντιδράσει το ΝΑΤΟ στην περίπτωση που η Ρωσία κάνει χρήση χημικών όπλων στην Ουκρανία.

Επισήμανε όμως ότι στο πλαίσιο της Ατλαντικής Συμμαχίας υπάρχουν διαβουλεύσεις ως προς το πώς και πότε θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα πυρηνικά όπλα κρατών μελών του ΝΑΤΟ. Σημείωσε ότι «θέση του ΝΑΤΟ είναι να μπει κάποια στιγμή τέλος στα πυρηνικά», όμως από τη στιγμή που «η Κίνα η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα έχουν τα δικά τους πυρηνικά, ο κόσμος θα είναι ασφαλέστερος αν το ΝΑΤΟ έχει και αυτό τα δικά του». Κληθείς τέλος να σχολιάσει την στάση της Κίνας είπε πως το γεγονός ότι το Πεκίνο και η Μόσχα έχουν στενή συνεργασία, επηρεάζει τις πολιτικές του ΝΑΤΟ.

Οι δηλώσεις του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, προκαλούν ερωτήματα για τη συνέχεια της αντιπαράθεσης με τη Μόσχα, και ειδικά οι αναφορές του στα όπλα μαζικής καταστροφής. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε διαβεβαιώσει ότι δεν πρόκειται να απαντήσει με χημικά ακόμη και αν γίνει χρήση χημικών από την πλευρά των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία. Και η παραδοχή όμως ότι γίνονται συζητήσεις στις χώρες του ΝΑΤΟ που διαθέτουν πυρηνικά όπλα ως προς το εάν και πότε θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, μόνον καθησυχαστικά δεν λειτουργεί, ακόμη και αν η αναφορά αποσκοπεί στην αποτροπή.

Κατά των κυρώσεων η Κίνα

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας επισκέπτεται την Κίνα όπου είχε συνομιλίες με τον Κινέζο ομόλογό του, επίσκεψη που ήταν προγραμματισμένη να γίνει προ εβδομάδας αλλά αναβλήθηκε, λόγω προβλήματος στην πτήση που μετέφερε τον Λαβρόφ. Οι σχέσεις Κίνας και Ρωσίας έχουν «αντέξει τη δοκιμασία της διεθνούς αναταραχής» και συνεχίζουν να αναπτύσσονται σταθερά, δήλωσε ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι, όπως μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο Phoenix TV.

Ήταν η πρώτη συνάντηση δια ζώσης του Γουάνγκ Γι με τον Σεργκέι Λαβρόφ από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Λαβρόφ και Γουάνγκ Γι «καταδίκασαν σήμερα ως παράνομες και αντιπαραγωγικές τις κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Μόσχας». Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA μετέδωσε ότι ο Λαβρόφ δήλωσε επίσης ότι η Μόσχα συνομιλεί με την Τεχεράνη για κοινές ενέργειες που έχουν στόχο να παρακάμψουν τις δυτικές κυρώσεις.

🇷🇺🇨🇳 Foreign Ministers Sergey Lavrov and Wang Yi meet in Tunxi, China#RussiaChina 🤝 pic.twitter.com/tMaLlQmn0z

— MFA Russia 🇷🇺 (@mfa_russia) March 30, 2022

Οι αμερικανικές εκτιμήσεις

Η Ρωσία ανασυντάσσει τα στρατεύματά της στην Ουκρανία, δεν τα αποσύρει, τόνισε εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου σχολιάζοντας τις μετακινήσεις ρωσικών δυνάμεων στο ουκρανικό έδαφος. Νωρίτερα, το Πεντάγωνο ανέφερε πως η Ρωσία άρχισε να μετακινεί έναν μικρό αριθμό στρατευμάτων της μακριά από τις θέσεις τους στα περίχωρα της ουκρανικής πρωτεύουσας, σημειώνοντας πως εκλαμβάνεται περισσότερο ως αναδιάταξη δυνάμεων παρά ως υποχώρηση ή απόσυρση.

«Υπήρξε κάποια μετακίνηση ορισμένων ρωσικών μονάδων από το Κίεβο; Ναι, έτσι πιστεύουμε. Πρόκειται για μικρό αριθμό», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Τζον Κίρμπι. «Ωστόσο, θεωρούμε ότι αυτή είναι μια αναδιάταξη, όχι μια πραγματική απόσυρση, ενώ θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μια ενδεχόμενη μεγάλη επίθεση κατά άλλων περιοχών της Ουκρανίας. Δεν σημαίνει ότι η απειλή για το Κίεβο έχει τελειώσει».

“Nobody should be fooling ourselves by the Kremlin's now recent claim"

Pentagon press secretary John Kirby said about reports that Russia is reducing military activity around Kyiv. pic.twitter.com/sRTVVmqBwU

— CNN (@CNN) March 29, 2022

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, κληθείς να σχολιάσει την εξέλιξη, είπε: «Θα δούμε αν θα ακολουθήσουν αυτό που προτείνουν».

Έρευνα ΟΗΕ για εγκλήματα πολέμου

Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε τον διορισμό τριών ειδικών απεσταλμένων για τα ανθρώπινα δικαιώματα οι οποίοι θα ηγηθούν έρευνες για το ενδεχόμενο διάπραξης εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία. Η ανεξάρτητη ομάδα με επικεφαλής τον Νορβηγό Έρικ Μόζε, έχει εντολή «να ερευνήσει όλες τις καταγγελλόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και τα σχετικά εγκλήματα στο πλαίσιο της επίθεσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας εναντίον της Ουκρανίας», αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΟΗΕ. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συζητήθηκε χθες το πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα και το ενδεχόμενο επισιτιστικής κρίσης.

