Ποιος διακινεί επαναχάραξη συνόρων στα Βαλκάνια για “να μπουν όλοι στην ΕΕ”;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση τάσσεται «απολύτως εναντίον» μιας επαναχάραξης των συνόρων στα Δυτικά Βαλκάνια, δήλωσε σήμερα εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απαντώντας για μια ανεπίσημη διπλωματική διακοίνωση που πρότεινε τη διάλυση της Βοσνίας και την ενοποίηση του Κοσσόβου με την Αλβανία υποτίθεται με το καλοπροαίρετο σκεφτικό  να “χωθούν” στην ΕΕ κάποιες περιοχές που είναι ακόμα στο τέλος της ουράς.

Το έγγραφο, το οποίο διακινείται εδώ και δύο εβδομάδες “εμπιστευτικά”, φέρεται να προτείνει, όπως έχουμε γράψει, την ενσωμάτωση τμημάτων της Βοσνίας στη Σερβία και την Κροατία αλλά  και του Κοσσόβου στην Αλβανία «για να βοηθηθεί η ένταξη των περιοχών αυτών στην ΕΕ». Η όλη συζήτηση θορύβησε τους Βόσνιους μουσουλμάνους, αλλά όχι ιδιαίτερα τους Σέρβους της Βοσνίας, και σχεδόν καθόλου τους Αλβανούς του Κοσόβου.

Πήρε θέση η ΕΕ για το non paper

Το Reuters δεν μπόρεσε να επαληθεύσει την αυθεντικότητα της διακοίνωσης που δεν έχει επίσημα αξιωθεί από καμία χώρα και είναι αγνώστου προέλευσης. «Είμαστε απολύτως ενάντια σε οποιεσδήποτε αλλαγές συνόρων», δήλωσε ο εκπρόσωπος της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έρικ Μάμερ σε συνέντευξη Τύπου όταν ρωτήθηκε για το θέμα.

Δύο ομόσπονδες δημοκρατίες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, η Κροατία και η Σλοβενία έχουν ήδη ενταχθεί στην ΕΕ, ενώ η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία και  η Βοσνία ευελπιστούν να ενταχθούν. Την ίδια ελπίδα έχουν επίσης η Αλβανία και το αποσχισθέν από την Σερβία Κόσοβο. Ωστόσο, η Κομισιόν επισήμως αναμένει οι ενδιαφερόμενες χώρες να επιλύσουν τις διαφορές που έχουν με τους γείτονές τους και παραλλήλως να προωθήσουν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, προτού μπουν σε διαδικασία ένταξης.

Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά από συνομιλίες που είχε με τον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς στις Βρυξέλλες, δήλωσε ότι η ΕΕ «θέλει να συνεχίσει να βλέπει θετικές εξελίξεις στο κράτος δικαίου στη Σερβία». Λάιεν και Βούτσιτς συζήτησαν και για τις συνομιλίες μεταξύ Σερβίας και Κοσσόβου, ενώ στις Βρυξέλλες αναμένονται αυτήν την εβδομάδα οι ηγεσίες τόσο της Βόρειας Μακεδονίας όσο και του Κοσσόβου.

Κινητικότητα για τα Δυτικά Βαλκάνια

Η διπλωματική αυτή κινητικότητα ακολουθεί τον θόρυβο που προκάλεσαν, πριν δύο εβδομάδες, τα δημοσιεύματα που αναφέρονταν στο επίμαχο non paper, η πατρότητα του οποίου αποδόηκε στον Σλοβένο πρωθυπουργό. Μάλιστα τα ίδια δημοσιεύματα προκάλεσαν και πολιτική ένταση στην Σλοβενία, όπου ο πρόεδρος ζήτησε από τον πρωθυπουργό Janez Janša να τοποθετηθεί δημοσίως. Ο Σλοβένος πρωθυπουργός, ωστόσο, ουτε διέψευσε ούτε αποδέχθηκε την πατρότητα της ανεπίσημης πρότασης, η οποία είδε το φως της δημοσιότητας την ώρα που η Σλοβενία ετοιμάζεται να αναλάβει την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2021.

Ο Σαρλ Μισέλ αρνήθηκε να σχολιάσει τα δημοσιεύματα και η Κομισιόν δήλωσε άγνοια για το ανεπίσημο έγγραφο. Μάλιστα ο εκπρόσωπός της για θέματα Εξωτερικών Σχέσεων, Πήτερ Στάνο, δήλωσε ότι η Επιτροπή «δεν σχολιάζει ποτέ ντοκουμέντα  που αναφέρονται σε μέσα ενημέρωσης, όταν δεν έχει λάβει επισήμως κανένα τέτοιο έγγραφο». Η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία στην Βοσνία είχε ανακοινώσει πάντως, στις 15 Απριλίου, ότι «η ΕΕ ομόφωνα τάσσεται υπέρ της εθνικής κυριαρχίας, ενότητας και εδαφικής ακεραιότητας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης», ξεκαθαρίζοντας εν μέρει ότι το θέμα δεν ξεκίνησε από την Βοσνία.

Αν και ήταν πολλοί εκείνοι που αμφισβήτησαν την ύπαρξη του εγγράφου, ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα το επιβεβαίωσε, δηλώνοντας ότι «το είδε». Ο Ράμα είχε βέβαια εκλογές, στις οποίες αναδείχθηκε πάλι νικητής, και στο προεκλογικό πλαίσιο δεν θα ήθελε να αντιταχθεί σε αναφορές που καλλιεργούν την ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας και της πλήρους αλβανοποίησης, ακόμη και προσάρτησης του Κοσόβου, όπως φέρεται ότι προέβλεπε το non paper.