Ποιες είναι οι προοπτικές της μερικής εκεχειρίας στην Ουκρανία

Πραγματικός στόχος της πρότασης για κατάπαυση πυρός συνιστά επανάληψη του παραπάνω σεναρίου; Ένας τέτοιος στόχος είναι προφανώς συμβατός με το “συνεχές της πολεμικής ατζέντας” στην εξωτερική πολιτική του κατεστημένου της Ουάσιγκτον. Μια μελέτη των χαρτών των μαχών γύρω από τη Σούντζα (5-14 Μαρτίου) αποκαλύπτει την επιτακτική ανάγκη της Ουκρανίας για άμεση εκεχειρία, κατά τη διάρκεια της οποίας θα αποκατασταθούν οι επικοινωνίες διοίκησης και ελέγχου με τις ουκρανικές μονάδες στο Κουρσκ, θα επαναληφθεί η τροφοδοσία μέσω της κύριας οδού H07 και των δευτερευουσών οδών και ο ανεφοδιασμός με όπλα, πυρομαχικά και στρατεύματα, καθώς και η κατασκευή νέων αμυντικών γραμμών και οχυρώσεων στην περιοχή του Σούμι.

Με λίγα λόγια, από τη σκοπιά της “συνεχούς της πολεμικής ατζέντας” του κατεστημένου της Ουάσιγκτον, η 30ήμερη κατάπαυση πυρός θα χρησίμευε για να συνεχιστεί ο πόλεμος κι όχι για να τερματιστεί. Το σχέδιο αυτό έχει τη στήριξη “γερακιών” της Ουάσιγκτον (ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές Λίντσεϊ Γκράχαμ, Τομ Κότον, Mιτς ΜακΚόνελ κλπ.), την υποστήριξη των οποίων χρειάζεται ο Τραμπ για να περάσει νόμους που είναι απαραίτητοι για την εφαρμογή της εσωτερικής του πολιτικής.

Όπως παραδέχθηκε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Ρούμπιο, η κυβέρνηση Μπάϊντεν χρησιμοποίησε την Ουκρανία για να κάνει έναν “πόλεμο δια αντιπροσώπων” με τη Ρωσία. Από τη στιγμή που η Ρωσία ανταποκρίθηκε στις νατοϊκές προκλήσεις, η κυβέρνηση Μπάϊντεν εφάρμοσε το γνωστό “Εγχειρίδιο Πολέμου”: Το κράτος-στόχος παρουσιάζεται σαν κράτος-παρίας, ο ηγέτης του δαιμονοποιείται με τη βοήθεια των συστημικών ΜΜΕ και ακολουθούν “σοκ και δέος” στρατιωτικές επιχειρήσεις (Ιράκ) και “ανθρωπιστικοί” βομβαρδισμοί (Γιουγκοσλαβία).

Το εγχειρίδιο δεν δούλεψε

Προς μεγάλη απογοήτευση του “κόμματος του πολέμου” σε ΗΠΑ και ΕΕ, το “εγχειρίδιό” τους απέτυχε στη περίπτωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία: «H ρωσική στρατιωτική σκέψη εστίασε στην καταστροφή των εχθρικών δυνάμεων με τη χρήση οποιασδήποτε στρατηγικής ταίριαζε στις επικρατούσες συνθήκες. Οι Ουκρανοί έπεσαν στη παγίδα των Ρώσων και έπαιξαν με τους όρους που οι τελευταίοι τους επέβαλαν. Η Μόσχα σύντομα θα είναι έτοιμη να εκμεταλλευτεί το αποφασιστικό της πλεονέκτημα, ώστε να υπαγορεύσει όρους σε Κίεβο, Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες».

Η προώθηση των Ρώσων συνεχίζεται, αλλά με αργούς ρυθμούς, παρά τη στρατιωτική υπεροχή τους. Δεν θέλουν να επαναλάβουν τα λάθη του Αφγανιστάν. Αν καταλάβουν μεγάλες εκτάσεις της Ουκρανίας, όπου κυριαρχούν ρωσοφοβικοί πληθυσμοί, θα αντιμετωπίσουν το αντάρτικο των παραστρατιωτικών ομάδων που θα έχουν την αμέριστη στρατιωτική υποστήριξη των γειτονικών νατοϊκών κρατών. Γι’ αυτό, περιόρισαν τις επιχειρήσεις τους σε περιοχές με ρωσόφωνους πληθυσμούς (Ντόνετσκ, Χάρκοβο, Χερσώνα, Λουχάνσκ). Το ότι κάποιες από αυτές τις περιοχές είναι πλούσιες σε φυσικούς πόρους σίγουρα ελήφθη υπόψιν στους ρωσικούς σχεδιασμούς.

Τα τελευταία χρόνια ο Τραμπ έχει υποστεί όλων των ειδών τις νομικές διώξεις, τους εξευτελισμούς από τα αμερικανικά ΜΜΕ, και τη χλευαστική αντιμετώπιση των ευρω-ελίτ. Οι Ρώσοι διπλωμάτες αντιλαμβάνονται ότι για να τα βρούνε μαζί του, πρέπει πάνω απ’ όλα να του δείξουν σεβασμό. Ο σεβασμός δεν είναι το ίδιο με την κολακεία. Κολακεία ήταν η υποκριτική συμπεριφορά του Στάρμερ προς τον Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης του στην Ουάσιγκτον. Η “εν χορδαίς και οργάνοις” παράδοση της βασιλικής πρόσκλησης στον Τραμπ από τον Στάρμερ προκάλεσε την ειρωνεία ακόμα και του BBC: «Υπήρχε αρκετή θεατρικότητα στο πώς ο σερ Κιρ παρέδωσε την πρόσκληση από τον βασιλιά Κάρολο. Παρουσίασε την επιστολή με την αύρα σόουμαν, και κάλεσε τον Αμερικανό πρόεδρο να ανοίξει την επιστολή σαν να επρόκειτο να ανακοινώσει τον εαυτό του ως νικητή των Όσκαρ».

Οι Ρώσοι επίσης καταλαβαίνουν ότι όλα αυτά τα αλλοπρόσαλλα που κατά καιρούς εκστομίζει ο Τραμπ είναι συχνά προπέτασμα καπνού, που καλύπτει τα πραγματικά κυβερνητικά σχέδια για τα οποία μιλάει ελάχιστα. Θέλει μια λύση του Ουκρανικού που θα του επιτρέψει να εστιάσει στην ανασυγκρότηση του αμερικανικού κράτους, στο περιορισμό του κατεστημένου της Ουάσιγκτον και στην οικονομική ανοικοδόμηση των ΗΠΑ, ώστε να ανακάμψουν οι περιθωριοποιημένες μεσαίες και εργατικές τάξεις.

Τα οικονομικά συμφέροντα

Συχνά, τα αντικρουόμενα συμφέροντα των “συμμάχων” οδηγούν σε αλληλοκατηγορίες, όπως, για παράδειγμα, η καταγγελία του Ευρωκοινοβουλίου: «H ουκρανική γεωργική γη όλο και περισσότερο περνάει στην ιδιοκτησία των ΗΠΑ». Η Βρετανία κατηγορείται ότι παρείχε βοήθεια στην Ουκρανία υπό τη μορφή δανείων με πολύ αυστηρούς όρους. Ο μεγάλος πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής του Χμελνίτσκι από το 2022 ανήκει στον καναδικό όμιλο Brookfield, που επίσης έχει αποκλειστικά συμβόλαια προμήθειας καύσιμου ουρανίου με σχεδόν όλους τους μικρότερους σταθμούς.

Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, κορυφαίοι Δημοκρατικοί (Μπάϊντεν, Κλίντον, Μπλίνκεν, Νούλαντ) κατηγορούνται ότι το παθολογικό μίσος τους κατά της Ρωσίας, που κορυφώθηκε την εποχή του Russiagate, τους οδήγησε στο σημείο να παρέχουν τεράστιες επιχορηγήσεις, αντί για δάνεια, προς την Ουκρανία. Πράγματι, ο Ζελένσκι υπενθύμισε στον Τραμπ ότι: «Συμφωνήσαμε με τον Μπάϊντεν ότι επρόκειτο για επιχορήγηση. Μια επιχορήγηση δεν είναι χρέος». Ο Τραμπ εξοργίσθηκε για το “δωρεάν χρήμα”, αλλά και για το γεγονός ότι αυτά τα τεράστια ποσά θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί για την επίλυση μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων των ΗΠΑ.

Σε μια προσπάθεια να ρεφάρει, ο Τραμπ προτείνει «την ιδιοκτησία των πυρηνικών σταθμών της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ». Δυστυχώς γι’ αυτόν, ο μεγαλύτερος πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίζια βρίσκεται σε περιοχή υπό ρωσική κατοχή, ενώ όπως είδαμε πιο πάνω ο δεύτερος μεγαλύτερος πυρηνικός σταθμός του Χμελνίτσκι (δυτική Ουκρανία) ανήκει ήδη στον όμιλο Brookfield, πρόεδρος του οποίου ήταν ο Μαρκ Κάρνεϊ, που πρόσφατα ανέλαβε νέος πρωθυπουργός του Καναδά και είναι σκληρός επικριτής του Τραμπ.

Ο προεδρικός σύμβουλος Κέλογκ πρότεινε την υιοθέτηση μιας “παγωμένης σύγκρουσης” – ανακωχή που θα σταθεροποιήσει τη γραμμή του μετώπου, ενώ θα δίνει την εντύπωση ότι δεν υπάρχει νικητής και ηττημένος. Ο Τραμπ δεν έστειλε τον Κέλογκ να διαπραγματευθεί με τη Ρωσία και παράλληλα πίεσε τον Ζελένσκι να υπογράψει τις οικονομικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ. Τα αποτελέσματα ήταν ανάμικτα: Οι Ρώσοι αποδέχθηκαν τη 30ήμερη διακοπή βομβαρδισμού ενεργειακών υποδομών, αλλά επιμένουν στους όρους τους για τελική επίλυση της κρίσης, ενώ ο Ζελένσκι διαψεύδει τις οικονομικές συμφωνίες με τον Τραμπ και παραβιάζει τη 30ήμερη κατάπαυση πυρός, βομβαρδίζοντας ρωσικές ενεργειακές υποδομές.

Όσον αφορά το μέλλον, η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να προσπαθεί να απεγκλωβίσει τις διαπραγματεύσεις από την πολεμική ατζέντα του κατεστημένου της Ουάσιγκτον. Ο δε Ζελένσκι αναζητάει απεγνωσμένα νέα νατοϊκή στήριξη για τη συνέχιση των εχθροπραξιών “μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό”. Τα “γεράκια” ντερ Λάϊεν και Κάλας μετέτρεψαν την Κομισιόν σε “κόμμα του πολέμου”, ενώ ο Πούτιν προχωράει προσεκτικά στο ουκρανικό μέτωπο, αποβλέποντας στην εν καιρώ υλοποίηση των ευρύτερων οικονομικών συμφωνιών με τον Τραμπ.