The facts are clear. Putin’s war is preventing grain from leaving Ukraine. The ceaseless bombardment of Ukraine’s cities and critical infrastructure is directly responsible for creating one of the fastest-growing humanitarian crises in recent decades. pic.twitter.com/9bmQhpxEo0

— Deputy Secretary of State (@DeputySecState) March 29, 2022

Ο διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ Ντέιβιντ Μπίζλι δήλωσε ότι η Ουκρανία και η Ρωσία αντιπροσωπεύουν το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 20% των εξαγωγών καλαμποκιού και το 75% των εξαγωγών ηλιέλαιου.

Ο πρέσβης της Ρωσίας Βασίλι Νεμπένζια δήλωσε ότι «οι πραγματικοί λόγοι των αναταράξεων στις παγκόσμιες αγορές τροφίμων δεν οφείλονται στις ενέργειες της Ρωσίας, αλλά στις κυρώσεις της Δύσης».

Ο αριθμός των Ουκρανών προσφύγων που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους μετά την εισβολή του ρωσικού στρατού στις 24 Φεβρουαρίου ξεπέρασε σήμερα το επίπεδο των 4 εκατ. ανθρώπων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Συνολικά, 4.019.287 Ουκρανοί -κυρίως γυναίκες και παιδιά, έχουν εγκαταλείψει τη χώρα σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία της UNHCR. Μόνο η Πολωνία έχει υποδεχθεί περισσότερους από 2,3 εκατ. από αυτούς τους ανθρώπους.

Τι έγινε στην Κωνσταντινούπολη

Η Μόσχα προτείνει τη διοργάνωση συνάντησης μεταξύ των προέδρων της Ρωσίας και της Ουκρανίας αφού θα προηγηθεί υπογραφή διμερούς συνθήκης από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, δήλωσε ο σύμβουλος του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Μεντίνσκι στο ρωσικό πρακτορείο TASS.

«Το σχήμα διαμορφώνεται ως εξής: πρώτα συντάσσεται μια συνθήκη, στη συνέχεια εγκρίνεται από τους διαπραγματευτές, υπογράφεται από τους υπουργούς Εξωτερικών σε προσωπική συνάντηση και μόνο μετά οργανώνεται μια πιθανή συνάντηση μεταξύ των αρχηγών κρατών για την υπογραφή αυτής της συνθήκης. Δεν είναι μια απλή υπόθεση, πολύ περισσότερο που θα μπορούσε να είναι μια πολυμερής συνάντηση στην οποία θα συμμετέχουν τα κράτη που εγγυώνται την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ουκρανία».

Η υπόσχεση της Ρωσίας να αποκλιμακώσει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις γύρω από το Κίεβο και την βόρεια Ουκρανία δεν σημαίνει κατάπαυση του πυρός. «Αυτό δεν είναι κατάπαυση του πυρός αλλά αυτή είναι η προσδοκία μας, σταδιακά να πετύχουμε την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης τουλάχιστον σ’ αυτά τα μέτωπα», εξήγησε ο Μεντίνσκι αναφερόμενος στην υπόσχεση για αποκλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων κοντά στις πόλεις του Κιέβου και Τσερνίχιφ.

Η ουκρανική πρόταση

Την υιοθέτηση καθεστώτος ουδετερότητας με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι δεν θα ενταχθεί σε στρατιωτικές συμμαχίες ή θα φιλοξενήσει στρατιωτικές βάσεις στο έδαφός της, πρότεινε η Ουκρανία στις συνομιλίες. Οι προτάσεις θα περιλαμβάνουν, επίσης, 15ετή περίοδο διαβούλευσης για το καθεστώς της προσαρτημένης Κριμαίας.

Αυτές θα μπορούσαν να τεθούν σε ισχύ μόνο σε περίπτωση πλήρους κατάπαυσης του πυρός, δήλωσαν οι Ουκρανοί διαπραγματευτές στην Κωνσταντινούπολη. Προβλέπουν, επίσης εγγυήσεις, ασφαλείας κατά τα πρότυπα του άρθρου 5 της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ, της ρήτρας συλλογικής άμυνας. Η Πολωνία, το Ισραήλ, η Τουρκία και ο Καναδάς θα μπορούσαν να είναι μεταξύ των πιθανών εγγυητών ασφαλείας.

Απελάσεις διπλωματών

Στην απέλαση Ρώσων διπλωματών προχώρησαν χθες Ολλανδία, Βέλγιο, Ιρλανδία και Τσεχία, σε συνέχεια των απελάσεων δεκάδων διπλωμάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας από χώρες της ΕΕ την προηγούμενη εβδομάδα. Συγκεκριμένα, οι αρχές της Ιρλανδίας ζήτησαν από τέσσερα υψηλόβαθμα στελέχη της ρωσικής πρεσβείας να εγκαταλείψουν τη χώρα, λόγω δραστηριοτήτων που κρίθηκαν ότι «δεν συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα διπλωματικής συμπεριφοράς».

Οι αρχές του Βελγίου ανακοίνωσαν πως προχωρούν στην απέλαση 21 Ρώσων διπλωματών τους οποίους κατηγορούν για κατασκοπεία και θεωρούν απειλή για την ασφάλεια της χώρας. Το υπουργείο Εξωτερικών της Ολλανδίας ανακοίνωσε πως οι αρχές της χώρας προχωρούν στην απέλαση 17 μελών των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών, ενώ και η Τσεχία έδωσε σε έναν Ρώσο διπλωμάτη διωρία 72 ωρών για να εγκαταλείψει τη χώρα. Οι ηγέτες της Βρετανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας, συμφώνησαν ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει χαλάρωση της αποφασιστικότητας των δυτικών χωρών απέναντι στη Ρωσία.