Το Κίεβο παίζει το τελευταίο του χαρτί στο Κουρσκ

Οι επικριτές του Ζελένσκι θα πουν ότι πρόκειται απλώς για χαμένες ζωές στρατιωτών και άσκοπα κατεστραμμένο εξοπλισμό, που θα ήταν πολύ πιο χρήσιμος στο νότο, στο Ντονμπάς. Αυτή η απόφαση από τον αρχηγό του καθεστώτος του Κιέβου είναι αλαζονική και επικίνδυνη», έγραψαν οι Sunday Times, τις πρώτες μέρες της ουκρανικής εισβολής.

Ο Ουκρανός πρόεδρος πίεζε εδώ και πολλούς μήνες τη στρατιωτική του ηγεσία προκειμένου να ξεκινήσει μία καλοκαιρινή αντεπίθεση, παρά τις αμφιβολίες που διατύπωναν Ουκρανοί στρατιωτικοί λόγω της έλλειψης προσωπικού και στρατιωτικών μέσων. Η εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ είναι μια από τις πιο ριψοκίνδυνες αποφάσεις του Ζελένσκι. Ο ουκρανικός στρατός ξεκίνησε μία μεγάλης κλίμακας αιφνιδιαστική εισβολή στο Κουρσκ της Ρωσίας στις 6 Αυγούστου, στέλνοντας έως και 10.000 στρατιώτες και 600 τεθωρακισμένα οχήματα στην περιοχή, πυροδοτώντας σκληρές μάχες με τις ρωσικές δυνάμεις.

Οι ουκρανικές μονάδες που εισέβαλαν διαθέτουν μεγάλη ποικιλία φορητών όπλων, αναγνωριστικού εξοπλισμού και συστημάτων αεράμυνας. Το Κίεβο ανακοίνωσε έχει θέσει υπό τον έλεγχό του 74 οικισμούς στο Κουρσκ, μία εβδομάδα μετά την επίθεση χιλιάδων Ουκρανών στρατιωτών μέσω των ρωσικών συνόρων. Αντίθετα, η Ρωσία υποστήριξε ότι η προέλαση των στρατιωτικών δυνάμεων του Κιέβου είχε ανακοπεί, καθώς και ότι οι επιθέσεις είχαν αποκρουστεί σε χωριά περίπου 26 έως 28 χιλιόμετρα από τα σύνορα.

Πάντως, η Μόσχα ανέπτυξε εφεδρείες στην περιοχή για να αποκρούσει και να περιορίσει τις επιθέσεις, εκκενώνοντας αμάχους και προβαίνοντας σε μεγάλης κλίμακας βομβαρδισμούς ουκρανικών θέσεων, χρησιμοποιώντας αεροσκάφη και πυροβολικό. Στις επιχειρήσεις συμμετέχουν και μονάδες της ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας Wagner Group. Οι δυνάμεις της Ουκρανίας προσπαθούν να προχωρήσουν στο έδαφος του Κουρσκ, παρά την ισχυρή ρωσική αντίσταση. Πάντως, αναμένεται ότι η εισβολή των Ουκρανών στο Κουρσκ θα επιφέρει κλιμάκωση και ένταση των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Οι στόχοι των Ουκρανών

Ένας από τους στόχους της εισβολής στην περιοχή του Κουρσκ είναι να αποδείξει το Κίεβο ότι η Ουκρανία είναι ακόμα δυνατή και μπορεί να κερδίσει, δείχνοντας στους δυτικούς χορηγούς του κάποιες επιτυχίες στο πεδίο της μάχης. Το Κίεβο είχε την ανάγκη να σκιαγραφηθεί κάποιο είδος νίκης, με φόντο όλες τις ήττες που σημειώθηκαν πρόσφατα, με τα ρωσικά στρατεύματα να προχωρούν σε όλα τα μέτωπα.

