Πέρασε από το Υπουργικό, την περιμένουν στο Κοινοβούλιο και στο κόμμα

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στη Βρετανία, καθώς η συμφωνία για το Brexit έχει μπει στην τελική ευθεία. Η Τερέζα Μέι πήρε την έγκριση του σχεδίου της από το διχασμένο υπουργικό συμβούλιο, έχει όμως απέναντί της το Κοινοβούλιο και το κόμμα.

Μετά από μία μαραθώνια συνεδρίαση με αβέβαιη έκβαση, το υπουργικό συμβούλιο της βρετανικής κυβέρνησης ενέκρινε τελικά το σχέδιο συμφωνίας Λονδίνου και Βρυξελλών για το “διαζύγιο”. Μέσα σε έντονα φορτισμένο κλίμα, το σχέδιο ψηφίστηκε από πρωτοκλασάτους υπουργούς, όμως τουλάχιστον δέκα μέλη του υπουργικού συμβουλίου φέρονται να αντιτάχθηκαν, όπως μετέδωσε το Sky News.

Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στους κόλπους της βρετανικής κυβέρνησης είναι και το γεγονός ότι ο υπουργός υπεύθυνος για το Brexit, Ντομινίκ Ράαμπ, δεν αναμένεται πλέον να ταξιδέψει στις Βρυξέλλες, προκειμένου να χαιρετήσει το σχέδιο συμφωνίας με τον επικεφαλής διαπραγματευτή της ΕΕ Μισέλ Μπαρνιέ. Αυτό τουλάχιστον μεταδίδει το Bloomberg και φαίνεται λογικό, καθώς ο Ράαμπ ανήκει στην ομάδα των ευρωσκεπτικιστών.

Την ανακοίνωση της έγκρισης του σχεδίου συμφωνίας έκανε η ίδια η Μέι με μια σύντομη δήλωσή της, κάνοντας λόγο για ένα “αποφασιστικό βήμα”. Δήλωσε επίσης έτοιμη να εξηγήσει την συμφωνία, την Πέμπτη στο κοινοβούλιο, όπως είχε προαναγγείλει. Μαζί με την συμφωνία θα πρέπει να κοινοποιήσει στο κοινοβούλιο και το περίγραμμα μιας συμφωνίας για τις μελλοντικές σχέσεις της Βρετανίας με την ΕΕ. Θα ακολουθήσει συζήτηση που θα κρατήσει αρκετές ημέρες και θα ολοκληρωθεί με  ψηφοφορία στην Βουλή των Κοινοτήτων.

Ετοιμάζουν πρόταση δυσπιστίας

Αυτό σχεδιάζει η Μέι και αυτό προβλέπουν οι διαδικασίες. Στο Συντηρητικό Κόμμα ωστόσο δρομολογούνται ήδη άλλες διαδικασίες, καθώς οι υποστηρικτές του σκληρού Brexit ετοιμάζονται, σύμφωνα με το BBC, να προκαλέσουν ψηφοφορία δυσπιστίας ενάντια στην ηγεσία της.

Μάλιστα, όπως μετέδωσε η πολιτική συντάκτρια του καναλιού, Λόρα Κούνσμπεργκ, επικαλούμενη ανώτερο στέλεχος των Συντηρητικών, οι υποστηρικτές του Brexit είναι τόσο εξαγριωμένοι με το σχέδιο συμφωνίας, που άρχισαν ήδη να καταθέτουν επιστολές για τον χειρισμό της διαδικασίας αμφισβήτησης της ηγεσίας του κόμματος.

Νωρίτερα πάντως η Μέι υπεραμύνθηκε της Συμφωνίας, για την οποία είπε ότι ανταποκρίνεται στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2016. Παραλλήλως απέκλεισε την διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος, όπως ζητά το τελευταίο διάστημα η αντιπολίτευση, αλλά και στελέχη του κόμματός της.

«Δεν θα ξανακάνουμε δημοψήφισμα, δεν θα ανακαλέσουμε την απόφαση του βρετανικού λαού. Θα εκπληρώσουμε το Brexit και το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείπει την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 29 Μαρτίου 2019», είπε χαρακτηριστικά, λίγο πριν την συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου της.

Οι Βρυξέλλες και τα σενάρια

Την ίδια ώρα, ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ  ανέφερε ότι είναι πολύ πιθανό να γίνει μία Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις 25 Νοεμβρίου, αν τελικά το συμβούλιο υπουργών της βρετανικής κυβέρνησης στηρίξει το σχέδιο συμφωνίας, στο οποίο κατέληξαν οι διαπραγματευτές για το Brexit. Παρότι κράτησε κάποιες επιφυλάξεις για το τι μπορεί να «στραβώσει» σήμερα ή τις επόμενες ημέρες, ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας είπε ότι αν βγει άσπρο καπνός στο Λονδίνο η ομάδα εργασίας της Κομισιόν μπορεί να προχωρήσει ίσως κι σήμερα τις διαδικασίες.

