Τι επιδιώκουν οι Ρώσοι με την επίθεση στο Χάρκοβο

Ένας δεύτερος λόγος που ώθησε τη Μόσχα στο άνοιγμα του νέου αυτού μετώπου είναι η επιδίωξή της να υποχρεώσει το Κίεβο να μεταφέρει δυνάμεις από άλλα μέτωπα, ειδικά από το Ντονμπάς, για να ανακόψει τη ρωσική επίθεση. Έτσι κι αλλιώς οι μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό έχουν συρρικνώσει τη δυνατότητα των Ουκρανών να έχουν ισχυρή παρουσία καθ’ όλο το τεράστιο μήκος της γραμμής αντιπαράθεσης. Εάν σ’ αυτό προστεθεί και οι ελλείψεις σε πυρομαχικά και οπλικά συστήματα, διαπιστώνει κανείς ότι το Κίεβο είναι αντιμέτωπο με επώδυνα διλήμματα.

Το γεγονός ότι η ουκρανική αμυντική γραμμή έχει γίνει πολύ “λεπτή” επιτρέπει στους Ρώσους να κλιμακώσουν τις επιθέσεις τους σε δύο και τρία μέτωπα, με σκοπό να καταπονήσουν τους αμυνόμενους ή και να διασπάσουν τις γραμμές τους σε κάποια σημεία. Ο τρόπος που διεξάγεται η ρωσική επίθεση, πάντως, καταδεικνύει πως πρόκειται για το πρελούδιο κι όχι για την κύρια μεγάλη ρωσική επίθεση που αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες. Οι έμπειροι στρατηγοί, άλλωστε, επιλέγουν να επιτίθενται σε κάποιο σημείο, αλλά κατά τρόπο που να τους επιτρέψει να αλλάξουν κατεύθυνση, ή και να συνδυάσουν τις επιχειρήσεις τους με κάποια νέα επίθεση.

Αν και οι ρωσικές δυνάμεις έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων σ’ όλα σχεδόν τα μέτωπα, δεν ενδιαφέρονται σ’ αυτή τη φάση να επιχειρήσουν μία μετωπική επίθεση στο Χάρκοβο. Ο πρώτος λόγος είναι ότι πήραν το μάθημά τους από την επίθεση στα περίχωρα του Κιέβου στις αρχές του 2022. Θέλουν, λοιπόν, να αποφύγουν μάχες από δρόμο σε δρόμο, που ευνοούν πάντα τους αμυνόμενους. Εκτός αυτού, η Μόσχα θεωρεί το Χάρκοβο ρωσική πόλη, με την έννοια ότι η πλειονότητα των κατοίκων του είναι Ουκρανοί την υπηκοότητα, αλλά Ρώσοι στην εθνότητα ή τουλάχιστον ρωσόφιλοι.

Χάρκοβο και Ντονμπάς

Αυτός είναι σοβαρός λόγος για να αποφύγουν οι Ρώσοι ένα συστηματικό βομβαρδισμό της πόλης. Είναι, μάλιστα, αξιοσημείωτο ότι παρά τις παροτρύνσεις των ουκρανικών αρχών η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων αρνείται να εγκαταλείψει τις εστίες του και να μεταφερθεί δυτικότερα. Πολλοί από αυτούς θέλουν η πόλη τους να περάσει υπό ρωσικό έλεγχο. Ας σημειωθεί ότι όταν οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν το Βόλτσανκ (βορειοανατολικά του Χάρκοβο) πολλοί κάτοικοί του τούς υποδέχθηκαν ως απελευθερωτές. Αυτό είχε φανεί καθαρά και στις ελεύθερες εκλογές που πραγματοποιήθηκαν μετά το 1991. Ο φιλορώσος υποψήφιος πρόεδρος στα ανατολικά και νότια συγκέντρωνε ποσοστό της τάξης του 90%, ενώ στα κεντρικά και δυτικά της Ουκρανίας ποσοστό της τάξης του 10% και αντιστρόφως για τον φιλοδυτικό υποψήφιο.

