Σε τροχιά άτακτου Brexit η Βρετανία, νέα πολιτική ήττα για την Μέι

Στην ψηφοφορία (Τετάρτη 13-3-2019) για το αν το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει χωρίς συμφωνία ή θα αναζητήσει μία νέα στρέφεται πλέον το ενδιαφέρον, μετά και την σημερινή δεύτερη απόρριψη του σχεδίου της Μέι από την Βουλή των Κοινοτήτων. Παρά τις αγωνιώδεις και δραματικές εκκλήσεις, η βρετανική Βουλή καταψήφισε και πάλι την συμφωνία δίνοντας άλλη μία πολιτική ήττα στην Τερέζα Μέι.

Με συντριπτική πλειοψηφία, 391 ψήφων, οι Βρετανοί βουλευτές απέρριψαν τις τροποποιήσεις που έφερε λίγες ώρες νωρίτερα από τις Βρυξέλλες η πρωθυπουργός. Αν και η Τερέζα Μέι είχε προειδοποιήσει ότι μία πιθανή καταψήφιση της Συμφωνίας θα θέσει σε κίνδυνο τη διαδικασία του Brexit και μπορεί να χαθούν όλα όσα κερδήθηκαν μέχρι τώρα, έπεισε τελικά μόνον  242 βουλευτές.

Μάλιστα οι παραινέσεις της πρωθυπουργού δεν εισακούστηκαν ούτε από τους βουλευτές του κόμματός της, αφού 75 Συντηρητικοί καταψήφισαν τη Συμφωνία Αποχώρησης. Το γεγονός αυτό δεν αποκλείεται να επιφέρει δραματικές πολιτικές εξελίξεις, την ώρα που ο ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν κάνει ήδη λόγο για «πεθαμένη» συμφωνία και ζητά την διεξαγωγή γενικών εκλογών.

Κρίνεται το no-deal Brexit

«Η κυβέρνηση ηττήθηκε για δεύτερη φορά και πλέον πρέπει να παραδεχτεί ότι η Συμφωνία της είναι πεθαμένη» είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι την ώρα που το Ηνωμένο Βασίλειο θα ετοιμάζεται για εκλογές, σύμφωνα με το αίτημά του, το Κοινοβούλιο θα πρέπει να προετοιμάζεται για μία νέα διαπραγμάτευση για το Brexit.

«Εκφράζω τη βαθύτατη λύπη μου για αυτή την απόφαση» ήταν το πρώτο σχόλιο της Τερέζας Μέι, η οποία σημείωσε ότι θα προχωρήσουν κανονικά, την Τετάρτη και την Πέμπτη αντίστοιχα, οι δύο προγραμματισμένες ψηφοφορίες για την αποχώρηση της Βρετανίας χωρίς συμφωνία και για χρονική παράταση στο Brexit (άρθρο 50).

Η πρωθυπουργός πρόσθεσε επίσης ότι, αν την Τετάρτη η Βουλή αποφασίσει μια αποχώρηση από την ΕΕ χωρίς συμφωνία η κυβέρνηση θα την εφαρμόσει και θα εγκαταλείψει την ΕΕ στις 29 Μαρτίου. Αν όμως η Βουλή καταψηφίσει ένα no-deal Brexit, τότε θα γίνει η νέα ψηφοφορία την Πέμπτη για την επέκταση του Άρθρου 50.

Η ίδια υπερασπίστηκε για άλλη μία φορά την συμφωνία της, σημειώνοντας ότι είναι «η καλύτερη και μόνη διαθέσιμη», ενώ για την ψηφοφορία της Τετάρτης είπε ότι οι βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος μπορούν να ψηφίσουν κατά συνείδηση. Η απόφαση αυτή φέρνει πολύ πιο κοντά το ενδεχόμενο η Βουλή των Κοινοτήτων να ψηφίσει υπέρ ενός «άτακτου» Brexit, κάτι για το οποίο μιλούν πλέον ανοιχτά και οι Βρυξέλλες.

Η αντίδραση των Βρυξελλών

Ο Ευρωπαίος διαπραγματευτής Μπαρνιέ απέκλεισε το ενδεχόμενο να δοθεί οποιαδήποτε επιπλέον βοήθεια στο Λονδίνο, σημειώνοντας ότι το αδιέξοδο μπορεί να αρθεί πλέον μόνον  από την Βρετανία και προσθέτοντας ότι οι Βρυξέλλες εντείνουν τις προετοιμασίες για μια αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς συμφωνία.

