Σοκ και δέος σε Ισραήλ και Γάζα – Ποια είναι η Χαμάς

Από τα ξημερώματα του Σαββάτου 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ δέχθηκε μία πρωτόγνωρη επίθεση-εισβολή μαχητών της παλαιστινιακής ακραίας ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς, με εκατοντάδες νεκρούς, χιλιάδες τραυματίες, δεκάδες Ισραηλινούς αιχμαλώτους, συμπεριλαμβανομένων πολιτών και στρατιωτικών και μάλιστα μέσα σε μία μόλις ημέρα!

Η επίθεση, από ξηράς, θάλασσας και αέρα, θύμισε εν πολλοίς τον προ 50 ακριβώς ετών πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, γνωστό και ως Δ’ Αραβοϊσραηλινό Πόλεμο, όπου στην επέτειο αυτού, η Χαμάς εξαπέλυσε την μεγάλης κλίμακας, αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ισραήλ, όπως τότε, στις 6 Οκτωβρίου 1973, που το Ισραήλ δέχθηκε την σφοδρή επίθεση Αιγύπτου και Συρίας.

Όπως και τότε έτσι και τώρα το Ισραήλ -και αυτό είναι το παράξενο, αιφνιδιάστηκε ολοκληρωτικά, με αποτέλεσμα ένα πραγματικό λουτρό αίματος να συντελείται ήδη στη Μέση Ανατολή, ένα νέος κύκλος βίας με απρόβλεπτες διαστάσεις που δύσκολα θα κλείσει, καθώς μόλις τώρα άρχισε. Η απίστευτη από πλευράς οργάνωση και εκτέλεση του σχεδίου της Χαμάς, αιφνιδίασε το Ισραήλ, αφού οι περίφημες υπηρεσίες ασφαλείας του, δεν αντελήφθησαν τίποτα.

Έτσι είδαμε στις τηλεοράσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σκηνές βγαλμένες από τους μεγαλύτερους εφιάλτες των Ισραηλινών. Μαχητές της Χαμάς να κυκλοφορούν στους δρόμους του νότιου Ισραήλ το πρωί του Σαββάτου, ανοίγοντας πυρ με καλάσνικοφ. Απαγωγές και αναφορές για δολοφονίες πολιτών και στρατιωτών των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων (IDF). Ακόμη Παλαιστίνιους να έχουν κυριεύσει ισραηλινά άρματα ΜΕΡΚΑΒΑ IV και να πανηγυρίζουν. Τίποτα παρόμοιο δεν έχει συμβεί εδώ και 50 χρόνια. Τίποτα τέτοιο δεν έπρεπε να μπορεί να συμβεί.

Η Χαμάς ανακοίνωσε εξέγερση κατά του Ισραήλ και μαχητές της πέρασαν τα σύνορα από τη Γάζα, κάτι που προηγουμένως θεωρούνταν αδύνατο, και εξαπέλυσαν αιματηρή επίθεση. Βίντεο και φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τούς δείχνουν να διασχίζουν τον συνοριακό φράχτη με μοτοσικλέτες και αλεξίπτωτα, σε συνδυασμό με μπαράζ ρουκετών. Μάλιστα, αναφέρεται ότι εξαπολύθηκαν περίπου 5.000 ρουκέτες κατά του νότιου Ισραήλ, στο Τελ Αβίβ, την Ασκελόν, την Σντερότ, Μπερσέβα και άλλες πόλεις και χωριά στα σύνορα με την Γάζα.

