Τι κρύβει η στρατηγική ασάφεια του Τραμπ;

Όμως, οι δυτικές ελίτ εξουσίας βιώνουν την πολυπολικότητα σαν πολιτισμικό τραύμα και υπαρξιακή απειλή για την πολιτιστική τους ταυτότητα και, κυρίως, τον οικονομικό τους ρόλο. Εκλαμβάνουν την οικονομική ανάπτυξη και τεχνολογική πρόοδο των άλλων ως προβλήματα που απαιτούν στρατιωτικές λύσεις. Έγγραφα εξωτερικής πολιτικής αποκαλύπτουν πως προετοιμάζονται για πλανητικό πόλεμο, με τον οποίο ελπίζουν να διατηρήσουν τα προνόμιά τους, αδιαφορώντας για τη μιζέρια που θα φέρει στις κοινωνίες.

Ο κεντρικός σχεδιασμός των θεσμικών δικτύων επιρροής εστιάζεται στην καθυστέρηση: Διατήρηση του διαχειριζόμενου χάους για όσο το δυνατό περισσότερο χρόνο, ώστε να διατηρηθεί η εξουσία τους, η οποία δεν μπορεί πια να δικαιολογηθεί μέσω της συναίνεσης των κοινωνιών και της ευημερίας, που δεν είναι πλέον συνδεδεμένη με τη φιλελεύθερη δημοκρατία και τις αγορές. Η στρατηγική ασάφεια είναι η λειτουργική έκφραση αυτής της καθυστέρησης στη διαχείριση της ηγεμονικής κρίσης.

Η Εθνική Στρατηγική Άμυνας των ΗΠΑ (USNDS) συμπυκνώνει τους μηχανισμούς στρατηγικής ασάφειας σε μια οδηγία: «Η τακτική μας πρέπει να προκαλεί σύγχυση στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων του αντιπάλου. Να οδηγούμε τους ανταγωνιστές μας σε δυσμενείς θέσεις, να ματαιώνουμε τις προσπάθειές τους, να αποκλείουμε τις επιλογές τους, ενώ παράλληλα να επεκτείνουμε τις δικές μας». Η στρατηγική ασάφεια παρουσιάζεται σαν ένας πολύτιμος μακρο-σταθεροποιητής για τη σημερινή εύθραυστη κατάσταση της μονοπολικής ηγεμονίας.

Θέατρο ψυχολογικής φθοράς του Τραμπ

Ο Τραμπ σκηνοθετεί ένα θέατρο ψυχολογικής φθοράς του αντιπάλου:

• Κυρώσεις ανακοινώνονται ευρέως, εφαρμόζονται επιλεκτικά, και στη συνέχεια κλιμακώνονται.
• Δηλώσεις για προμήθειες όπλων (ATACMS, Tomahawk) πότε τρέφουν προσδοκίες, πότε καθυστερούν, πότε απορρίπτονται, πότε επαναφέρονται, πότε δίνονται με δόσεις.
• Διαρροές πολεμικών σχεδίων για ανάπτυξη στρατευμάτων, στρατηγικών βομβαρδιστικών, ομάδων κρούσης αεροπλανοφόρων.

Η ασάφεια διαπερνά το παγκόσμιο σύστημα σαν ομίχλη, διάχυτη, πανταχού παρούσα, κρύβοντας τον ορίζοντα. Δηλώσεις, αναρτήσεις στο X, εκβιασμοί, προπαγάνδα, όλα τροφοδοτούν την ομίχλη γύρω από τις πραγματικές προθέσεις. Επειδή η ασάφεια είναι θέμα ερμηνείας, απαιτεί θέαμα, κάτι που προσφέρει σε αφθονία ο Τραμπ. Θολώνοντας συστηματικά τις προθέσεις του, αναγκάζει τους άλλους να προετοιμάζονται για κάθε σενάριο.

Από ψυχολογική σκοπιά, η στρατηγική ασάφεια διαβρώνει την εμπιστοσύνη, κάνει ξένους ηγέτες να αμφιβάλλουν για τις πράξεις τους και κουράζει τους λαούς τους. Από οικονομική σκοπιά, επιβάλλει συνεχή κινητοποίηση του αντιπάλου (κατάσταση αναμονής έως την επόμενη κρίση, άσκοπη δαπάνη κεφαλαίων) ή επικίνδυνη χαλάρωσή του (πίστη σε ψεύτικες προτάσεις ειρήνης ή εκεχειρίας, απόσπαση προσοχής κλπ).

