Βρετανός στρατηγός αποδομεί τη δυτική πολιτική στην Ουκρανία

Η αμερικανική αποστολή υποστήριξης του Κιέβου ακολουθεί δυστυχώς τα βήματα των τελικά τραγικά αποτυχημένων εκστρατειών των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Οι αστοχίες και οι ταπεινωτικές αποτυχίες και σε άλλες χώρες, όπως η Λιβύη, οδηγούν τους επικριτές της παγκόσμιας εκστρατείας των ΗΠΑ κατά της τρομοκρατίας, να θρηνούν για την πρωτοφανή έλλειψη συγκροτημένης και συντονισμένης στρατηγικής που κυριαρχεί στη δυτική πολιτική στην Ουκρανία.

Αρχικά ο στόχος των ΗΠΑ επικεντρώνεται στην συσπείρωση των συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ, όπως και στην αποτροπή με κάθε τρόπο της πτώσης της δυτικής Ουκρανίας και αναμφίβολα πρόκειται για μία ορθολογική στρατηγική απόφαση, που τελικά αποδίδει καρπούς. Η σχετικά μικρή ρωσική δύναμη των 160.000 ανδρών, αποδεικνύεται ανεπαρκής και επιπλέον η κεραυνοβόλος επίθεση με στόχο το Κίεβο δεν στέφεται από επιτυχία, πιθανότατα λόγω παραπληροφόρησης και λανθασμένων εκτιμήσεων των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών.

Με το Κίεβο ασφαλές και την κυβέρνηση Ζελένσκι να μην αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα, η λογική πορεία από την στιγμή που είχε επιτευχθεί και σοβαρό ψυχολογικό πλήγμα με την αποτυχία του αρχικού ρωσικού σχεδιασμού, επικεντρώνεται στην αναζήτηση ειρηνικής λύσης. Μάλιστα η γενική επιστράτευση των Ουκρανών, παρέχει τα εχέγγυα για την ανεξαρτησία και την αυτοδυναμία της χώρας, με παράλληλη εφαρμογή της συμφωνίας Μινσκ II για την αυτονομία των ρωσόφωνων περιφερειών του Luhansk και του Donetsk.

Στο σημείο αυτό οι Αμερικανοί έχουν επιτύχει τον επιθυμητό στόχο, χωρίς να επιτρέψουν μία ολοκληρωτική ρωσική νίκη και ταυτόχρονα υποχρεώνουν το Κρεμλίνο να αποδεχθεί την πικρία της αποτυχίας των αρχικών επιχειρήσεων. Όμως ενώ έχει επιτευχθεί μία νίκη σε τακτικό επίπεδο, που παρέχει δυνατότητα στρατηγικής αξιοποίησης, αυξάνουν το επίπεδο της εμπλοκής τους και ο αρχικός στόχος μεταβάλλεται, οπότε από την λογική της υπεράσπισης του ουκρανικού εδάφους και της ανεξαρτησίας, επικεντρώνεται ανεδαφικά στην ανάκτηση του ελέγχου των περιφερειών του Luhansk και του Donetsk, αλλά και της Κριμαίας.

Ευσεβείς πόθοι της Δύσης

Στο τελευταίο τρίμηνο του 2022 ηγέτες δυτικών χωρών εκδηλώνουν δημόσια την επιθυμία τους για την ανατροπή του προέδρου Πούτιν και την διάλυση της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αλλά ακόμα και υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες με ένα σχεδόν ολοκληρωτικό πόλεμο, η επιθυμία τους αποτελεί ευσεβή πόθο. Όμως, υπάρχουν στο επιτελείο του Λευκού Οίκου αξιωματούχοι που προσδοκούν μία εξέλιξη αυτής της μορφής και για να επιτευχθεί εξωθούν την Ουκρανία σε στρατηγική αυτοκτονία.

Από την πλευρά τους οι Ουκρανοί υιοθετούν τις κατευθύνσεις κάποιων στρατηγικά ανίδεων Αμερικανών πολιτικών, προσδοκώντας ότι ο εξοπλισμός τους από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, θα τους επιτρέψει να αναχαιτίσουν τους Ρώσους. Κάποιοι άλλοι γεωπολιτικά αδαείς που αρνούνται να συμβουλευθούν έμπειρους στρατιωτικούς και ειδικούς σε θέματα ευρύτερης γεωστρατηγικής, όπως και πεπειραμένους οικονομολόγους, έχουν εμπλακεί σε μία σύγκρουση, εκθέτοντας την Ουκρανία σε μία δεύτερη επικείμενη επίθεση με διαφορετικό σχεδιασμό και ίσως τραγική κατάληξη.

Ταυτόχρονα η Δύση –και ειδικά η Ευρώπη– δεν προετοιμάζεται αποτελεσματικότερα για να αντιμετωπίσει τις δραματικές συνέπειες μίας σύρραξης, που κατά τα φαινόμενα δεν πρόκειται να λήξει στο άμεσο μέλλον. Έτσι, διακινδυνεύουν να μετατρέψουν μία μεσαίας έντασης ένοπλη σύρραξη σε υπαρξιακή κρίση για το ΝΑΤΟ. Η έλλειψη συγκροτημένης στρατηγικής που αναδύεται στην κρίση της Ουκρανίας, προβάλλεται επικοινωνιακά ως στρατηγική σταδιακών βημάτων, ανάλογα με τις προκύπτουσες περιστάσεις, αλλά και αυτή την φορά χαρακτηρίζεται χωρίς πρωθύστερο και αποφασιστικό συγχρονισμό στόχων, μεθόδων και μέσων.

