Το τέλος της κεντροδεξιάς κυριαρχίας και ο αναλώσιμος Herr Βέμπερ

Λιγότερες από δύο εβδομάδες μας χωρίζουν από τις ευρωεκλογές, η μεγαλύτερη πρόκληση των οποίων είναι το αν η κεντροδεξιά θα καταφέρει τελικά να διατηρήσει την κυριαρχία της. Μια κυριαρχία που, μετά από δεκαετίες, απειλείται από τους ακροδεξιούς, τους λαϊκιστές  και τις αντιευρωπαϊκές τάσεις, τις οποίες, ωστόσο, δημιούργησαν οι  πολιτικές που επέβαλε η ίδια η ευρωπαϊκή ελίτ.

Η άνοδος των ευρωσκεπτικιστών προκαλεί ρωγμές στο δίπολο κεντροδεξιά-κενροαριστερά (σοσιαλδημοκράτες), το οποίο εναλλάσσεται τις τελευταίες δεκαετίες στην εξουσία, ασκώντας, παρά τις επιμέρους διαφορές, πάνω κάτω την ίδια πολιτική. Τους περισσότερους κραδασμούς από την άνοδο των λαϊκιστών, τους δέχεται, ωστόσο, το  Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο ευρωπαϊκός συνασπισμός στον οποίο μετέχει η ΝΔ, καθώς αποτελεί τον κύριο εκφραστή της κεντροδεξιάς στην Ευρώπη.

Το ΕΛΚ δέχεται πιέσεις και από την ομάδα του Μακρόν, αυτό όμως δεν αποτελεί κίνδυνο για το ευρωπαϊκό κατεστημένο. Ο Μακρόν, παρά τα «οράματά» του για τον εκδημοκρατισμό  της Ενωμένης Ευρώπης και την εμβάθυνση της Ένωσης, αποτελεί απλώς μια «αντιπολίτευση» στο ευρωιερατείο, η οποία έχει ως στόχο να κρατήσει τους διαφωνούντες στο ίδιο «μαντρί».

Ταράζει τα νερά

Ο ουσιαστικός κίνδυνος για την επικυριαρχία της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών στα εθνικά κράτη βρίσκεται στους λαϊκιστές (ακροδεξιά και ευρωσκεπτικιστές) και αυτό το ομολογούν και οι ίδιοι οι «μανδαρίνοι». Χαρακτηριστικά είναι τα όσα είπε ο επίτροπος Οικονομικών Μοσκοβισι, μόλις πριν δύο εικοσιτετράωρα, στο πλαίσιο της συζήτησης που διοργάνωσε το Euronews στο Παρίσι με θέμα, «Europe: Popular or populist?».

«Είναι η πρώτη φορά που έχουμε εχθρούς της Ενωμένης Ευρώπης, από την  ημέρα της δημιουργίας της» είπε ο Γάλλος Επίτροπος, συνοψίζοντας την ανησυχία του ευρωπαϊκού κατεστημένου. Αυτοί οι εχθροί της ΕΕ δεν δημιουργήθηκαν όμως χθες και δεν έπεσαν ουρανοκατέβατοι στο ευρωπαϊκό περιβάλλον. Αποτελούν το φυσικό επακόλουθο της πολιτικής σκληρής λιτότητας που εφάρμοσαν και εφαρμόζουν στην Ευρώπη το ΕΛΚ και οι Σοσιαλδημοκράτες. Είναι επίσης συνέπεια της επιχείρησης κινεζοποίησης της Ευρώπης, την οποία επιδιώκει η ευρωπαϊκή οικονομική ελίτ , αξιοποιώντας και το προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Η λιτότητα, το μεταναστευτικό και ο τρόπος λήψης των αποφάσεων στην ΕΕ είναι οι τρεις βασικές αιτίες της δημιουργίας και της ενίσχυσης του «λαϊκισμού» στην Ευρώπη. Είναι όμως και τα τρία βασικά ζητήματα που θα κρίνουν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, από τις οποίες, όπως διαφαίνεται θα προκύψει ένα περισσότερο πολυκερματισμένο ευρωκοινοβούλιο, με μειωμένες τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις και ενίσχυση των ευρωσκεπτικιστών.

