Το φτηνό όπλο της ΕΕ απέναντι στο Brexit

Η καταστροφική εξέλιξη για την ΕΕ μετά το Βrexit δεν είναι αυτή καθεαυτή η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, αλλά η κατάρρευση των μύθων που έπλασε για την αντιμετώπισή του. Από τον Ιούνιο του 2016 και μετά το δημοψήφισμα, δυο μύθοι κυριάρχησαν σχετικές με την υλοποίηση της απόφασης του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο ένας είχε να κάνει με την θεσμική αδυναμία αποχώρησης οποιασδήποτε χώρας από την ΕΕ και ο δεύτερος με την πρόβλεψη ότι η συντέλεια και η καταστροφή ακολουθούν τις χώρες που επιλέγουν την αποχώρηση από την ΕΕ.

Αυτός ήταν και ο λόγος που βομβαρδιζόμασταν με τις υπεραπλουστευμένες αναλύσεις περι άδειων ραφειών στα supermarket του Λονδίνου και της Γκλασκώβης και βρετανικών κλαυθμού και οδυρμών που ακούγονταν μέχρι τις Βρυξέλλες. Η υποδειγματική τιμωρία των ‘αντιφρονούντων’ θα λειτουργούσε ανασταλτικά και για οποιονδήποτε άλλο τολμούσε να σκεφτεί κάτι παρόμοιο.

Αυτή την τιμωρία ανέλαβαν σε πρώτο χρόνο να περιγράψουν τα ευρωπαϊκά όργανα και κατόπιν να την δημοσιοποιήσουν σε όλες τις χώρες μέλη έτσι ώστε να αποτρέψουν την οποιαδήποτε σκέψη κράτους μέλους. Αυτό ήταν κατά την γνώμη μου και το μεγάλο λάθος στην διαμόρφωση της πολιτικής απέναντι στο Brexit.

Αντί να φροντίσουν να απαντήσουν με πειστικά επιχειρήματα στους λόγους του Brexit προτίμησαν τους εξορκισμούς, τους αφορισμούς και τις απειλές. Με έναν δογματικό τρόπο τόσο η γραφειοκρατεία των Βρυξελλών όσο και πολλά συμπράττοντα ΜΜΕ διακωμώδησαν την απόφαση των Βρετανών, το Brexit, τον Farage, ευτέλισαν τον Τζόνσον και παρουσίασαν δόγματα αντί επιχειρημάτων.

Το χειρότερο, διέπραξαν την χειρότερη ύβρη αυτή της απαξίωσης της δημοκρατικής επιλογής ενός λαού με μακραίωνο δημοκρατική παράδοση. Απέφυγαν να δώσουν πειστικές απαντήσεις στα θέματα της μετανάστευσης, της κοινής εξωτερικής πολιτικής και του κόστους της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας. Αντί να προβάλουν τη συνταγή της οικονομικής σύγκλησης των οικονομιών και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας κατασκεύασαν απειλές περί διάλυσης του City και της ανάγκη επιστροφής ενός αστρονομικού ποσού από τον προϋπολογισμό του Ηνωμένου Βασιλείου. Προσπάθησαν να τρομοκρατήσουν την κοινή γνώμη με επιχειρήματα περί απόσχισης της Βόρειας Ιρλανδίας και ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας.

Δεν μάθανε από το Μάαστριχτ

Με αυτό τον τρόπο προσπάθησαν να απαξιώσουν την απόφαση ενός λαού που άρχισε να δομεί το δημοκρατικό του Σύνταγμα από το 1215 με την Magna Charta. Αγνόησαν το γεγονός ότι η διαστρέβλωση των αποτελεσμάτων των δημοψηφισμάτων σε μια χώρα με την αρχαιότερη παράδοση λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος δεν αποτελεί έναν πολιτικό ελιγμό αλλά μια πρωτοφανής θεσμική εκτροπή που δεν μπορεί να γίνει ανεκτή. Τέλος, φαίνεται ότι μπέρδεψαν το ελληνικό δημοψήφισμα με το Βρετανικό.

Το μάθημα που προέκυψε πριν τρεις σχεδόν δεκαετίες από την επικύρωση της συνθήκης του Μααστριχτ δεν έχει γίνει αντιληπτό. Εκείνη την περίοδο, κανένας δεν μπορούσε να πιστέψει ότι οι Δανοί θα έκλειναν την πόρτα στην ΟΝΕ, ούτε ότι οι Γάλλοι θα προσέφεραν μια “πύρρειο νίκη” με το petit oui. Δεν θυμούνται ούτε ότι η κυβέρνηση Μέητζορ δεν τόλμησε να προκαλέσει δημοψήφισμα και γνώρισε την μεγαλύτερη αμφισβήτηση στον πολιτικό της βίο.

Αυτοί οι μύθοι εγκλώβισαν την γραφειοκρατεία των Βρυξελλών. Πίστεψαν ότι οι Βρετανοί δεν θα έφταναν ποτέ στο σημείο να υλοποιήσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και μέσω των αναβολών και συζητήσεων θα μπορέσουν αφενός να ακυρώσουν το Brexit και αφετέρου να ταπεινώσουν έναν λαό. Η εκλογή του Μπόριτς Τζονσον στην ηγεσία των Τόρρις οδήγησε σε μια αναδίπλωση της πολιτικής των απειλών και των εκφοβισμών. Λίγες μέρες πριν την ολοκλήρωση του Brexit την επόμενη της 31ης Οκτωβρίου, η ΕΕ πρέπει να βρει κάτι διαφορετικό από απειλές για να κρατήσει συνδεδεμένη την ΕΕ.