Μία Άλλη Άποψη

Στην πραγματικότητα το να αντιμετωπίζεται μία άγνωστη, αν και προβλέψιμη μελλοντική κατάσταση όταν εκδηλωθεί, ανάλογα με τις περιστάσεις και χωρίς προγραμματισμό, δεν αποτελεί με κανένα τρόπο στρατηγική, εξηγεί ο Λόρδος Richards. Ο απόστρατος στρατηγός, πρώην ανώτατος διοικητής του βρετανικού γενικού επιτελείου και επίσης πρώην ανώτατος διοικητής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, εκφράζει μία άλλη άποψη, αντιδιαμετρικά αντίθετη, με την επικοινωνιακά επικρατούσα στην Δύση.

Παράλληλα συμμετέχει σε ανώτατο επίπεδο στον σύνδεσμο στρατηγικών αναλυτών Alphen  Group, που αποτελεί βασικό σύμβουλο του ΝΑΤΟ. Στην Ουκρανία, όπως τονίζει, επαναλαμβάνονται τα σφάλματα του Αφγανιστάν, του Ιράκ, της Λιβύης και της Συρίας, χωρίς να έχουν διδάξει οτιδήποτε ουσιαστικό στις ηγεσίες της Δύσης. Υπάρχουν ακόμα κάποιες ιδέες στο Λονδίνο, στις Βρυξέλλες και στην Ουάσιγκτον για το πως οι δυτικοί σύμμαχοι επιθυμούν να εξελιχθούν οι συγκρούσεις στην Ουκρανία, ή τι είδους Ρωσία επιθυμούν να διαμορφώσουν, ειδικά με την ενίσχυση των μακροπρόθεσμων σχέσεων της με την Κίνα.

Όμως –διερωτάται ο Βρετανός στρατηγός– υπάρχει άραγε πιθανότητα με δελεαστικές προσφορές από την μία πλευρά και “μαστίγιο” από την άλλη, να πεισθεί μία εξασθενημένη από τις συγκρούσεις Ρωσία να ευθυγραμμισθεί με την Δύση, αντί να μετατραπεί στον ισχυρότερο δορυφόρο του Πεκίνου; Το ερώτημα αυτό αφορά την υψηλή στρατηγική, αλλά κανείς δεν το θέτει, αφού απλούστατα κανείς πολιτικός δεν έχει την γενναιότητα να σκεφθεί πέραν των ορίων της τρέχουσας ταπεινής πολιτικής συμβατικότητας.

Τι προτείνει ο στρατηγός Richards

Το Λονδίνο, αλλά και η ΕΕ οφείλουν να αποκτήσουν στρατηγική σκέψη ευρύτατης κλίμακας και ειδικά η Βρετανία που παραμένει σε διεθνές επίπεδο μία μεγάλη οικονομική και στρατιωτική δύναμη, έστω και αν έχει υποχωρήσει στο επίπεδο περιφερειακής στρατηγικής δύναμης. Η στρατηγική αφορά την δυνατότητα επιλογών και όσο αυξάνονται οι επιλογές, ώστε να εξισορροπηθούν οι στόχοι, οι μέθοδοι και τα μέσα που εξυπηρετούν στρατηγικά συμφέροντα, τόσον περισσότερο αναγκαία καθίσταται η ακριβής και συνεχής πληροφόρηση.

Αλλά το σημαντικότερο κατά τον στρατηγό, εστιάζεται στο να υπάρχει το ηθικό σθένος να παρουσιάζεται πάντοτε η πραγματική εικόνα των καταστάσεων, χωρίς να συγκαλύπτονται με παρελκυστικά τεχνάσματα και παραπλανητικές δηλώσεις. Αυτό συνεπάγεται ευρύτατη κριτική σκέψη και κοινή λογική για να αντιμετωπισθούν μεγάλα ζητήματα και δραστικά διευρυμένη κατανόηση προσέγγισης στόχων, ώστε αυτοί να υλοποιούνται με ευφυή τρόπο.

Δυστυχώς –όπως παρατηρεί ο στρατηγός Richards– στο συγκεκριμένο επίπεδο η πλήρης αποτυχία της βρετανικής κυβέρνησης παραμένει προφανής και επιβάλλεται η άμεση αντιμετώπισή της, εάν η Βρετανία επιθυμεί να ελιχθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ανώδυνα στο περιβάλλον των επικίνδυνων πολιτικών, οικονομικών και αμυντικών προκλήσεων που προβάλλουν στον ορίζοντα.

Αμέσως μετά την ρωσική υποχώρηση στην Χερσώνα στα τέλη Νοεμβρίου, ο Λόρδος Richards είχε προβλέψει πως η Ουκρανία διακινδυνεύει μία οδυνηρή και εξαιρετικά αιματηρή σύγκρουση διαρκείας. Ενδεχομένως και προσβολές με τακτικά πυρηνικά όπλα, εάν αποπειραθεί να πλήξει την Κριμαία. Προτείνει, λοιπόν, την διεξαγωγή ενός δευτέρου δημοψηφίσματος στην Κριμαία, που θα τελεί υπό την εποπτεία διεθνών οργανισμών, ώστε να διασφαλισθεί το αδιάβλητο της διαδικασίας και να επιτραπεί στην Ρωσία να διατηρήσει για αρκετά έτη τον έλεγχο της περιοχής. Όμως, εκτιμά πως η συγκεκριμένη εναλλακτική λύση δεν συγκεντρώνει πιθανότητες επιτυχίας από την στιγμή που απορρίπτεται αναφανδόν από το Κίεβο και ο πρόεδρος Ζελένσκι επανειλημμένα δηλώνει πως οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα ανακαταλάβουν την Κριμαία.