Δημιούργημα της πρώτης Ιντιφάντα 

Στο παρόν δεν θα αναφερθούμε στις εξελίξεις της στρατιωτικής επιχείρησης, αλλά θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε την οργάνωση αυτή, ποια είναι, πως δημιουργήθηκε, ποιοι οι ηγέτες της και ποια η ιδεολογία της, για να αντιληφθούμε γιατί χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση. Έχουμε λοιπόν και λέμε:

Χαμάς στα αραβικά σημαίνει ζήλος ή θάρρος και είναι το ακρωνύμιο για το Harakat Al Muqawima Al Islamiyya, δηλαδή Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης. Η Χαμάς ιδρύθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1987, στη Γάζα, αμέσως μετά την έναρξη της πρώτης Ιντιφάντα (1987-1992). Η δεύτερη παλαιστινιακή Ιντιφάντα άρχισε τον Σεπτέμβριο 2000 και ουσιαστικά τελείωσε το 2005. Έκτοτε έχουμε πολλούς πολέμους με το Ισραήλ, σχεδόν κάθε δύο χρόνια, με εκατοντάδες νεκρούς.

Ιδρύθηκε ως ένοπλη πτέρυγα του Ισλαμικού Φονταμενταλιστικού Κινήματος των Αδελφών Μουσουλμάνων (Ikhwan al-Muslimin), το οποίο είχε ιδρυθεί στη Γάζα το 1946. Οι ιδρυτές της Χαμάς ήσαν οι εξής: Ο σεΐχης Ahmad Yassin ιστορικός πνευματικός της ηγέτης, ο οποίος σκοτώθηκε το 2004 από Ισραηλινή αεροπορική επιχείρηση στη Γάζα, ο Abd al-Fattah Dukhan, Muhammed Shama, ο Ibrahim al-Yazuri, ο Issa al-Najjar, ο Salah Shehadeh και ο Abd al-Aziz Rantisi.

Το σύνθημα της Χαμάς είναι ότι «ο Θεός είναι ο στόχος της, ο Προφήτης είναι το πρότυπό της, το Κοράνι είναι το Σύνταγμά της, η Τζιχάντ (Ιερός Πόλεμος) είναι η οδός της και ο θάνατος εις το όνομα του Θεού είναι η υψηλότερη επιθυμία της».

Ο αρχηγός Ισμαήλ Χανίγιε

Η Χαμάς απορρίπτει «κάθε επαφή με το Ισραήλ, τις αποκαλούμενες ειρηνευτικές διαδικασίες και τις διεθνείς συνδιασκέψεις, ως ανίκανες να αποδώσουν δικαιοσύνη ή να αποκαταστήσουν τα δικαιώματα των καταπιεσμένων και πιστεύει ότι η λύση για το παλαιστινιακό ζήτημα υπάρχει μόνο μέσα από την συνεχή και αδιάλλακτη ένοπλη αντίσταση και αντιπαράθεση (Τζιχάντ) με τους ¨σιωνιστές¨, οι οποίοι θα πρέπει να εκδιωχθούν από την ιερή γη της Παλαιστίνης» .

Η Χαμάς θεωρεί ότι η γη της Παλαιστίνης, στην οποία συμπεριλαμβάνεται όλο το σημερινό Ισραήλ, χωρίς τα υψώματα του Γκολάν (που ανήκουν στην Συρία και κατελήφθησαν από το Ισραήλ το 1973) είναι η ισλαμική πατρίδα, ιερή γη για τις επερχόμενες γενιές των μουσουλμάνων μέχρι την Ημέρα της Κρίσεως, που δεν μπορεί να παραδοθεί ποτέ σε μη μουσουλμάνους. Υποστηρίζει ότι ο Τζιχάντ για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης από το Ισραήλ, που είναι κατακτητής αυτής της γης, είναι θρησκευτικό καθήκον για κάθε μουσουλμάνο (και όχι μόνο για τους Παλαιστίνιους) και να εξαφανίσει το κράτος του Ισραήλ. Μάλιστα η Χαμάς όχι μόνο δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ , ως κυρίαρχο κράτος , αλλά αναφέρεται σε αυτό στην διακήρυξη της, του 1988 , ως “σιωνιστική οντότητα”.