Ο ίδιος είχε δηλώσει νωρίτερα ότι η Βρετανία θα λάβει μια μεταβατική περίοδο στη μετά-Brexit εποχή, μόνο αν η Βουλή των Κοινοτήτων επικυρώσει τη Συμφωνία Αποχώρησης. Αυτό όμως δεν έγινε και, με βάση την δήλωση του Μπαρνιέ, καθίσταται σχεδόν άκυρη για την Ευρώπη για ψηφοφορία την Πέμπτη για αναβολή της εξόδου. Αν βεβαίως η διαδικασία φτάσει μέχρι την Πέμπτη, στην περίπτωση που η Βουλή καταψηφίσει ένα no-deal Brexit.

Σχολιάζοντας την συζήτηση στην Βουλή των Κοινοτήτων ο Μπαρνιέ δικαίωσε ουσιαστικά την Μέι, υπογραμμίζοντας σε μήνυμά του ότι  «φαίνεται να υπάρχει μια επικίνδυνη ψευδαίσθηση πως το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να επωφεληθεί από μια μεταβατική περίοδο χωρίς την ύπαρξη της Συμφωνίας Αποχώρησης».  Για να ξεκαθαρίσει αμέσως μετά ότι «η μόνη νομική βάση για μια μετάβαση είναι η Συμφωνία Αποχώρησης» και ότι «καμία συμφωνία για αποχώρηση σημαίνει καμία μετάβαση».

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Τερέζα Μέι δεν είχε προειδοποιήσει μόνο για τον κίνδυνο να χαθούν όλα όσα κερδήθηκαν στην διάρκεια των πολύμηνων διαπραγματεύσεων, αλλά και ότι μια παράταση αυτών θα μπορούσε να δώσει τον έλεγχο της διαδικασίας στις Βρυξέλλες. Μια ομάδα ευρωσκεπτικιστών βουλευτών ωστόσο, στην οποία μετέχει και ο επικεφαλής της ΚΟ του Ενωτικού κόμματος DUP της Βόρειας Ιρλανδίας, συνέστησε στα μέλη της να απορρίψουν την συμφωνία.

Ο Γενικός εισαγγελέας έκρινε το αποτέλεσμα

Νομικά κενά στην συμφωνία της Μέι, σχετικά με το θέμα των ιρλανδικών συνόρων, βρήκε και η ομάδα που όρισαν οι ευρωσκεπτικιστές του Συντηρητικού κόμματος (ERG). Οι τελευταίοι έκριναν μάλιστα ότι οι αλλαγές επί της Συμφωνίας που έφερε η πρωθυπουργός από τις Βρυξέλλες δεν αποτελούν «νομικά δεσμευτικές αλλαγές».

Από την πλευρά του, ο γενικός εισαγγελέας, απευθυνόμενος στα μέλη του κοινοβουλίου, υποστήριξε ότι οι αλλαγές στη συμφωνία αποτελούν βελτιώσεις και ότι ενισχύουν τη θέση της Βρετανίας σε περίπτωση που η ΕΕ δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της για εναλλακτική λύση στο backstop. Διευκρίνισε ωστόσο ότι παραμένουν οι νομικοί κίνδυνοι να εγκλωβιστεί η χώρα στο backstop και άφησε το θέμα στις πολιτικές κρίσεις των βουλευτών.

Η γνωμάτευση αυτή του γενικού εισαγγελέα Τζέφρι Κοξ, η οποία είχε ανακοινωθεί νωρίτερα, δεν έκρινε μόνον το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, αλλά οδήγησε σε βουτιά και την στερλίνα. Και αυτό γιατί ουσιαστικά ο εισαγγελέας Κοξ έκρινε ότι η αναθεωρημένη συμφωνία δεν παρέχει στη Βρετανία τα νόμιμα μέσα να μπορεί να αποχωρήσει μονομερώς από τη λεγόμενη ρύθμιση του backstop. Ο γενικός εισαγγελέας απέρριψε έτσι όσα υποστήριξε η Μέι σχετικά με τις νομικές δεσμεύσεις που απέσπασε το βράδυ της Δευτέρας στο Στρασβούργο και, σύμφωνα με την ίδια, διασφάλιζαν τον μονομερή  απεγκλωβισμό του Λονδίνου από το ειδικό καθεστώς (backstop) των ιρλανδικών συνόρων.