Στα χνάρια του Πριγκόζιν ο αρχηγός της μισθοφορικής Paladin

Πριν από λίγες μέρες ο Γκεόργκι Ζακρέφσκι, ένας άλλος επικεφαλής ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας, ουσιαστικά κάλεσε τους Ρώσους να απαλλαγούν από τον «Μεγάλο» Πούτιν (όπως τον αποκάλεσε). Αποτελεί σημάδι ανησυχίας όταν μισθοφόροι αρχίζουν να χλευάζουν τον εργοδότη τους, έστω και αν η Paladin δεν συνοδεύεται από τον μύθο της Wagner…

Ο 53χρονος Ζακρέφσκι δεν είναι ούτε φιλελεύθερος, ούτε βεβαίως έχει καλή φήμη. Υπηρέτησε στην KGB και τον σοβιετικό στρατό. Πτυχιούχος νομικής, διαβάζουμε πως «ενεπλάκη σε μυστικές δραστηριότητες». Στη συνέχεια προχώρησε στον κλάδο των ιδιωτικών στρατιωτικών υπηρεσιών και ίδρυσε τη μισθοφορική ομάδα Paladin.

Η Paladin προσπαθεί να φαίνεται τρομακτική και είναι αλήθεια με αρκετή επιτυχία. Είχε χαρακτηριστική η περιγραφή της ομάδας στην ιστοσελίδα της οργάνωσης: «Πριν από μερικά χρόνια κανείς δεν γνώριζε για την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία. Τώρα όλος ο κόσμος γνωρίζει. Ας νομίζουν οι κουλτουριάρηδες ότι είμαστε δολοφόνοι. Οι απόψεις τους δεν μας ενδιαφέρουν. Οι άνθρωποι δεν στρέφονται σε εμάς για να υπερασπιστούν τις αποθήκες τους. Δεν ζητούν άδεια να χρησιμοποιήσουν όπλα. Δεν χρειάζεται να αποδείξουμε τίποτα».

Η εταιρεία έχει δραστηριοποιηθεί στο Κονγκό, τον Λίβανο και το Εκουαδόρ. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή τη στιγμή προστατεύει τρία «στρατηγικά σημεία» και έχει απορροφήσει ορισμένα στελέχη του Πριγκόζιν. Η Paladin φέρεται να έχει πάνω από 250 μισθοφόρους. Με δεδομένο το ιστορικό του Ζακρέφσκι, το τελευταίο πράγμα που θα περίμενε κανείς ήταν να στραφεί εναντίον του “Μεγάλου Πούτιν”. Κανονικά οι δύο τους θα έπρεπε να είναι – και ίσως κάποτε ήταν – σύμμαχοι. Όμως, το ίδιο δεν συνέβη με τον Πριγκόζιν;

Γιατί εξερράγη ο Ζακρέφσκι

Γιατί, όμως, εξερράγη ο Ζακρέφσκι; Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ρωσία φτάνει στην καταστροφή, με ευθύνη του Πούτιν: «Η χώρα μας δεν βρίσκεται απλώς στο χείλος της καταστροφής… Η χώρα μας είναι ήδη σε πάρα πολύ δύσκολη θέση… Drone πετούν σε όλη την κεντρική Ρωσία, μέχρι τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη. Επιτέθηκαν ακόμη και στο Κρεμλίνο. Ο στόλος μας στη Μαύρη Θάλασσα απωθείται. Απωθείται σαν να μην ήμασταν μια μεγάλη δύναμη με μεγάλο στόλο, αλλά κάποια τρίτης διαλογής χώρα.

«Η Πολεμική μας Αεροπορία ουσιαστικά δεν λειτουργεί, γιατί επίσης απωθείται. Στεκόμαστε στις ίδιες θέσεις που καταλάβαμε πριν από περισσότερα από δύο χρόνια – και εν μέρει σε κάποιες υποχωρήσαμε. Ο πληθυσμός πεθαίνει, φτωχαίνει, πίνει μέχρι θανάτου. Kανείς δεν νοιάζεται. Το μόνο που έχουν χρόνο να κάνουν είναι να φέρουν μετανάστες». Ο Ζακρέφσκι δεν κρύβει καθόλου τα λόγια του, αποδίδοντας ευθύνες για αυτή τη θλιβερή κατάσταση: «Και όλα αυτά έγιναν από τον λεγόμενο “πρόεδρο”. Τον “Μεγάλο” Πούτιν», αναφέρει.