Η τραμπική ασάφεια με θύμα τη Βενεζουέλα στοχεύει (Financial Times): «Στη διατήρηση του αντιπάλου σε κατάσταση σύγχυσης. Η προτεραιότητα είναι να αναγκασθούν να αποχωρήσουν κορυφαία κυβερνητικά στελέχη». Το Politico τονίζει: «Υπάρχουν πυρήνες στο εσωτερικό της χώρας έτοιμοι να αποκεφαλίσουν την κυβέρνηση». Όλα αυτά συνιστούν μια σκόπιμα ακαθόριστη και κλιμακούμενη απειλή, που αποσταθεροποιεί μια κυρίαρχη κυβέρνηση και την αφήνει να αναρωτιέται πώς και πότε θα δεχθεί επίθεση.

Όπως επισημαίνει το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), η τακτική Τραμπ κατά του Ιράν είναι «να προκαλέσει αβεβαιότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Τεχεράνης, να διαβρώσει την εμπιστοσύνη στα οπλικά συστήματα της χώρας και να κάνει τους Ιρανούς ηγέτες να αισθάνονται προσωπικά ευάλωτοι». Η ισραηλινή φημολογία συνεπικουρεί: «Το iρανικό καθεστώς αντιμετωπίζει αυξανόμενη πολιτική ανυπακοή». Η εθνική κυριαρχία είναι πλέον θέμα υβριδικού πολέμου.

Η “Γκρίζα Ζώνη”

Ενώ η στρατηγική ασάφεια διατηρεί τον αντίπαλο σε κατάσταση σύγχυσης, οι σχεδιασμοί για τη πλανητική αντιπαράθεση συνεχίζονται. Ως “Γκρίζα Ζώνη” ορίζεται σε έγγραφο της Σχολής Πολέμου του Αμερικανικού Στρατού «κάθε σκόπιμη αντίσταση στο υπό την αμερικανική ηγεμονία παγκόσμιο κατεστημένο». Εκφράζει μια πεποίθηση πολιτισμικής υπεροχής που καταδικάζει κάθε μορφή διεθνούς ανάπτυξης που δεν υποτάσσεται στη μονοπολική παγκόσμια τάξη. Ρωσία και Κίνα δεν ακολουθούν απλώς ανεξάρτητες εξωτερικές πολιτικές. Οι ενέργειές τους (οικονομικές συνεργασίες ή διπλωματικές σχέσεις) ερμηνεύονται ως εγγενής πόλεμος “Γκρίζας Ζώνης”. Η γεωπολιτική επαναπροσδιορίζεται ως στρατιωτικό πρόβλημα.

Η πολυπολικότητα χαρακτηρίζεται απειλή “Γκρίζας Ζώνης”! Η Πολυτομεακή Προσέγγιση του Πενταγώνου (MDO) προτείνει τη συνδυασμένη στρατιωτική, οικονομική και ψυχολογική πίεση του αντιπάλου. Σχεδιάζει έναν πόλεμο ταυτόχρονα σε κάθε τομέα (γη, θάλασσα, αέρα, διάστημα, κυβερνοχώρο) με στόχο τη διαχείριση μιας διαρκούς παγκόσμιας έντασης. Δίνεται η δυνατότητα στον Τραμπ να μετατρέψει τις αστικές περιοχές της Ουκρανίας, τα στενά της Ταϊβάν, τη Λωρίδα της Γάζας, τον Περσικό Κόλπο, τις ερήμους του Σαχέλ, τη θάλασσα της Καραϊβικής από ξεχωριστά πεδία συγκρούσεων σε διασυνδεδεμένους κόμβους ενός πλανητικού συγκρουσιακού συστήματος.

Το Σχέδιο Ενοποιημένου Δικτύου του Αμερικανικού Στρατού (AUNP) σηματοδοτεί: «Μεταβολή του χαρακτήρα του πολέμου από επεισοδιακό και περιφερειακό σε διαπεριφερειακό και παγκόσμιο. Εγκατάλειψη διακριτών, περιορισμένων επεμβάσεων υπέρ μιας συνεχούς και ταυτόχρονης εμπλοκής σε κάθε τομέα». Ενώ το MDO επιτρέπει ταυτόχρονο πόλεμο σε κάθε τομέα, το AUNP παρέχει το ψηφιακό νευρικό σύστημα που επιτρέπει σε αυτές τις διάσπαρτες ενέργειες να σκέφτονται και να ενεργούν ως μία. Διασφαλίζει ότι, π.χ., μια ροή πληροφοριών από τη Συρία, που αξιολογείται στο Κολοράντο, ενημερώνει έγκαιρα για μια επίθεση στη Νότια Σινική Θάλασσα.

