Ποιοι φοβούνται τον Μπάιντεν στην Ευρώπη

Η πολιτική που θα ακολουθήσει ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προς την Ευρώπη θα επηρεάσει και τις πολιτικές ισορροπίες της, από τη στιγμή που κάποιοι ηγέτες της ταυτίζονται με την ιδεολογία του απερχόμενου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Ο Μπάιντεν αναμένεται να ασκήσει μια διαφορετική ευρωπαϊκή πολιτική από τον προκάτοχό του, που δεν θα ευνοεί τη Νέα Δεξιά, που θα επηρεάσει τις σχέσεις ΕΕ και Βρετανίας και που θα υποστηρίξει και την κλιματική αλλαγή.

Ο Μπάιντεν θα προσεγγίσει τις ευρωατλαντικές σχέσεις ακολουθώντας την πολιτική του Μπάρακ Ομπάμα. Η νίκη του έναντι του Τραμπ, έγινε δεκτή με ανακούφιση από τους περισσότερους ευρωπαίους ηγέτες. Ωστόσο, κάποιοι νιώθουν ιδιαίτερα ανήσυχοι, διότι χάνουν ένα σημαντικό υποστηρικτή τους, όπως ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν και ο ισχυρός άνδρας της Πολωνίας και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάροσλαβ Κατσίνσκι. Οι δυο τους ενισχύθηκαν κατά την περίοδο της προεδρίας Τραμπ προωθώντας την ιδεολογία τους και αντιδρώντας σε πολιτικές της ΕΕ.

Ο Μπάιντεν επέκρινε πρόσφατα Ουγγαρία, Πολωνία αλλά και Λευκορωσία, δηλώντας «βλέπετε τι συμβαίνει, από τη Λευκορωσία έως την Πολωνία, την Ουγγαρία και την άνοδο των ολοκληρωτικών καθεστώτων στον κόσμο. (Ο Τραμπ) αγκαλιάζει όλους τους “κακοποιούς” στον κόσμο». O Όρμπαν και ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα δεν βιάστηκαν να αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών της 3ης Νοεμβρίου, όπου αναδείχθηκε νικητής ο Μπάιντεν. Οι δύο τους έστειλαν καθυστερημένα τα συγχαρητήρια τους στον νέο Αμερικανό πρόεδρο.

Οι κυβερνήσεις της Βαρσοβίας και της Ουγγαρίας έχουν βρεθεί στο στόχαστρο των Βρυξελλών, που ερευνούν ενδεχόμενη υπονόμευση της ανεξαρτησίας των δικαστικών τους συστημάτων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Τα δύο κράτη-μέλη επιδιώκουν να συνδέσουν την εκταμίευση ευρωπαϊκών κονδυλίων με τις έρευνες που αφορούν το κράτος δικαίου. Αντιδρούν ασκώντας βέτο στον προϋπολογισμό της ΕΕ και τα ευρωπαϊκά κονδύλια που προορίζονται για να αντιμετωπίσουν, τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού.

Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος είναι, ιδιαίτερα ευαίσθητος προς την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της εφαρμογής του κράτους δικαίου και σφοδρός επικριτής καθεστώτων και κυβερνήσεων που υιοθετούν αυταρχικές πολιτικές. Η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν δεν αναμένεται να περιορίσει άμεσα τους εκπροσώπους της Νέας Δεξιάς στην Ευρώπη (Πολωνία, Ουγγαρία, Ιταλία, Σλοβενία) που έχουν ενισχυθεί, εξαιτίας της αναλγησίας της Ευρώπης στην άσκηση των οικονομικών της πολιτικών και της έλλειψης μια κοινωνικής πολιτικής.

Μπάιντεν και Brexit 

Η νίκη του Μπάιντεν στις αμερικανικές εκλογές ερμηνεύεται και ως θετική εξέλιξη για τους αξιωματούχους των Βρυξελλών, σχετικά με τη διαχείριση του Brexit. Ελπίζουν ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα έχει τη δυνατότητα, να ασκήσει πίεση στο Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον για να συνάψει συμφωνία με την ΕΕ και να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της Βρετανίας με τον ευρωπαϊκό οργανισμό.

Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ εμφανίστηκε την Πέμπτη αισιόδοξος και σίγουρος ότι θα επιτευχθεί μια εμπορική συμφωνία για το Brexit με την ΕΕ. Δήλωσε συγκεκριμένα ότι «υπάρχει πολλή δουλειά και νομίζω ότι με εποικοδομητική στάση και καλή θέληση από όλες τις πλευρές μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία…Είναι σαφές ποιο είναι το πλαίσιο της συμφωνίας. Ελπίζω ότι η ΕΕ θα δει ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών που ζητάμε είναι πράγματα που έχουν ήδη συμφωνήσει με άλλες χώρες». Ο Τζόνσον υποστηρικτής του Τραμπ, είχε εκφραστεί αρνητικά για τις πολιτικές του πρώην Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα.

Ο Μπάιντεν και ο Άντονι Μπλίνκεν -θα είναι ο νέος υπουργός Εξωτερικών- έχουν επικρίνει το Brexit και ανησυχούν για τον αντίκτυπο που θα έχει στο ζήτημα της Ιρλανδίας. Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος μιλάει συχνά και με περηφάνια για τις ιρλανδικές ρίζες του και έχει δημοσίως εκφράσει τις ανησυχίες του για τις επιπτώσεις του Brexit, στη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής.

Συνομιλίες με ευρωπαίους ηγέτες 

Ο Τζο Μπάιντεν έχει ήδη αρχίζει να προσεγγίσει τους ευρωπαίους ηγέτες καθώς έχει συνομιλήσει με πολλούς, συμπεριλαμβανομένων της Άνγκελα Μέρκελ, του Εμμανουέλ Μακρόν, του Μπόρις Τζόνσον. Η στρατηγική του Μπάιντεν θα επικεντρωθεί στη διπλωματία για να βελτιώσει το προφίλ των ΗΠΑ στην Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο.

Ο Μπάιντεν ενδέχεται να συζητήσει τον προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ, να θέσει δικούς τους όρους για την επαναφορά των ΗΠΑ στη Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Όλες αυτές οι παράμετροι θεωρούνται σημαντικές για την ΕΕ, που ενδέχεται να ωφεληθεί από την αλλαγή που θα προκύψει στις  ευρωατλαντικές σχέσεις.