Τέλος, αφού κατηγόρησε τους αξιωματικούς του στρατού για ανικανότητα και πολλά χειρότερα, ο Ζακρέφσκι τελειώνει τις κατηγορίες του με την εξής έκκληση: «Σε αυτούς που βρίσκονται στα χαρακώματα. Ξέρετε πολύ καλά τι είδους απρέπεια συμβαίνει εκεί τώρα… Ξέρετε πολύ καλά τα πρόσωπα που κοροϊδεύουν εσάς και τους συγγενείς σας…. Καλούμε όλους να ενταχθούν στην ένωση μας για να σώσουμε τη χώρα μας. Το σημείο χωρίς επιστροφή έχει ήδη περάσει».

Σημειώστε ότι ο Ζακρέφσκι δεν λέει «σε καλώ», αλλά «σε καλούμε». Ο πληθυντικός είναι πιθανώς αναφορά στην «ένωση μας», δηλαδή την Paladin. Άραγε, θα μπορούσε επίσης να είναι μία αναφορά σε άλλους στρατιωτικούς, είτε στις ιδιωτικές εταιρείες μισθοφόρων, είτε στις τακτικές ένοπλες δυνάμεις; Πιθανώς να υπολογίζει πως δεν είναι ο μόνος στρατιωτικός που βλέπει με αυτόν τον τρόπο την κατάσταση…

Αξίζει επίσης να τονιστεί το κοινό στο οποίο στοχεύει, δηλαδή στρατιώτες που υπηρετούν και πεθαίνουν σε άθλιες συνθήκες στο ουκρανικό μέτωπο. Ο Ζακρέφσκι γνωρίζει ότι οι λιποταξίες το 1916 και το 1917 είχαν οδηγήσει άμεσα στην πτώση του τσάρου και στην ανάληψη της εξουσίας από τους Μπολσεβίκους.

Ο ρόλος του Κουρσκ

Το ξέσπασμα του Ζακρέφσκι φαίνεται να προκλήθηκε από την εισβολή της Ουκρανίας στην επαρχία Κουρσκ και την «επαίσχυντη», κατά τον ίδιο, ανικανότητα του ρωσικού στρατού, των υπηρεσιών πληροφοριών και των ηγετών τους. Και ο Ζακρέφσκι έχει ένα δίκιο όταν δηλώνει ότι οι ευθύνες φτάνουν στον Πούτιν. Έχοντας συγκροτήσει ένα αυταρχικό καθεστώς, εκ των πραγμάτων ο Πούτιν φέρει την ευθύνη για όλα όσα συμβαίνουν στη Ρωσία.

Η έκκληση του Ζακρέφσκι, την οποία σίγουρα πρόσεξαν οι στρατιωτικές και πολιτικές ελίτ της Ρωσίας, δεν πρέπει να χαρακτηριστεί ως μία συναισθηματική γκρίνια ενός δυσαρεστημένου μισθοφόρου. Ο Ζακρέφσκι, όπως και ο Πριγκόζιν πριν από αυτόν, αντιπροσωπεύει την στρατιωτική τάξη της Ρωσίας. Εάν είναι δυσαρεστημένος και πρόθυμος να διακινδυνεύσει την καριέρα του – και πιθανώς τη ζωή του – κάνοντας δημόσια έκκλησή για απομάκρυνση του Πούτιν, πιθανώς να υπάρχουν πολλοί άλλοι που συμμερίζονται τη δυσαρέσκειά του. Δεν μοιάζει εξάλλου τυχαίο που δεν έχει ακόμα συλληφθεί…

Αν υποθέσουμε ότι Ζακρέφσκι ερχόταν με κάποιο τρόπο στην εξουσία, η πολιτική του δεν θα διέφερε και πολύ από του Πούτιν. Θα βασίζονταν στο τρίπτυχο επεκτατισμός, αυταρχισμός και συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία. Αλλά ο Ζακρέφσκι δεν είναι Πούτιν –και όποιες κι αν είναι οι πολιτικές φιλοδοξίες του πρώτου – δεν θα μπορούσε ποτέ να έχει την ισχύ και την εξουσία του Πούτιν.

Ο Ζακρέφσκι είναι σημαντικός, όχι επειδή υπόσχεται μια πιο δημοκρατική Ρωσία, αλλά επειδή – πάντα αν επιφέρει κάποιο αποτέλεσμα το κάλεσμα του – αποτελεί εν δυνάμει απειλή αποσταθεροποίησης για τις ρωσικές άρχουσες ελίτ, με συνέπειες τόσο για την πόλεμο στην Ουκρανία, όσο και για την ασφάλεια του ίδιου του καθεστώτος.