Πρώτη δύναμη η αποχή στις εκλογές στον Λίβανο

Αν και ήταν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στον Λίβανο, εδώ και σχεδόν μία δεκαετία, οι περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους δεν προσήλθαν στις κάλπες. Μάλιστα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εσωτερικών, το ποσοστό συμμετοχής φτάνει μόλις στο 46%.

Το γεγονός αυτό οδήγησε τον πρόεδρο Μισέλ Αούν, αλλά και τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα, λίγες ώρες πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας, να κάνουν ανακοινώσεις καλώντας τους ψηφοφόρους να πάνε να ψηφίσουν. Η Χεζμπολάχ ζήτησε ακόμη και παράταση της διαδικασίας για δύο ώρες, το αίτημά της ωστόσο δεν έγινε δεκτό.

Οι κάλπες έκλεισαν στις 19:00 τοπική ώρα και η καταμέτρηση των ψήφων ξεκίνησε, όμως τα αποτελέσματα δεν αναμένεται να ανακοινωθούν πριν από αύριο Δευτέρα. Πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η αποχή ήταν αναμενόμενη, καθώς οι πολιτικοί της χώρας αλληλοκατηγορούνται για διαφθορά και νεποτισμό, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος των 3,7 εκατομμυρίων ψηφοφόρων να είναι απογοητευμένο.

Τονίζουν επίσης ότι το αποτέλεσμα της κάλπης δεν φαίνεται να κρύβει κάποια έκπληξη, παρά το γεγονός ότι οι υποψήφιοι της κοινωνίας των πολιτών επιχείρησαν να μπουν δυναμικά στο πολιτικό σκηνικό. Έτσι αναμένουν ότι στο Κοινοβούλιο των συνολικά 128 βουλευτών θα κυριαρχήσουν τα παραδοσιακά κόμματα, ιδίως η πανίσχυρη σιιτική Χεσμπολάχ, η οποία είναι σύμμαχος της Συρίας και του Ιράν.

Ο Λίβανος έχει βιώσει τα τελευταία χρόνια πολλές και επαναλαμβανόμενες πολιτικές κρίσεις, αποφεύγοντας, συχνά την τελευταία στιγμή, το ξέσπασμα βίας. Από την άλλη, βρίσκεται σε νευραλγική γεωγραφική θέση, ανάμεσα στο Ισραήλ και την εμπόλεμη Συρία και το Ισραήλ, και όπως είναι φυσικό δέχεται τους κραδασμούς όλων των διενέξεων που είναι σε εξέλιξη στην περιοχή.

Απλή αναλογική και ισορροπίες

Η προεκλογική εκστρατεία πάντως εκτυλίχθηκε χωρίς να αναφερθούν σοβαρά επεισόδια. Οι εκλογές είχαν «δυτικό» χαρακτήρα, καθώς  αφίσες των υποψηφίων βρίσκονταν σε διαφημιστικές πινακίδες, αλλά και σε προσόψεις και ταράτσες κτιρίων. Σπάνιες ήταν ωστόσο οι αφίσες γυναικών υποψηφίων, παρότι αποτελεί ρεκόρ ο αριθμός των 86 γυναικών που διεκδικούν την εκλογή τους.

Η αστυνομία και ο στρατός ήταν βέβαια παρόντες σε όλα τα σημεία, καθώς είχαν επιστρατευτεί περίπου 30.000 άνδρες για την διευκόλυνση και την προστασία της εκλογικής διαδικασίας. Και αυτό γιατί τα τελευταία χρόνια ο Λίβανος έχει χτυπηθεί επανειλημμένα από αιματηρές τρομοκρατικές ενέργειες.

Οι 597 υποψήφιοι ήταν ενταγμένοι σε 77 ψηφοδέλτια, ενώ για πρώτη φορά το εκλογικό σύστημα είναι αναλογικό. Η κατανομή των εδρών ωστόσο είναι πιο περίπλοκη διαδικασία, καθώς πρέπει να τηρεί την ισορροπία μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων.

Καινοτομία του εκλογικού νόμου, ο οποίος υιοθετήθηκε το 2017, είναι ότι έδωσε χώρο και σε υποψήφιους που προέρχονται από οργανώσεις πολιτών, με αποτέλεσμα διάφορες οργανώσεις να επιδιώξουν εκπροσώπηση στο Κοινοβούλιο. Έτσι προέκυψε και ο συνασπισμός Κουλούνα Ουατάνι» («Είμαστε όλοι η πατρίδα»), ο οποίος κάλεσε τους ψηφοφόρους σε κινητοποίηση εναντίον των παραδοσιακών κομμάτων.

Σημειώνεται ότι οι προηγούμενες βουλευτικές εκλογές στον Λίβανο είχαν διεξαχθεί το 2009 και από τότε το κοινοβούλιο παρέτεινε τη θητεία του τρεις φορές, επικαλούμενο κυρίως λόγους ασφαλείας και συγκεκριμένα τον κίνδυνο διάχυσης του συριακού πολέμου. Η χώρα επηρεάζεται άλλωστε έτσι κι αλλιώς από τον συριακό πόλεμο, αφού  έχει υποδεχθεί 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες από την Συρία, ενώ η Χεζμπολάχ συμμετέχει σε αυτόν, στο πλευρό του Άσαντ.

Θα παραμείνει κυρίαρχος η Χεζμπολάχ

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πάντως, ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, η Χεζμπολάχ θα συνεχίσει να κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή. Είναι άλλωστε η μοναδική παράταξη που δεν κατέθεσε ποτέ τα όπλα, από τον εμφύλιο πόλεμο (1975-1990) και μετά. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι το σιιτικό κίνημα αναμένεται να βγεί κερδισμένο και από τον κατακερματισμό των άλλων πολυτικών δυνάμεων.

Σύμφωνα με τον Ιμάντ Σαλάμε, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Λιβάνου (LAU) στη Βηρυτό, «το νέο κοινοβούλιο δεν θα αποτελέσει πηγή ενόχλησης για τη Χεζμπολάχ». Και αυτό γιατί, όπως υποστηρίζει, η σιιτική οργάνωση «θα επωφεληθεί από την απουσία ενός μεγάλου συνασπισμού απέναντί της».

Ενδεικτικό της κυριαρχίας της Χεζμπολαχ είναι το γεγονός ότι κατά την προεκλογική εκστρατεία οι υποψήφιοι απέφευγαν να αναφερθούν στον στρατιωτικό βραχίονά και στο οπλοστάσιό της, παρότι το θέμα αυτό διχάζει όλα τα κόμματα του Λιβάνου.

Κανείς δεν παραβλέπει ωστόσο και τον μεγάλο αντίπαλο της Χεζμπολάχ, τον πρωθυπουργός Σάαντ Χαρίρι, ο οποίος υποστηρίζεται από την Σαουδική Αραβία. Οι αναλυτές εκτιμούν μάλιστα ότι αναμένεται να παραμείνει στο αξίωμά του, αν και το κόμμα του, το Κίνημα για το Μέλλον, κινδυνεύει να χάσει πολλές έδρες.