Ο στρατιωτικός αναλυτής Ντιμίτρ Τατάρ, μιλώντας στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης δήλωσε: «Ένας από τους στόχους της εισβολής ήταν η μεταφορά ρωσικών δυνάμεων από άλλα μέρη των μετώπου και η δημιουργία μίας ψευδαίσθησης νίκης». Ο Τατάρ καταλογίζει ευθύνες στις ρωσικές αρχές για την ουκρανική εισβολή. Συγκεκριμένα εύλογα ρωτά: «Γιατί οι περιφερειακές και δημοτικές αρχές δεν εκκένωσαν εγκαίρως την περιοχή και γιατί οι ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν είχαν παρατηρήσει τις προηγούμενες μέρες τη συσσώρευση ουκρανικού στρατιωτικού προσωπικού και εξοπλισμού στην περιοχή του Κουρσκ;». Αναγνωρίζοντας την ξεκάθαρη δυτική εμπλοκή στην εισβολή των Ουκρανών, ο εμπειρογνώμονας αποδίδει τα εύσημα στις αμερικανικές και βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών που σχεδίασαν και έφεραν σε πέρας την αποστολή, μαζί με τους Ουκρανούς.

Η επίθεση στοχεύει επίσης στην ταπείνωση της Μόσχας, αποδεικνύοντας πως δεν είναι σε θέση να προστατεύσει τα σύνορά της, με απώτερη επιδίωξη την αποσταθεροποίηση της Ρωσίας. Αναλυτές αναφέρουν επίσης πως η Ουκρανία ενδεχομένως επιδιώκει να καταλάβει το πυρηνικό εργοστάσιο στο Κουρσκ, ώστε να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης για να αναγκάσει τα ρωσικά στρατεύματα να αποσυρθούν από τη Ζαπορίζια της Ουκρανίας.

Ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχαΐλο Ποντολιάκ δήλωσε ότι η Ρωσία πρέπει να αναγκαστεί να συμμετάσχει σε μια ειρηνευτική σύνοδο, αφού δεν θα το έκανε οικειοθελώς. Μιλώντας στη δημόσια τηλεόραση, ο Ποντολιάκ είπε ότι μια από τις μεθόδους εξαναγκασμού είναι οι ενέργειες στο πεδίο της μάχης: «Οι απλές εκκλήσεις προς τη Ρωσία δεν έχουν αποτέλεσμα, μόνο ένα σύνολο εργαλείων εξαναγκασμού θα έχει».

Ο σχεδιασμός της επίθεσης

Η επίθεση θα μπορούσε ακόμη να έχει σχεδιαστεί για να καταλάβει η Ουκρανία και να κρατήσει εδάφη που θα χρησιμοποιηθούν ως διαπραγματευτικό χαρτί, προκειμένου να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση ουκρανικών εδαφών που έχουν καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση, θα απαιτούσε δέσμευση ουκρανικών στρατευμάτων σε βάθος χρόνου. Ασαφές παραμένει αν το Κίεβο διαθέτει το τεράστιο δυναμικό που απαιτεί αυτό το σενάριο. Ένα ζητούμενο όμως είναι, πόσο χρονικό διάστημα θα μπορέσουν να παραμείνουν οι Ουκρανοί στον θύλακα του Κουρσκ…

Παρενθετικά, δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός, ότι με το άνοιγμα του μετώπου στο Κουρσκ, το Κίεβο χρησιμοποιεί πολύτιμους πόρους και ανθρώπινο δυναμικό που είναι πολύ πιθανόν να το στερηθούν τα κύρια μέτωπα στην Ουκρανία. Ως εκ τούτου, τα όποια ενδεχόμενα κέρδη στο Κουρσκ, θα πρέπει να συμψηφισθούν με ενδεχόμενες απώλειες στο ουκρανικό έδαφος, δεδομένης της έλλειψης εφεδρειών.

Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δηλώνουν πως δεν εμπλέκονται στον σχεδιασμό της επίθεσης και τα δυτικά ΜΜΕ προσπαθούν να πείσουν ότι «οι ενέργειες του Κιέβου προκάλεσαν έκπληξη ακόμη και στις ΗΠΑ και τους άλλους συμμάχους τους», η εισβολή των ουκρανικών δυνάμεων σε ρωσικό έδαφος, πιθανόν να σχεδιάστηκε και σε μεγάλο βαθμό να υλοποιήθηκε από το ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο του πολέμου αντιπροσώπων. Από τη μεριά του το Politico, αναφέρει σε άρθρο του ότι η επίθεση στην περιοχή του Κουρσκ έγινε με την έγκριση της Δύσης.

Ως «κίνηση υψηλού ρίσκου» χαρακτηρίζει την εισβολή των Ουκρανών στο Κουρσκ η Wall Street Journal. Σύμφωνα δε με τον Τζον Ναγκλ, συνταξιούχο αντισυνταγματάρχη του αμερικανικού στρατού και νυν καθηγητή στο US Army War College, η στρατιωτική λογική της επιχείρησης δέχεται αμφισβητήσεων, δεδομένης της τεράστιας πίεσης που ασκείται στις αμυντικές γραμμές της Ουκρανίας σε άλλα σημεία.

Εκτιμάται πως η επίθεση από ουκρανικές μονάδες στην περιοχή του Κουρσκ δεν θα αλλάξει την πορεία των εχθροπραξιών. Πάντως, διεθνή δημοσιεύματα, επικαλούμενα Ουκρανούς αξιωματούχους, αναφέρουν πως η Μόσχα μετακινεί στρατεύματα από την Χερσώνα και την Ζαπορίζια. Το σίγουρα είναι πως η Μόσχα δεν μπορεί να ανεχθεί τη δημιουργία ουκρανικού θύλακα σε ρωσικό έδαφος, γεγονός που θα εχρησιμοποιείτο και ως διαπραγματευτικό χαρτί από το Κίεβο.

Μετά τον ανεξήγητο αιφνιδιασμό που υπέστη, (να σημειωθεί ότι είχε προηγηθεί μια εντυπωσιακή ηλεκτρονική επίθεση που “τύφλωσε” τα μεθοριακά αμυντικά συστήματα των Ρώσων και εξουδετέρωσε τη δύναμη των drones) αναμένεται πως θα επιδιώξει να μετατρέψει την πρόσκαιρη επιτυχία των Ουκρανών σε μία στρατηγική ήττα, που θα κλονίσει περαιτέρω το ηθικό του στρατού και του ουκρανικού λαού.

Το ζήτημα πέρα από τη στρατηγική του σημασία είναι και ένα τεράστιο ζήτημα γοήτρου. Η Μόσχα δεν έχει δεχθεί εισβολή στο έδαφός της από το 1941. Οι εικόνες από το Κουρσκ σοκάρουν τη ρωσική κοινή γνώμη, πλήττουν το κύρος του Πούτιν, με το Κρεμλίνο δυσκολεύεται να διαχειριστεί το γεγονός. Δεν γνωρίζουμε αν ο oυκρανικός στρατός θα επιδιώξει να παραμείνει στον θύλακα και αν το Κίεβο είναι διατεθειμένο να θυσιάσει και στρατιώτες και εξοπλισμό γι’ αυτόν το σκοπό. Όσον αφορά τη δύναμη των Ρώσων στα βόρεια σύνορα, υπολογίζεται σε 50.000 άνδρες.