Στις Βρυξέλλες η Επιτροπή ενημερώνει τους 27 για το σχέδιο συμφωνίας και, όπως είπε ο εκπρόσωπός της, οι επίσημες ανακοινώσεις αναμένεται να γίνουν «σήμερα ή τις επόμενες μέρες». Ο ίδιος δεν επιβεβαίωσε την επίτευξη συμφωνίας, επικαλούμενος ότι οι διαδικασίες είναι σε εξέλιξη.

Ευρωπαϊκές πηγές ανέφεραν ωστόσο ότι το σχέδιο συμφωνίας προβλέπει ότι μετατίθεται για τον Ιούλιο του 2020 η λήψη αποφάσεων για το τι θα ισχύει στα ιρλανδικά σύνορα μετά την λήξη της μεταβατικής περιόδου. Τότε θα αποφασιστούν οι τρόποι διασφάλισης ανοιχτών συνόρων, εφόσον βεβαίως δεν έχει υπάρξει μια νέα εμπορική συμφωνία.

Τι θα γίνει όμως αν δεν υπάρξει μέχρι τότε συμφωνία; Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, σε μία τέτοια περίπτωση, το Λονδίνο θα έχει δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να παρατείνει την μεταβατική περίοδο (λήγει τον Δεκέμβριο του 2020) για μία φορά, πιθανότατα έως το τέλος του 2021. Η δεύτερη είναι να προχωρήσει σε μια «στοιχειώδη» τελωνειακή ρύθμιση, η οποία αν και θα καλύπτει ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο, σε ότι αφορά την βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας θα είναι περισσότερο ευθυγραμμισμένη με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

Η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει δηλαδή εντός της τελωνειακής ένωσης της ΕΕ, αν ενεργοποιηθεί αυτή η λύση έκτακτης ανάγκης,  στην περίπτωση που δεν υπάρχει μια μεμονωμένη συμφωνία για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ.

Σε μία κλωστή η κυβέρνηση  

Ένα ειδικό τελωνειακό καθεστώς στην Βόρεια Ιρλανδία όμως μεταθέτει τα σύνορα του Ηνωμένου Βασιλείου στην Θάλασσα της Ιρλανδίας και αποκόπτει την βρετανική επαρχία από την υπόλοιπη χώρα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο οι επικριτές του σχεδίου της Μέι, οι οποίοι είναι πολλοί, διαβλέπουν μια απειλή για την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία γίνεται άμεσα απειλή για την ενότητα της κυβέρνησης.

Το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) της Βόρειας Ιρλανδίας, στις ψήφους των δέκα βουλευτών του οποίου στηρίζεται η κυβέρνηση μειοψηφίας της Μέι, κατέστησε σαφές ότι δεν θα ψηφίσει την «ταπεινωτική» συμφωνία. Ένας μετά τον άλλον, βουλευτές και στελέχη του κόμματος, εξέφρασαν και προσωπικά την άποψη ότι η συμφωνία μπορεί να οδηγήσει στη διάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς η  Βόρεια Ιρλανδία θα αντιμετωπίζεται διαφορετικά.

Αβεβαιότητα επικρατεί όμως και στα μέλη του υπουργικού συμβουλίου και κυρίως στους ευρωσκεπτικιστές, ανάμεσά τους ο υπουργός Brexit,  Ντόμινικ Ράαμπ,  και η υπουργός Διεθνούς Ανάπτυξης, Πένι Μόρντοντ. Για το ίδιο θέμα άλλωστε παραιτήθηκε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Μεταφορών, Τζο Τζόνσον, αδελφός του επίσης παραιτηθέντα πρώην υπουργού Εξωτερικών, Μπόρις Τζόνσον.

Το θέμα των ιρλανδικών συνόρων δεν είναι όμως το μοναδικό σημείο αντιπαράθεσης. Σύμφωνα με πηγές της ΕΕ η επιλογή της τελωνειακής ρύθμισης περιλαμβάνει ρήτρες για την εξασφάλιση «όρων ισότητας». Έτσι το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τους κανονισμούς της ΕΕ σε ζητήματα που αφορούν τον ανταγωνισμό, την κρατική βοήθεια, τις εργασιακές σχέσεις και το περιβάλλον.  Αυτό όμως είναι το κόκκινο πανί για τους υποστηρικτές του σκληρού Brexit, οι οποίοι αποτελούν σημαντική δύναμη στο Συντηρητικό κόμμα.