Παρασκηνιακό νταραβέρι με κατασκόπους ΗΠΑ-Ιράν – Θρίλερ με Ζαρίφ και Κέρι

Ένα κατασκοπευτικό θρίλερ διαδραματίζεται τις τελευταίες ώρες μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, έπειτα από ρεπορτάζ φιλοϊρανικού τηλεοπτικού δικτύου του Λιβάνου που αναφέρθηκε σε εκατέρωθεν απελευθερώσεις Αμερικανών και Ιρανών κατασκόπων που κρατούνται σε φυλακές του Ιράν και των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το φιλοϊρανικό τηλεοπτικό δίκτυο, η αμερικανική κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να αποδεσμεύσει εφτά δισεκατομμύρια δολάρια σε “παγωμένα” ιρανικά κεφάλαια, ως ένδειξη καλής θέλησης.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διέψευσε τις σχετικές πληροφορίες περί ανταλλαγής κρατουμένων με το Ιράν. Η σχετική είδηση ήρθε έπειτα από το επεισόδιο που σημειώθηκε στον Κόλπο, όταν αμερικανικό πλοίο του πολεμικού ναυτικού έριξε προειδοποιητικά πυρά σε τρία σκάφη των Φρουρών της Επανάστασης, που πραγματοποίησαν ελιγμούς γύρω από το αμερικανικό πλοίο. Το επεισόδιο αυτό ουδόλως επηρέασε τις διαπραγματεύσεις Ουάσιγκτον και Τεχεράνης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Οι συνομιλίες αυτές θα συνεχιστούν την προσεχή Παρασκευή στην Βιέννη, με την Μόσχα να σημειώνει πως βλέπει «πρόοδο» στις διαπραγματεύσεις, χωρίς βέβαια να υπάρχει σαφής εικόνα μέχρι στιγμής. Φαίνεται πάντως πως το Ιράν και η κυβέρνηση Μπάιντεν εμμένουν να αναζητούν διαύλους επικοινωνίας, την ίδια στιγμή που το Ισραήλ συνεχίζει τον υβριδικό του πόλεμο έναντι της Τεχεράνης, με σαμποτάζ στους πυρηνικούς του σταθμούς, μαγνητικές νάρκες και επιθέσεις σε ιρανικά πλοία του Κόλπου.

Επιπλέον, οι ανταλλαγές κρατουμένων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε οι μυστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών. Ανταλλαγές κρατουμένων είχαν πραγματοποιηθεί και επί κυβέρνησης Τραμπ, με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Μοχάμεντ Ζαρίφ να δηλώνει χαρακτηριστικά πως «είμαστε έτοιμοι να ανταλλάξουμε όλους τους κρατουμένους μας», κάνοντας ειδική αναφορά σε Ιρανούς που «κρατούνται σε αμερικανικές φυλακές, επειδή αρνήθηκαν να προδώσουν την χώρα τους». Επίσης στο σκάνδαλο Ιράν-Κόντρας αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ρίγκαν προμήθευαν μυστικά όπλα στο Ιράν του Αγιατολάχ Χομεινί, όταν οι σχέσεις Ουάσιγκτον και Τεχεράνης ήταν πολεμικές.

Στο στόχαστρο ο Ζαρίφ

Την ίδια στιγμή που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διαψεύδει την ανταλλαγή κρατουμένων με το Ιράν, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, ένας από τους θιασώτες των ανοιγμάτων του ισλαμικού καθεστώτος προς την Ουάσιγκτον, έχει βρεθεί στο “μάτι του κυκλώνα”. Αιτία είναι οι ηχογραφημένες συνομιλίες του που αποκάλυψαν οι New York Times, στις οποίες ο Ζαρίφ αναφέρονταν στον Ειδικό Απεσταλμένο της κυβέρνησης Μπάιντεν για το Κλίμα και πρώην Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι και στον εκτελεσθέντα, στις αρχές του 2020 από τους Αμερικανούς, Ιρανό στρατηγό Κασέμ Σολεϊμανί.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών έφερε σε δύσκολη θέση τον Κέρι, που έχει αναλάβει εκστρατεία υπέρ της επαναφοράς της συμφωνίας της κυβέρνησης Ομπάμα για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όταν ισχυρίστηκε ότι διέρρεε πληροφορίες στην Τεχεράνη για τις αεροπορικές επιδρομές που πραγματοποιεί το Ισραήλ, κατά ιρανικών στόχων στην Συρία. Αν και ο Κέρι διέψευσε τους ισχυρισμούς του Ζαρίφ, αυτοί ήταν αρκετοί για να βρεθεί στο στόχαστρο Ρεπουμπλικάνων βουλευτών, που μίλησαν ανοιχτά για «προδοσία» και για «απόρρητες πληροφορίες προς τον μεγαλύτερο χορηγό της τρομοκρατίας της περιοχή».

Επιπλέον ο Ζαρίφ, αναφερόμενος στον ρόλο του Σολεϊμανί, είχε δηλώσει στις επίμαχες συνομιλίες πως «στο Ιράν ο στρατός έχει υποκαταστήσει την διπλωματία», σίγουρα μία μη κολακευτική αναφορά για τον ρόλο του μακαρίτη στρατηγού, το όνομα του οποίου έχει πάρει διαστάσεις θρύλου στο Ιράν. Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών υποχρεώθηκε να ανασκευάσει, ζητώντας «συγνώμη» από την οικογένεια του εκλιπόντος Σολεϊμανί.

Άδειασμα του Ιρανού υπουργού

Ο Ανώτατος Θρησκευτικός ηγέτης της χώρας Αγιατολάχ Χαμεϊνί επέκρινε εμμέσως σε ομιλία του τον Ζαρίφ δηλώντας πως «εκτός από την διπλωματία, η πολιτική της χώρας περιλαμβάνει και τον στρατιωτικό τομέα», ένα σαφές “άδειασμα” στον Ιρανό υπουργό, έστω και αν δεν τον κατονόμασε. Υπενθυμίζουμε πως τον Φεβρουάριο του 2019 ο Ζαρίφ είχε υποβάλει την παραίτηση του, η οποία τελικώς δεν έχει αποδεκτή από τον μετριοπαθή πρόεδρο της χώρας Ρουχανί.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών είχε αναφερθεί σε υπονόμευση του από το εσωτερικό χώρας και φαίνεται να εννοούσε το σώμα των Φρουρών της Επανάστασης και τον ίδιο τον Σολεϊμανί. Το Ιράν, το οποίο έχει ξεκινήσει να προχωρά σε απεμπλουτισμό ουρανίου, δηλώνει πως θα επιστρέψει στην πιστή τήρηση της συμφωνίας για το πυρηνικό του πρόγραμμα, μόνο αν οι Αμερικανοί αίρουν το σύνολο των οικονομικών κυρώσεων, που επανέφερε η κυβέρνηση Τραμπ, όταν είχε επιλέξει να αποσυρθεί μονομερώς από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Αν πιστέψουμε το φιλοϊρανικό τηλεοπτικό δίκτυο, οι Αμερικανοί φαίνεται να κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση, όταν αποδεσμεύουν κεφάλαια εφτά δισεκατομμυρίων για μερικούς ομήρους, εκτός αν πρόκειται για αναληθείς διαρροές του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών προς το δίκτυο, προκειμένου να παίξει το δικό του προσωπικό παιχνίδι, εν όψει και των επικείμενων ιρανικών εκλογών. Το τι πραγματικά συμβαίνει, ίσως ξεκαθαριστεί στις προσεχείς συνομιλίες στην Βιέννη.