Οι κίνδυνοι της επιχείρησης

Η αιφνιδιαστική, επικίνδυνη και παράτολμη η επίθεση της Ουκρανίας στο Κουρσκ, εγείρει πολλά ερωτηματικά για τις επιδιώξεις του Κιέβου, δεδομένου ότι αναμένεται μια ιδιαίτερα σκληρή απάντηση από πλευράς Ρωσίας. Το Κίεβο διακινδυνεύει να οδηγήσει στην εξάντληση του ουκρανικού στρατού που έχει μεγάλα προβλήματα στελέχωσης, χωρίς τελικώς να επηρεάσει την πορεία της σύγκρουσης και να προσφέρει κανένα ουσιαστικό κέρδος στην Ουκρανία. Θα ήταν διαφορετικά, αν η Ουκρανία είχε 200.000 με 300.000 εκπαιδευμένους στρατιώτες στην εφεδρεία και αν είχε επαρκή αριθμό τανκς, ή μερικές μοίρες αεροσκαφών F-16 και άλλο η τωρινή πραγματικότητα με τη στέρηση πόρων.

Εν τω μεταξύ σύμφωνα με πληροφορίες, οι Ουκρανοί σκάβουν ορύγματα. Εκτιμώντας ότι θα συνεχιστούν οι μάχες κοντά στη γραμμή του τωρινού μετώπου και οι Ρώσοι σκάβουν επίσης χαρακώματα. Το γεγονός ότι και τα δύο στρατόπεδα οχυρώνουν τις θέσεις τους, δεν σημαίνει ότι οι Ουκρανοί ολοκλήρωσαν την προέλασή τους. Ούτε σημαίνει πως οι Ρώσοι δεν μπορούν να αντεπιτεθούν και να απωθήσουν τους Ουκρανούς πίσω στα σύνορα, 10 μίλια μακριά. Σημαίνει όμως ότι η σταθεροποίηση της γραμμής του μετώπου –
και η ουκρανική κατοχή τμήματος του Κουρσκ – είναι στο τραπέζι.

Εκτός, βέβαια, αν το Κρεμλίνο οργανώσει μια ισχυρή αντεπίθεση προτού ολοκληρώσουν οι Ουκρανοί το δίκτυο χαρακωμάτων τους. Αλλά το παράθυρο αυτής της ευκαιρίας κλείνει γρήγορα, καθώς οι ουκρανικές επιθέσεις εμποδίζουν τις ρωσικές ενισχύσεις που προσπαθούν να φτάσουν στη γραμμή μετώπου του Κουρσκ. Οι ρωσικές φάλαγγες αντιμετωπίζονται από ουκρανικές ομάδες σαμποτάζ, από drones και δυνάμεις του πυροβολικού.

Όποιος κι αν είναι ο στόχος της εισβολής, η αποστολή ενέχει υψηλό κίνδυνο. Επί πλέον η επίθεση θα μπορούσε να ενδυναμώσει το αντιουκρανικό συναίσθημα μεταξύ του ρωσικού λαού και να διευκολύνει τη Μόσχα να αντεπιτεθεί ακόμη πιο σκληρά, εμπεδώνοντας και την πεποίθηση, ότι η λύση στο ουκρανικό ζήτημα θα δοθεί με στρατιωτικά μέσα και με τη δημιουργία ενός στρατηγικού βάθους ασφαλείας που θα στερήσει από τους ουκρανούς τη δυνατότητα να πλήττουν ρωσικό έδαφος.

Κλείνοντας μπαίνουμε στον πειρασμό να καταγράψουμε μία ομοιότητα ανάμεσα στον Νετανιάχου και το Ζελένσκι. Και οι δύο αποβλέποντας πρωταρχικά στην πολιτική τους επιβίωση, κάνουν τα πάντα για να εμπλέξουν τη Δύση σε ένα διευρυμένο πόλεμο, που μπορεί να καταλήξει σε έναν Γ’ παγκόσμιο πόλεμο, αδιαφορώντας για τις τραγικές συνέπειες για ολόκληρη την υφήλιο. Με το δεδομένο, ότι η συλλογική Δύση διαφεντεύεται από ηγετίσκους και με την έλλειψη ουσιαστικής ηγεσίας στην Ουάσιγκτον, ο πλανήτης για πρώτη φορά είναι τόσο κοντά στον αφανισμό…