Ο Τραμπ γνωρίζει ότι οι HΠΑ δεν μπορούν πλέον να εξασφαλίσουν τεχνολογικά πλεονεκτήματα επαρκή για να αντιμετωπίσουν τον αυξανόμενο αριθμό των αντιπάλων τους και τις συνεχώς βελτιούμενες ικανότητές τους. Επειδή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα μέσω της επέκτασης της βιομηχανικής παραγωγής, που αποκλείστηκε λόγω της αποβιομηχανοποίησης, το Υπουργείο Πολέμου επιλέγει να αντικαταστήσει την ποσότητα με την πολυπλοκότητα.

Η εποχή των τεράτων

Η οπλοποίηση της πολυπλοκότητας γίνεται μέσω του Μωσαϊκού Πολέμου που περιγράφει η Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Άμυνας (DARPA): «Αποκεντρωμένη διοίκηση, αυτόνομα “πλακίδια”, συναρμολογούμενα σε πραγματικό χρόνο μέσω κοινών προτύπων δεδομένων». Καθιστά τα “πλακίδια” διαλειτουργικά σε απόσταση, και αποφασίζει πότε, πού και πώς μπορούν να συναρμολογηθούν προσωρινά σε μια τοπική διαμόρφωση δύναμης. Με αυτό τον τρόπο οι ΗΠΑ ελπίζουν στην επ’ αόριστον διατήρηση της πρωτοβουλίας κλιμάκωσης σε κάθε σημείο του πλανήτη.

Αυτή η προσέγγιση αντιπροσωπεύει κάτι πρωτοφανές: Τη στρατιωτικοποίηση της ίδιας της πλανητικής ύπαρξης. Κάθε σύστημα υποδομών οπλοποιείται, κάθε εμπορική σχέση γίνεται μοχλός πίεσης. Το Υπουργείο Πολέμου αποκτά την ηθική και στρατηγική άδεια να μετατρέψει ολόκληρο το κόσμο σ’ ένα πεδίο μάχης και κάθε ανεξάρτητο κράτος σ’ ένα νόμιμο στόχο. Σε απόλυτη αρμονία η δήλωση του Χέγκσεθ: «Ο Πρόεδρος επιδιώκει την ειρήνη μέσω της υποστήριξης αυτών των χωρών που ευθυγραμμίζονται με τις ΗΠΑ». Είναι ένα πλανητικό μήνυμα εμπλοκής του 21ου αιώνα για κάθε έθνος: υποταγή ή αντιπαράθεση.

Η γκραμσιανή ρήση “Ο παλιός κόσμος πεθαίνει και ο νέος αγωνίζεται να γεννηθεί, είναι η εποχή των τεράτων”, ταιριάζει απόλυτα στο ραγδαία μεταμορφούμενο διεθνές σύστημα που διαταράσσει όχι μόνο τη γεωπολιτική αλλά και τη νοοτροπία εκείνων που πίστευαν ότι η ιστορία είχε τελειώσει υπέρ τους. Τα στρώματα εξουσίας αντιμετωπίζουν επιλογές που δεν αποδέχονται. Για παράδειγμα, να ανταγωνιστούν επί τη βάσει δικαιότερων πολιτικών και κοινωνικο-οικονομικών μοντέλων. Αντίθετα, επιλέγουν να στρατιωτικοποιήσουν τον ίδιο τον ανταγωνισμό. Τα έγγραφα πολιτικής γίνονται προϋπολογισμοί και σχέδια μαχών και στη συνέχεια αυτοεκπληρούμενες προφητείες.

Ο παγκοσμιοποιημένος φιλελευθερισμός μέσω του οποίου η Ουάσιγκτον κυβερνούσε, και μέσω αυτού παρακμάζει, υπονομεύεται από εσωτερικές αντιφάσεις και εξωτερικούς κραδασμούς. Η εμμονή των θεσμικών κέντρων εξουσίας που καθοδηγούν την πολιτική Τραμπ έχει μεταφερθεί από την ιδεολογία στο στρατιωτικό δόγμα εξόντωσης του αντιπάλου. Επιλέγουν να διακινδυνεύσουν μια παγκόσμια πολιτισμική και οικονομική κατάρρευση παρά να αποδεχτούν έναν πολυπολικό κόσμο. Αλίμονο, πίσω από όλα αυτά κρύβεται ένας γηράσκων πληθυσμός της Δύσης και ένα κουρελιασμένο κοινωνικό συμβόλαιο.