Στην “κόψη του ξυραφιού” οι σχέσεις Λονδίνου-Τεχεράνης

Νέα κλιμάκωση γνωρίζει η ένταση στον Περσικό, εξαιτίας της αντιπαράθεσης Ουάσινγκτον – Τεχεράνης. Την Κυριακή ακούστηκε για πρώτη φορά η λέξη “πόλεμος”. Το Λονδίνο αποφασίζει αντίμετρα για την σύλληψη βρετανικού δεξαμενόπλοιο και το Ιράν συνέλαβε και καταδίκασε άτομα που φέρονται να συνδέονται με κύκλωμα της CIA.

Όλα αυτά τα γεγονότα, τα οποία αποτελούν απόρροια της διένεξης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, συμβαίνουν στην σκιά του θανάτου του γενικού διευθυντή της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (IAEA). Ο Γιουκία Αμάνο, ο οποίος αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας, πέθανε σε ηλικία 72 ετών, ενώ ήδη υπήρχαν πληροφορίες ότι επρόκειτο να παραιτηθεί.

Ο Ιάπωνας διπλωμάτης έλεγε συχνά ότι οι αρμοδιότητες της IAEA είναι “τεχνικής και όχι πολιτικής φύσης”. Ωστόσο, η απόφαση των ΗΠΑ να  αποχωρήσουν από την διεθνή συμφωνία του 2015 για τα πυρηνικά του Ιράν ενίσχυσε τις πολιτικές πιέσεις στον ίδιο και την Επιτροπή.

Παίρνει μέτρα το Λονδίνο

Την ίδια ώρα, στον Περσικό συνεχίζεται ο νέος “πόλεμος των δεξαμενόπλοιων” και η ένταση ανάμεσα στο Ιράν και το Ηνωμένο Βασίλειο έχει “χτυπήσει κόκκινο” μετά την κατάσχεση δεξαμενόπλοιου υπό βρετανική σημαία. Προφανώς σε αντίποινα για την κατάσχεση ιρανικού δεξαμενόπλοιου στο Γιβραλτάρ από τις βρετανικές ειδικές δυνάμεις, κάτι όμως που απορρίπτει το Ηνωμένο Βασίλειο.

Στο Λονδίνο, υπό το γενικό κλίμα αναταραχής στην κυβέρνηση εξαιτίας των εκλογών στο Συντηρητικό Κόμμα για την ανάδειξη νέου αρχηγού και πρωθυπουργού, η απερχόμενη Τερέζα Μέι θα προεδρεύσει σε συνεδρίαση της επιτροπής αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων COBRA. Αντικείμενο της συνεδρίασης είναι τα μέτρα που θα πάρει η βρετανική κυβέρνηση κατά του Ιράν για την κατάσχεση του δεξαμενόπλοιου.

Για το ίδιο θέμα αναμένεται να ενημερώσει το απόγευμα την Βουλή των Κοινοτήτων ο υπουργός Εξωτερικών Τζέρεμι Χαντ, ανακοινώνοντας πιθανότατα και τα μέτρα που θα ληφθούν από την κυβέρνηση της Μέι. Η βρετανική κυβέρνηση μελετά όλες τις επιλογές, οι εκτιμήσεις ωστόσο είναι ότι τα μέτρα που θα ανακοινωθούν σήμερα θα είναι μάλλον χρηματοοικονομικής φύσης.

Την Κυριακή, ο Χαντ είχε συνομιλίες με τον Γάλλο και τον Γερμανό ομόλογό του, τους οποίους ενημέρωσε για την «παράνομη κατάσχεση» του πλοίου. Οι τρεις υπουργοί Εξωτερικών φέρονται, σύμφωνα με το Λονδίνο, να συμφώνησαν ότι η ασφάλεια της διέλευσης των πλοίων από το Ορμούζ είναι «απόλυτη προτεραιότητα για την Ευρώπη», αλλά και ότι πρέπει «να αποφευχθεί κάθε πιθανή κλιμάκωση» στην περιοχή.

Πλοίο-πλοίο η σύγκρουση  

Εντωμεταξύ, το δεξαμενόπλοιο Stena Impero, εξακολουθεί να κρατείται με την αιτιολογία ότι «παραβίασε» τους κανόνες της διεθνούς ναυσιπλοΐας. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου πάντως ζητά την απελευθέρωσή του, χαρακτηρίζει «απαράδεκτη» την σύλληψη και έχει καταγγείλει ήδη το συμβάν στα Ηνωμένα Έθνη ως «παραβίαση του διεθνούς δικαίου».

Το Ιράν υποστηρίζει ότι το δεξαμενόπλοιο κατασχέθηκε, αφού συγκρούστηκε με ένα αλιευτικό. Η βρετανική πλευρά όμως διατείνεται ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη γι αυτό και ότι, ακόμη και αν έτσι συνέβη, πάλι το Ιράν δεν είχε κανένα δικαίωμα παρέμβασης αφού το τάνκερ εντοπίστηκε να πλέει στα χωρικά ύδατα του Ομάν.

Η υπόθεση σχετίζεται με την σύλληψη, από το βρετανικό πολεμικό ναυτικό, του ιρανικού πετρελαιοφόρου Grace 1 στο Γιβραλτάρ, η κράτηση του οποίου παρατάθηκε για έναν μήνα. Η παράταση δόθηκε από δικαστήριο του Γιβραλτάρ την περασμένη Παρασκευή, την ίδια ημέρα που συνελήφθη και το βρετανικό πλοίο.

Οι εξελίξεις αυτές έχουν ανεβάσει ιδιαίτερα την ένταση στις βρετανο-ιρανικές σχέσεις  και την Κυριακή, για πρώτη φορά, ακούστηκε η λέξη «πόλεμος» από τα χείλη του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών. Ο Ζαρίφ, όπως και αρκετοί διεθνείς παράγοντες, κάλεσε την Βρετανία, η οποία παραμένει στην συμφωνία για τα πυρηνικά, να κρατήσει ψύχραιμη στάση και να μην παρασυρθεί από το Ισραήλ, την Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και συμβούλους του Τραμπ (Μπόλτον) σε έναν πόλεμο εναντίον του Ιράν. Προειδοποιήσεις προς την βρετανική κυβέρνηση έστειλαν όμως και οι Εργατικοί, καλώντας την να μην γίνει “αγγελιοφόρος” ή “μπαστούνι” του Τραμπ στην κρίση με την Ισλαμική Δημοκρατία.

Οι Αμερικανοί επιδιώκουν τον σχηματισμό ενός διεθνούς συνασπισμού εναντίον του Ιράν και έχουν ενισχύουν τις δυνάμεις τους στην Σαουδική Αραβία. Χώρα στρατηγικό αντίπαλο της Τεχεράνης στην ευρύτερη περιοχή, η οποία αναμένεται να είναι και η πρώτη που θα μετέχει στον συνασπισμό. Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι ιρανικές αρχές συνέλαβαν 17 ύποπτους για συμμετοχή σε κύκλωμα κατασκοπείας για λογαριασμό της CIA. Όπως μάλιστα μετέδωσαν ιρανικά ΜΜΕ, κάποιοι από αυτούς καταδικάστηκαν στην ποινή του θανάτου. Εν αναμονή λοιπόν των εξελίξεων στο Λονδίνο, Ουάσινγκτον και Τεχεράνη συνεχίζουν το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι, κρατώντας τον κίνδυνο ανάφλεξης σε πρώτο πλάνο.