Αργοπορημένη αντίδραση

Αυτή η τάση του πολυκερματισμού φάνηκε και στο χθεσινό ντιμπέιτ των επικεφαλής των ευρωπαϊκών παρατάξεων, όπου ήταν εμφανής η αδυναμία σύνθεσης μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής, αποδεκτής όμως από τους λαούς των κρατών-μελών. Μιας πολιτικής που θα συνθέτει ένα κοινωνικό κράτος στη βάση του ευρωπαϊκού κεκτημένου και παραλλήλως δεν θα μειώνει την εθνική κυριαρχία των κρατών μελών.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών γνωρίζουν τις αιτίες που προκάλεσαν αυτά τα ζητήματα στην Ευρώπη. Επιδιώκοντας, ωστόσο, να ολοκληρώσουν τις πολιτικές που είχαν αναλάβει, άργησαν να αντιδράσουν. Ο Μακρόν αποδείχθηκε λίγος στο  να μαζέψει το ευρωπαϊκό «πεζοδρόμιο», τις αντιδράσεις δηλαδή ενάντια στην λιτότητα. Δεν τα κατάφερε ούτε στην Γαλλία, όπου τον αποδόμησαν τα ακηδεμόνευτα Κίτρινα Γιλέκα και ήδη βρίσκεται πίσω από την Λεπέν.

Την ίδια ώρα, η Μέρκελ έχει πάρει τον δρόμο της συνταξιοδότησης, εξαιτίας, κυρίως, της μεταναστευτικής πολιτικής της. Σε ό,τι αφορά δε την Κομισιόν, δεν κατάφερε να συνθέσει μια ενιαία πολιτική για την μετανάστευση και το άσυλο, αφήνοντας χώρο στον Σαλβίνι, τον Όρμπαν και την ομάδα του Βίζεγκραντ να αναλάβουν τις δικές τους αντιμεταναστευτικές πρωτοβουλίες.

Ο ρόλος της Μέρκελ

Και στο ζήτημα του εκδημοκρατισμού της ΕΕ όμως οι αντιδράσεις είναι πολλές και δεν προέρχονται μόνο από τους ευρωσκεπτικιστές, αλλά και μέσα από το ΕΛΚ. Οι δηλώσεις του Αυστριακού καγκελάριου Κουρτς για τερματισμό της κηδεμονίας των Βρυξελλών είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Από την άλλη, οι αργοπορημένες παρεμβάσεις της Επιτροπής για ευρωπαϊκό κατώτατο μισθό (Γιούνκερ πριν δύο μήνες) και οι αυξήσεις που εισηγήθηκε χθες για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους ο πρόεδρος του Eurogroup Σεντένο προσκρούουν στο νεοφιλελεύθερο όραμα του επικεφαλής του ΕΛΚ για τις ευρωεκλογές Μάνφρεντ Βέμπερ.

Ο Βέμπερ δείχνει όμως αναλώσιμος, καθώς, με βάση σχόλια που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα, στην εκλογή του δεν φαίνεται να πιστεύει ούτε η Μέρκελ που τον πρότεινε. Η Καγκελάριος επιθυμεί για την Γερμανία μία από τις τρεις κορυφαίες θέσεις στην ΕΕ και ήδη προετοιμάζει το έδαφος, εκτός από την προεδρία της Κομισιόν που διεκδικεί ο Βέμπερ, και για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Γερμανικό ενδιαφέρον υπάρχει όμως και για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, και ήδη κάποιοι αναφέρονται στο ενδεχόμενο προσωπικής εμπλοκής της Μέρκελ στην αντικατάσταση του Τουσκ, μετά από πρόωρες εκλογές στην Γερμανία. Στις εικασίες αυτές αναφέρθηκε και το γερμανικό πρακτορείο dpa, μετά την συνέντευξη της Μέρκελ στην Sueddeutsche Zeitung. Μια τέτοια εξέλιξη, μειώνει όμως την δυναμική των διεκδικήσεων του Βέμπερ.

Το ΕΛΚ κάνει άλλωστε παιχνίδι και με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ, ενώ δημοσιεύματα ήθελαν, το τελευταίο διάστημα, τους Γερμανούς χριστιανοδημοκράτες να μην πάνε μέχρι το τέλος με την υποψηφιότητα Βέμπερ. Ο πρώτος που μίλησε πάντως για έναν μελλοντικό ρόλο της καγκελαρίου στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ήταν ο Γιούνκερ, ο οποίος δήλωσε προ μηνών ότι δεν μπορεί να φανταστεί πως «η Μέρκελ θα εξαφανιστεί από προσώπου γης».