Θα αλλάξει στρατόπεδο η Άγκυρα στην Συρία;

 

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η ανακοίνωση της νέας συνάντησης Τσαβούσογλου-Λαβρόφ στην Μόσχα, με κύριο θέμα την Συρία και την τρομοκρατία, σε μια περίοδο που και οι δύο χώρες δέχονται έντονες πιέσεις από τις ΗΠΑ, μέσω οικονομικών κυρώσεων. Το ταξίδι αστραπή του Τσαβούσογλου στην Ρωσία ανακοινώθηκε από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών και χαρακτηρίστηκε «σύντομη επίσκεψη εργασίας».

Πρόκειται για την έκτη συνάντηση των δύο υπουργών στην διάρκεια του τρέχοντος έτους και όπως ανέφερε η εκπρόσωπος του Λαβρόφ στις συνομιλίες θα δοθεί «ιδιαίτερη προσοχή στα προβλήματα που σχετίζονται με την διευθέτηση της συριακής κρίσης». Η ίδια ανέφερε όμως και ότι «θα συζητηθούν ζητήματα από κοινού συντονισμού, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας».

Λίγη ώρα αργότερα, η εκπρόσωπος του Λαβρόφ προχώρησε σε καταγγελίες για έμμεση στήριξη των τζιχαντιστών από τις ΗΠΑ. Ανέφερε μάλιστα ότι μαχητές του «Ισλαμικού Κράτους» και της «Τζεμπάτ Αλ Νούσρα» κρύβονται στο στρατόπεδο προσφύγων Ελ- Ρουκμπάν στα σύνορα με την Ιορδανία και χρησιμοποιούν τους πρόσφυγες ως ανθρώπινη ασπίδα.

Η Ζαχάροβα υποστήριξε επίσης ότι οι τζιχαντιστές βρίσκονται, εν γνώσει των αμερικανών στρατιωτικών, στο συγκεκριμένο στρατόπεδο, στο οποίο δεν έχουν πρόσβαση οι συριακές αρχές και οι εκπρόσωποι του ΟΗΕ. Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών κατήγγειλε ακόμη ότι οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους διατηρούν τον βαρύ οπλισμό τους.

Χωρίς κοινό ανακοινωθέν

Την ίδια ώρα στην Γενεύη κατέληγε σε ναυάγιο η συνάντηση  του συμβούλου του Τραμπ για θέματα ασφάλειας, Τζον Μπόλτον, με τον γραμματέα του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Νικολάι Πατρούσεφ.

Οι δύο άνδρες δεν κατέληξαν στην έκδοση ενός κοινού ανακοινωθέντος, κυρίως εξαιτίας του θέματος της ενδεχόμενης παρέμβασης της Ρωσίας στις αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές, το οποίο έθεσε ο Μπόλτον. Σε ό, τι αφορά τα υπόλοιπα θέματα πάντως συμφώνησαν ότι πρέπει να συνεχιστούν οι συνομιλίες και οι διμερείς επαφές.

Οι δύο αξιωματούχοι συζήτησαν για την Συρία, την Ουκρανία, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τα θέματα των πυρηνικών εξοπλισμών. Ειδικά για την Συρία, η αμερικανική πλευρά απέρριψε την πρόταση της Μόσχας να οριοθετηθεί η παρουσία των ιρανικών στρατευμάτων με αντάλλαγμα να σταματήσουν τις κυρώσεις που αφορούν τις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για τον Νοέμβριο.

Τα ρωσικά «κολλήματα» και η τουρκική λίρα

Ρωσία και Τουρκία δέχονται έντονες πιέσεις από τις ΗΠΑ με την επιβολή κυρώσεων για διαφορετικούς λόγους: Η Άγκυρα για την άρνησή της να απελευθερώσει τον πάστορα Μπράνσον και η Μόσχα για την Ανατολική Ουκρανία, την Κριμαία και την υπόθεση του πράκτορα Σκριπάλ.

Μία ημέρα πριν την συνάντηση της Γενεύης ο Μπόλτον άνοιξε θέματα τόσο με την Άγκυρα, όσο και με την Μόσχα. Σε συνέντευξή του στο Ρόιτερς ο σύμβουλος Ασφαλείας του Τραμπ είπε ότι η Ρωσία «έχει κολλήσει» στην Συρία και αναζητεί άλλους να χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση της χώρας.