Η Χαμάς είναι μια μαχητική οργάνωση αλλά συγχρόνως και ένα μαζικό κοινωνικό, πολιτικό και θρησκευτικό κίνημα δομημένο σε τρεις πτέρυγες. Ο αρχηγός και ανώτατος πολιτικός ηγέτης της Χαμάς είναι ο Ισμαήλ Χανίγια, μια ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που προκαλεί τεράστια ανησυχία στην Διεθνή Κοινότητα. Στο μερικώς αναγνωρισμένο κράτος της Παλαιστίνης, ο Χανίγια είναι το αντίπαλο δέος του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς και της Παλαιστινιακής Αρχής.

• Η πρώτη πτέρυγα είναι το πολιτικό σκέλος με επικεφαλής μέχρι το 2005 τον εκτελεσθέντα σεΐχη Αχμάντ Γιασίν, που ασχολείται με την πολιτική γραμμή του κινήματος, την παραγωγή ενημερωτικών φυλλαδίων, την ανεύρεση οικονομικών πόρων (μεγάλος χρηματοδότης η Σαουδική Αραβία και τώρα το Ιράν), την οργάνωση και λειτουργία φιλανθρωπικών οργανώσεων, το κτίσιμο σχολείων, τζαμιών, νοσοκομείων και γενικά με φιλανθρωπίες και κοινωνικά προγράμματα.
• Η δεύτερη πτέρυγα είναι η υπηρεσία πληροφοριών, γνωστή ως Al – Majd (Δόξα) , η οποία εκτός από καθήκοντα εσωτερικής αστυνόμευσης στην Γάζα προέβαινε (και προβαίνει) σε εξουδετερώσεις (εκτελέσεις) Παλαιστινίων ¨συνεργατών¨ με το Ισραήλ, καθώς και μια άλλη υπηρεσία “ηθικής” ασφάλειας, που καταδιώκει όσους παραβιάζουν τον ισλαμικό νόμο.
• Η τρίτη πτέρυγα είναι η επιχειρησιακή τοιαύτη, με τις γνωστές Ταξιαρχίες Ιζ Αλ Ντιμ Αλ Κασάμ (Izz al-Dim al-Qassam brigades), στη μνήμη του εν λόγω σεΐχη, του πατέρα της σύγχρονης αραβικής αντίστασης που σκοτώθηκε από τους Βρετανούς το 1935.

Επιθέσεις αυτοκτονίας

Οι Ταξιαρχίες είναι υπεύθυνες για πολλές επιθέσεις αυτοκτονίας με τους Shahid της (μάρτυρες) εντός του Ισραήλ, τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα και για πολλές άλλες ενέργειες, που άλλοι ονομάζουν τρομοκρατικές και άλλοι πράξεις αντίστασης, εξαρτάται από ποια γωνία βλέπει κανείς τα γεγονότα, καθώς και ποιοι είναι οι στόχοι. Π.χ. αν ο στόχος είναι άμαχοι πολίτες, αθώα γυναικόπαιδα κλπ τότε θεωρούμε ότι είναι τρομοκρατική ενέργεια, ενώ αν είναι στρατιωτικά ένοπλα τμήματα τότε είναι πράξη αντίστασης.

Μέχρι το 2004 η δύναμη της Χαμάς περιοριζόταν σχεδόν μόνο στη Λωρίδα της Γάζας, όπου είχε τον απόλυτο έλεγχο σε θέματα τάξης και ασφάλειας. Τον Μάιο 2005 η Χαμάς κέρδισε πάνω από το 1/3 των δημοτικών συμβούλων στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη παίρνοντας ουσιαστικά τον έλεγχο από τη Φατάχ, στέλνοντας το μήνυμα για τις μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις. Εξελίξεις που άλλαξαν το σκηνικό στην περιοχή, όταν όπως προαναφέραμε τον Ιανουάριο 2006 κέρδισαν τις εκλογές και ανέλαβαν την διακυβέρνηση της Παλαιστινιακής Αρχής…

Στο επόμενο άρθρο θα εξετάσουμε τις δωρεές που λαμβάνει η Χαμάς, την αντιπαράθεση της με την PLO του Γιασέρ Αραφάτ, τις πρώτες επιθέσεις αυτοκτονίας κατά των Ισραηλινών και την πολιτική της άνοδο.