Μέχρι να εκδηλωθεί η αναμενόμενη μεγάλη επίθεσή τους –εάν βεβαίως εκδηλωθεί– οι Ρώσοι φαίνεται ότι με σχετικά μικρής κλίμακας επιθέσεις-προωθήσεις επιδιώκουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους το έδαφος ανατολικά του Χάρκοβο, το οποίο είχαν καταλάβει στις αρχές του 2022 και έχασαν μαζικά χωρίς ουσιαστικά να δώσουν μάχη στο τέλος της ίδιας χρονιάς. Εάν το καταφέρουν θα έχουν δυσκολέψει τις ουκρανικές επιθέσεις με drones και ρουκέτες εναντίον του Μπέλγκοροντ. Εκτός αυτού, όμως, θα έχουν θέσει υπό απειλή το Χάρκοβο και από Βορρά και από Ανατολή και κυρίως θα έχουν αποκόψει τις γραμμές ανεφοδιασμού για το Κουπιάνσκ και το Ιζιούμ.

Αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί, σύμφωνα με τις ενδείξεις προτεραιότητα της Μόσχας είναι η κατάληψη των περιοχών του Ντονμπάς, οι οποίες παραμένουν σε ουκρανικά χέρια. Όταν, όμως, εκκαθαριστεί η περιοχή ανατολικά του Χάρκοβο, είναι λογικό να περιμένουμε ρωσικές διεισδύσεις δυτικά της πόλης. Η Μόσχα επιδιώκει να κόψει τις γραμμές ανεφοδιασμού των ουκρανικών δυνάμεων στο Χάρκοβο, με σκοπό να τις υποχρεώσει να αποσυρθούν προς Δυσμάς χωρίς μάχη.

Ζωτικός ο Νότος

Προφανώς, η εγκατάλειψη της δεύτερης σε μέγεθος πόλης θα ήταν ένα ψυχολογικό και πολιτικό σοκ για τους Ουκρανούς, αλλά η εξέλιξη του πολέμου είναι πιθανότατα θα τους θέτει αντιμέτωπους με ολοένα και πιο επώδυνα διλήμματα, επειδή δεν θα μπορούν να κρατήσουν για πολύ τις αμυντικές γραμμές τους όπως είναι σήμερα. Και εάν φτάσουν σ’ αυτό το σημείο είναι ξεκάθαρο ότι θα προτιμήσουν να συγκεντρώσουν τις δυνάμεις τους για να διατηρήσουν τις θέσεις τους στο Νότο.

Στο σημείο αυτό εγείρεται ένα ερώτημα: Γιατί οι Ουκρανοί δεν είχαν φτιάξει οχυρώσεις στο μέτωπο του Χάρκοβο, ενώ είχαν τον χρόνο; Ορισμένοι το αποδίδουν στην εκτεταμένη διαφθορά, ότι τα χρήματα τα έφαγαν διαπλεκόμενοι με την κυβέρνηση εργολάβοι. Αναμφίβολα αυτό ισχύει ως ένα βαθμό, αλλά δεν εξηγεί γιατί τόσοι αξιωματικοί που υπηρετούν εκεί, αλλά και οι Αμερικανοί σύμβουλοι που έχουν πλήρη εικόνα, δεν παρενέβησαν για να καταγγείλουν την ανυπαρξία οχυρώσεων και άρα το ευάλωτο της συνοριακής γραμμής.

Πιθανώς δεν ανέμεναν ρωσική επίθεση εκεί, αλλά εκτός αυτού μάλλον το Κίεβο διοχέτευσε τους διαθέσιμους πόρους σε άλλα σημεία. Είναι πολύ πιο ζωτικό για την Ουκρανία να κρατήσει τον έλεγχο της ζώνης Ζαπορίζια-Χερσώνα-Μικολάεφ-Οδησσός από το να κρατήσει το Χάρκοβο. Κι αυτό, επειδή εάν χάσει τον έλεγχο της παράκτιας ζώνης δυτικά του Δνείπερου η Ουκρανία θα χάσει την πρόσβαση στη θάλασσα, γεγονός που θα έχει ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις και για το ΝΑΤΟ.