Ο Μπόλτον αναφερόταν προφανώς στις δηλώσεις του Πούτιν μετά την συνάντησή του με την Μέρκελ, ο οποίος προέτρεπε την ΕΕ και τον ΟΗΕ να στηρίξουν υποδομές για την επιστροφή των Σύρων προσφύγων. Συμπλήρωσε ωστόσο ότι αυτό είναι μια ευκαιρία για την Ουάσινγκτον να εντείνει τις πιέσεις της, ώστε οι  ιρανικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν την Συρία. Οι δηλώσεις Μπόλτον προκάλεσαν την αντίδραση του εκπροσώπου του Πούτιν, ο οποίος υπενθύμισε ότι «Αμερικανοί στρατιωτικοί βρίσκονται επίσης στην Συρία».

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου είχε αναφερθεί και στην διένεξη Άγκυρας-Ουάσινγκτον, σημειώνοντας ότι η Τουρκία μπορεί να τερματίσει την οικονομική και νομισματική κρίση που αντιμετωπίζει «μέσα σε μια στιγμή». Αφήνοντας δηλαδή ελεύθερο τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον. Ο Μπόλτον επέκρινε και την «ένεση» της τουρκικής οικονομίας από το Κατάρ, ενώ ερωτηθείς, αν η Ουάσινγκτον αμφισβητεί την ιδιότητα της Τουρκίας ως κράτος-μέλος του NATO, απάντησε ότι «δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα προς το παρόν».

Στις δηλώσεις αυτές, η Άγκυρα απάντησε με γραπτή τοποθέτηση του  εκπροσώπου του Ερντογάν, προς το Ρόιτερς, ο οποίος υποστήριξε ότι τα όσα είπε ο Μπόλτον αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ στοχοθετεί έναν νατοϊκό σύμμαχό της στο πλαίσιο του «παγκόσμιου οικονομικού πολέμου» που διεξάγει. Η απάντηση Καλίν χαρακτηρίστηκε μάλιστα ως η πιο αιχμηρή δημόσια τοποθέτηση της Άγκυρας στις επικρίσεις της αμερικανικής κυβέρνησης για την κράτηση του πάστορα Μπράνσον.

Κλειδί η Ιντλίμπ;

Σε ό, τι αφορά την Ιντλίμπ, ο Μπόλτον, ο οποίος μίλησε στο Ρόιτερς,  κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Ισραήλ, σημείωσε ότι δεν υπάρχει κάποια συμφωνία ΗΠΑ και Ρωσίας για τους βομβαρδισμούς των δυνάμεων της Δαμασκού κατά των ανταρτών στην περιοχή. Πρόσθεσε ωστόσο ότι αν γίνει χρήση χημικών η απάντηση της Ουάσινγκτον θα είναι «σκληρή».

Παραλλήλως εξέφρασε την ανησυχία του για την στρατιωτική κατάσταση στην περιοχή της Ιντλίμπ, η οποία έχει γίνει καταφύγιο για  αμάχους και αντάρτες που έχουν εκτοπιστεί από άλλες περιοχές της Συρίας, αλλά και για ισχυρές τζιχαντιστικές δυνάμεις.

Η Ιντλίμπ είναι η μοναδική περιοχή της Συρίας στην οποία ο Άσαντ δεν έχει κανέναν έλεγχο. Ο Ερντογάν, ως τρίτος παίχτης, έχει δείξει επανειλημμένα ότι δεν θέλει την Ιντλίμπ υπό τον έλεγχο της Δαμασκού. Η κλιμακούμενη ένταση στις σχέσεις του με τις ΗΠΑ δεν του επιτρέπει ωστόσο να ανοίξει μέτωπα και με την Μόσχα. Υπό το πρίσμα αυτό, μια αλλαγή στάσης της Άγκυρας στο θέμα της Ιντλίμπ, στο πλαίσιο του «κοινού συντονισμού για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας» που θα συζητήσουν Τσαβούσογλου και Λαβρόφ, μπορεί να αποτελεί μια πιθανή εξέλιξη.