Ελιγμός Πασινιάν με πρόωρες εκλογές για να ξεφύγει από τον κλοιό

Έτοιμος να προκηρύξει πρόωρες εκλογές δήλωσε ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν, την παραίτηση του οποίου ζητά η αντιπολίτευση, σε μια προσπάθεια να τερματιστεί  η πολιτική κρίση. Οι μαζικές διαδηλώσεις που απαιτούν την παραίτησή του κλιμακώνονται, ενώ γίνονται και κινήσεις συμπαράστασης από τους υποστηρικτές του. Το “χαρτί” των εκλογών που έριξε εκ νέου ο Πασινιάν, ερμηνεύεται σαν μια προσπάθεια να αποκλιμακώσει την πίεση και να κερδίσει χρόνο. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστή η θέση της ενωμένης αντιπολίτευσης, από τη στιγμή που αυτός δήλωσε ότι θα θέσει συγκεκριμένους όρους.

Η ενωμένη αντιπολίτευση απαιτεί πρόωρες εκλογές, αλλά έχει διευκρινίσει ότι πρέπει να σχηματιστεί προσωρινή κυβέρνηση με επικεφαλής τον κοινής αποδοχής πρώην πρωθυπουργό Βατζέν Μανουκιάν, για να διεξαχθούν. Ο Πασινιάν είχε αναφέρει, ότι ο πρόωρες εκλογές θα πρέπει να γίνουν από την κυβέρνηση του. Όμως, αν ο συγκεκριμένος ορός επανατεθεί τότε ενδέχεται η αντιπολίτευση να αντιδράσει.

Μιλώντας μπροστά σε χιλιάδες υποστηρικτές του, που είχαν συγκεντρωθεί στο κέντρο του Γερεβάν, ο Πασινιάν δήλωσε ότι «αν η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση συμφωνεί για πρόωρες εκλογές, τότε συμφωνούμε και εμείς». Παρουσίασε μάλιστα αυτήν την πρότασή του ως μια «δεύτερη ευκαιρία» από μέρους του προς την αντιπολίτευση, τονίζοντας «ας πάμε σε εκλογές για να δούμε την παραίτηση ποιού ζητά ο λαός».

Ο πρωθυπουργός πρότεινε και την διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος  τον προσεχή Οκτώβριο, για την έγκριση ενός νέου Συντάγματος. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι «πρέπει να ξεκινήσουμε τη διαδικασία έγκρισης ενός νέου συντάγματος ή να κάνουμε αλλαγές στο σύνταγμα. Είναι επίσης δυνατό ένα σενάριο μετάβασης σε ένα ημι-προεδρικό σύστημα».

Παράλληλα, επισήμανε ότι με βάση αυτό «η χώρα θα κυβερνάται από έναν εκλεγμένο πρόεδρο, έναν πρωθυπουργό και ένα υπουργικό συμβούλιο. Το μεγαλύτερο καθήκον μας θα πρέπει να είναι η δημιουργία και ο σχηματισμός τέτοιων συνταγματικών δομών που θα εγγυώνται τη σταθερότητα και την ασφάλεια στη Δημοκρατία της Αρμενίας και θα αποκλείουν τη δημιουργία τέτοιων κρίσεων».

Αφόρητη πίεση

Η πολιτική κρίση της Αρμενίας έχει ξεκινήσει από Νοέμβριο, όταν ο Πασινιάν υπέγραψε τη συνθηκολόγηση με το Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η αντιπολίτευση και η πλειοψηφία του πολιτών τον χαρακτηρίζει «προδότη», εξαιτίας της ήττας και της απώλειας εδαφών.

Οι διαμαρτυρίες των πολιτών συνεχίζονται, ενώ ο ίδιος κατήγγειλε πριν λίγες ημέρες απόπειρα πραξικοπήματος, στέλνοντας την απόφαση αποπομπής του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγού Ονικ Γκασπαριάν για έγκριση στον πρόεδρο της Αρμενίας Αρμέν Σαρκισιάν, που όμως δεν την υπέγραψε.

Ο Πασινιάν, του οποίου ο συνασπισμός «Το Βήμα μου» έχει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, επικαλέστηκε την εκλογική νίκη του 2018 και απευθυνόμενος στους χιλιάδες υποστηρικτές του είπε: «Εσείς με αναδείξαμε πρωθυπουργό και εσείς μπορείτε να μου στερήσετε αυτό το αξίωμα». Η πίεση που ασκείται στον πρωθυπουργό είναι τεράστια από τη στιγμή που έχει απέναντί του Ένοπλες Δυνάμεις, Εκκλησία και ενωμένη αντιπολίτευση.

Ο ρόλος του προέδρου

Ο πρόεδρος της χώρας προσπαθεί να διατηρήσει τις ισορροπίες μεταξύ Πασινιάν και αντιπολίτευσης, παρά ότι δεν υπέγραψε την παραπομπή του στρατηγού Γκασπαριάν. Υπενθυμίζεται, ότι  Αρμέν Σαρκισιάν διορίστηκε αρχικά από την πρώην κυβέρνηση, η οποία ανατράπηκε από τη «Βελούδινη επανάσταση» του 2018, που ηγούνταν ο Πασινιάν.

Όμως, κατάφερε να βρει ένα τρόπο συνεργασίας με την κυβέρνηση Πασινιάν και εξελίχθηκε σε ανεξάρτητη πολιτική προσωπικότητα, ο οποίος εκπροσωπεί σε διεθνές επίπεδο την Αρμενία. Μετά την ήττα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ κράτησε αποστάσεις από τον Πασινιάν αλλά και την αντιπολίτευση, που επιμένει στην παραίτηση του πρωθυπουργού. Το προεδρικό Γραφείο σε πρόσφατη ανακοίνωσή του ανέφερε, ότι «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν υποστηρίζει καμία πολιτική δύναμη και λαμβάνει αποφάσεις καθοδηγούμενες αποκλειστικά από κρατικά και εθνικά συμφέροντα».

Οι εξελίξεις στην Αρμενία επηρεάζονται και από το ρόλο της Ρωσίας, που έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει το πολιτικό μέλλον του Πασινιάν, ο οποίος έχει επιδείξει φιλοδυτική προσέγγιση από τότε που ανέλαβε την εξουσία. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, που με παρέμβαση του επιτεύχθηκε η συνθηκολόγηση της Αρμενίας με το Αζερμπαϊτζάν, σε καμία περίπτωση δεν θα ανεχθεί να ξεφύγει τον Ερεβάν από τον έλεγχο της Μόσχας. Δεν εμπιστεύεται τον Πασινιάν και έχει υιοθετήσει προς το παρόν βάσει των επίσημων δηλώσεων, μια ισορροπημένη προσέγγιση στο εσωτερικό μέτωπο της Αρμενίας.