Πόσο μακριά θα πάνε οι ΗΠΑ στον Καύκασο; – Η δήλωση Πομπέο και η ισορροπία της Μόσχας

Παράλληλα με τις στρατιωτικές εξελίξεις στο μέτωπο του Ναγκόρνο Καραμπάχ υπάρχουν εξελίξεις και στο διπλωματικό μέτωπο. Οι ενδείξεις είναι ότι αργά αλλά σταθερά οικοδομείται ένας άτυπος συνασπισμός με αντιτουρκικά χαρακτηριστικά, παρόμοιος με αυτόν στη Μεσόγειο. Η σύγκλιση συμφερόντων διαφόρων κρατών ασκεί εκ των πραγμάτων πίεση στην Τουρκία και επιβαρύνει περαιτέρω τη θέση της.

Η πλέον εντυπωσιακή εξέλιξη ήταν η δήλωση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος ουσιαστικά ευχήθηκε οι Αρμένιοι να κρατήσουν τις θέσεις τους απέναντι στην επίθεση των Αζέρων. Πρόκειται ασφαλώς για μια απροκάλυπτα φιλοαρμενική δήλωση, που έχει δυο εναλλακτικές ή συμπληρωματικές ερμηνείες.

Η πρώτη αφορά την παρουσία στην προεδρία της Αρμενίας ενός φιλοδυτικού πολιτικού, ο οποίος έχει κάνει δύσκολη τη ζωή των Ρώσων σε μια χώρα, όπου παραδοσιακά η ρωσική επιρροή είναι μεγάλη. Εάν η Ουάσιγκτον δεν στήριζε την Αρμενία θα διακινδύνευε να ακυρώσει όλες τις προσπάθειές της διπλωματίας να εξισορροπήσει την προνομιακή ρωσική θέση στον Καύκασο.

Το γεγονός, όμως, ότι απουσιάζει η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια μειώνει σημαντικά το βάρος της δήλωσης Πομπέο. Η Αρμενία παραμένει στρατηγικά εξαρτώμενη από τη Μόσχα για την επιβίωσή της. Αρκεί μια πιο αποφασιστική ρωσική παρέμβαση με φιλοαρμενικό χαρακτήρα για να υπονομεύσει αποφασιστικά την τύχη των φιλοδυτικών υποψηφίων στις επόμενες εκλογές.

Προεδρικές εκλογές και αρμενικό λόμπι

Η δεύτερη συμπληρωματική ερμηνεία αφορά στο εσωτερικό προεκλογικό σκηνικό μέτωπο στις ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι αρμενικής καταγωγής είναι πολλοί (τουλάχιστον μισό εκατομμύριο) και το αρμενικό λόμπι εκεί θα παίξει τον ρόλο του στην επικείμενη προεδρική εκλογική αναμέτρηση.

Η δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται ο Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, σε συνδυασμό με την πιο ξεκάθαρη –ρητορικά– στάση του Τζο Μπάιντεν απέναντι στη Τουρκία, επιβάλουν στον τωρινό ένοικο του Λευκού Οίκου να υπολογίζει και την τελευταία ψήφο. Και ο προσεταιρισμός της αρμενικής διασποράς θα ήταν μία γερή εκλογική ένεση. Θα έχει άραγε συνέχεια η δήλωση Πομπέο;

Η Τουρκία, πάντως, αισθάνεται πίεση και από την πλευρά της Ρωσίας. Παρότι η Μόσχα πασχίζει να διατηρήσει όσο μπορεί τη βολική γι’ αυτήν εικόνα του φυσικού διπλωματικού επιδιαιτητή και του αμερόληπτου ειρηνοποιού, η δυσαρέσκειά της για για την τουρκική στάση στον Καύκασο είναι δεδομένη.

Θα μπορούσε κανείς να εικάσει ότι ο Ερντογάν σκοπίμως επέλεξε μια συγκυρία όπου τα προβλήματα της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής στα διάφορα ανοιχτά μέτωπα είναι πολλά (Συρία, Λιβύη, Κιργιστάν, Λευκορωσία, υπόθεση Ναβάλνι κ.λπ.) για να εκδηλωθεί η αζερική επίθεση. Στην Άγκυρα εκτιμούν ότι η Ρωσία θα αποφύγει ευθεία στρατιωτική ανάμειξη, εκτός των άλλων και για να μην ερεθίσει τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς στα ρωσικά ομόσπονδα κρατίδια του Καυκάσου, με προφανείς συνέπειες για την ασφάλεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας.