Τι λένε για την Τουρκία οι υποψήφιοι για την προεδρία των ΗΠΑ

Ξεκαθαρίζει σιγά-σιγά το τοπίο των υποψηφίων των δύο μεγάλων κομμάτων που συμμετέχουν στην κούρσα για το αμερικανικό προεδρικό χρίσμα. Σίγουρα τα κύρια σημεία της μάχης αφορούν την εγχώρια πολιτική, όμως ποια είναι η στάση των υποψηφίων απέναντι στην Τουρκία; Μετά και τη “Σούπερ Τρίτη”, η προεκλογική περίοδος μετρά τρεις ενεργούς υποψηφίους από το Δημοκρατικό και δύο από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Αξίζει μια ματιά στις θέσεις που έχουν εκφράσει κατά καιρούς για την Άγκυρα.

Τζο Μπάιντεν

Πρώην αντιπρόεδρος των HΠΑ, επί θητείας Μπαράκ Ομπάμα και δημοφιλής υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών, ο Τζο Μπάιντεν έχει κρατήσει διαχρονικά σταθερή, σε γενικές γραμμές, στάση απέναντι στην Τουρκία. Κατά καιρούς έχει θίξει το γενικότερο έλλειμμα δημοκρατίας που επικρατεί στη γειτονική χώρα.

Σε ό,τι αφορά τη σημερινή κατάσταση στη Μέση Ανατολή, τον περασμένο Οκτώβριο μίλησε για «προδοσία του Τραμπ έναντι των γενναίων Κούρδων εταίρων μας». Ήταν άλλωστε ο ίδιος που είχε διεκπεραιώσει την εντολή Ομπάμα για την ανάδειξη των Κούρδων σε σύμμαχο της Ουάσιγκτον και υποστήριξε ότι η Τουρκία «πρέπει να πληρώσει βαρύ τίμημα» για τη στρατιωτική επιχείρηση “Πηγή Ειρήνης”, στη βόρεια Συρία.

Επίσης, ο Μπάιντεν υποστήριξε και χαιρέτισε την αναγνώριση, εκ μέρους της Βουλής των Αντιπροσώπων, της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Παρόλα αυτά, υπήρξε μετρημένος αναφορικά με τις κυρώσεις απέναντι στην Τουρκία, στο πλαίσιο της αντιρωσικής λογικής που διέπει το Δημοκρατικό Κόμμα, εκφράζοντας το φόβο θα επέτρεπαν στον Πούτιν να «διευρύνει την επιρροή του στην περιοχή και να δημιουργήσει εντάσεις μεταξύ δύο ΝΑΤΟϊκών συμμάχων».

Μπέρνι Σάντερς

Ο προοδευτικός γερουσιαστής από το Βερμόντ και ο πιο σημαντικός υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών, Μπέρνι Σάντερς, δεν έχει κάνει ιδιαίτερες αναφορές στην Τουρκία. Η ατζέντα του αφορούσε, ιδίως ως τις εκλογές του 2016, εγχώρια ζητήματα και έκτοτε άρχισε να εντάσσει στο πρόγραμμά του προτάσεις για μια ενιαία εξωτερική πολιτική της Ουάσιγκτον.
Βέβαια, είχε ταχθεί και αυτός υπέρ των Κούρδων και έχει δηλώσει ότι «η Τουρκία δεν αποτελεί σύμμαχο των ΗΠΑ όταν εισβάλλει μια άλλη χώρα και εμπλέκεται σε μαζικές σφαγές». Θεωρεί το καθεστώς Ερντογάν αυταρχικό, κατηγοριοποιώντας τον Τούρκο πρόεδρο στα πρότυπα ηγετών όπως ο Πούτιν, ο Ορμπάν στην Ουγγαρία και ο Βορειοκορεάτης Κιμ Γιονγκ Ουν. Υποστήριξε θερμά την αναγνώριση της Αρμενικής Γενοκτονίας και είναι γενικά ανοικτός στην επανέναρξη διπλωματικών σχέσεων των ΗΠΑ με τη Συρία του Μπασάρ Αλ Άσαντ, αν και παλαιότερα τον είχε χαρακτηρίσει εγκληματία.

Τούλσι Γκάμπαρντ

Η έτερη υποψήφια για το προεδρικό χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος, Τούλσι Γκάμπαρντ, έχει ταχθεί ξεκάθαρα ενάντια στην Τουρκία και τον Ερντογάν. Σε ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον περασμένο Φεβρουάριο, υποστήριξε ότι «ο Τραμπ πρέπει να ξεκαθαρίσει στο ΝΑΤΟ και τον Ερντογάν ότι οι ΗΠΑ δεν θα συρθούν σε πόλεμο με τη Ρωσία από τον επιθετικό, Ισλαμιστή, και επεκτατικό δικτάτορα της Τουρκίας, έναν υποτιθέμενο “σύμμαχο του ΝΑΤΟ”»;

Χαρακτήρισε εισβολή την επιχείρηση της Τουρκίας στη Συρία, μια επιχείρηση που «διεξάγεται σε συμμαχία με την Αλ Κάιντα». Η Τουρκία «υποστηρίζει το ISIS και τους τρομοκράτες της Αλ Κάιντα, παρασκηνιακά, επί χρόνια» και θέλει να δημιουργήσει ισλαμικό χαλιφάτο στη Συρία, να «επανιδρύσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία  […] Ο Ερντογάν δεν είναι φίλος μας […]. Είναι μεγαλομανής, επικίνδυνος δικτάτορας». Η Γκάμπαρντ έχει επίσης προτείνει την κανονικοποίηση των σχέσεων Ουάσιγκτον-Δαμασκού, ανεξάρτητα του ποιος είναι πρόεδρος, ώστε να γίνει ένα βήμα πιο κοντά στην ειρήνη στην περιοχή.

Ντόναλντ Τραμπ

Ο γνώριμος και μη εξαιρετέος νυν πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει κρύψει τα “φιλοτουρκικά” του αισθήματα, απέχοντας συστηματικά από το να ασκήσει σοβαρές πιέσεις στο καθεστώς Ερντογάν για τις επιθετικές και παράνομες κινήσεις του στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Θυμίζουμε μόνο την απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης στους Κούρδους της Συρίας, η οποία μάλιστα δεν συνάδει με τη γραμμή άλλων κέντρων χάραξης στρατηγικής των ΗΠΑ, όπως ήταν μέχρι πρότινος το Πεντάγωνο. «Είναι φίλος μου», είχε πει πέρυσι ο Αμερικανός πρόεδρος για τον Τούρκο ομόλογό του, και μάλιστα δύο φορές.

Όμως, ήταν το Κογκρέσο που ανάγκασε το χέρι του Τραμπ, τον περασμένο Οκτώβριο, να παγώσει εμπορική συμφωνία ύψους 100 δισ. δολαρίων με την Τουρκία, να επαναφέρει τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και να επιβάλει κυρώσεις σε αξιωματούχους και υπουργούς της Τουρκίας. Βεβαίως, ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος ήρε τις κυρώσεις αργότερα.

Είχε προηγηθεί, τον Ιούλιο, το “πάγωμα” της συμμετοχής της Άγκυρας στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35, ως αντίδραση στην αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400. Και, τέλος, το Δεκέμβριο, ο Τραμπ και το επιτελείο του αντιτάχθηκαν σε νομοσχέδιο της Γερουσίας που θα επέβαλλε αξιοσημείωτες κυρώσεις στην Τουρκία.

Στους λόγους που τροφοδοτούν την υποχωρητική στάση του προέδρου Τραμπ απέναντι στον Ερντογάν, θα πρέπει να προσθέσουμε και την υπόθεση των επιχειρηματικών συμφερόντων του στην Τουρκία, που αφορά, για παράδειγμα, τους πύργους Τραμπ στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι, η στάση των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία επί της θητείας Τραμπ ήταν και παραμένει αμφιταλαντευόμενη.

Μπιλ Γουέλντ

Θεωρείται μετριοπαθής πολιτικός, με προοδευτικές απόψεις σε ορισμένους τομείς, και σκληρός πολέμιος του Ντόναλντ Τραμπ. Ο πρώην κυβερνήτης της Μασαχουσέτης διεκδικεί το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, όχι με πολλές πιθανότητες βέβαια, καθώς ο Τραμπ έχει τεράστια απήχηση στην κομματική βάση. Ο Γουέλντ έχει πει ανοιχτά ότι η «η Τουρκία τα έχει πολύ καλά με την Νούσρα» (Al Nusra, πρώην Αλ Κάιντα) και ότι ο Τραμπ «πρόδωσε τους Κούρδους […]. Ο Ερντογάν “τούμπαρε” τον Τραμπ», στο θέμα αυτό. «Δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στις επενδύσεις που έχει στην Τουρκία».