Ζελένσκι: Ο μόνος υποψήφιος που έδωσε αίμα για να γίνει πρόεδρος

Τυπική διαδικασία ήταν για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι  ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία, καθώς ο αντίπαλός του, ο απερχόμενος πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο, παραδέχθηκε την ήττα του, αμέσως μετά την ανακοίνωση των exit polls. Ο Ζελένσκι γίνεται έτσι και στην πραγματικότητα  «Υπηρέτης του λαού», περνά όμως στην ιστορία και ως ο πρόεδρος που αναγκάστηκε να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις στην διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του.

Τα exit polls έδειχναν τον δημοφιλή κωμικό να λαμβάνει το 73% των ψήφων, γεγονός που ανάγκασε τον Ποροσένκο, ο οποίος ακολουθούσε με μόλις 25%, να τον συγχαρεί για την εκλογή του στην προεδρία της Ουκρανίας. Ο απερχόμενος πρόεδρος είπε ωστόσο ότι δεν εγκαταλείπει οριστικά την πολιτική, καθώς φαίνεται να ελπίζει σε μια ανασύνταξη ενόψει των βουλευτικών εκλογών που θα γίνουν τον Οκτώβριο.

Η Ουκρανία είναι μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο, με αποσχιστικές τάσεις από ρωσόφιλα κινήματα στα ανατολικά και σε διένεξη με την Ρωσία, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από την Μόσχα. Μέσα σε αυτό το κλίμα οι Ουκρανοί γύρισαν την πλάτη στο πολιτικό σύστημα της χώρας και εξέλεξαν πρόεδρο έναν κωμικό ηθοποιό.

Ο Ζελένσκι είναι άπειρος πολιτικά και η μοναδική «πολιτική» εμπειρία του μέχρι σήμερα ήταν το ότι υποδύεται τον πρόεδρο της Ουκρανίας στην δημοφιλή τηλεοπτική σειρά «Υπηρέτης του λαού». Η πολιτική απειρία του δεν στάθηκε ωστόσο εμπόδιο στον δρόμο του προς την προεδρία, την οποία κέρδισε με μια σαρωτική εκλογική νίκη.

Προεκλογική εκστρατεία σαν ανταρτοπόλεμος  

Η είσοδος του Ζελένσκι στην πολιτική, όπως και η προεκλογική συμπεριφορά του, ήταν πράξεις πολιτικά «ανορθόδοξες». Έτσι ήταν και ο τρόπος που ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του την περασμένη Πρωτοχρονιά, με ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα, στο οποίο εμφανιζόταν όπως στο σήριαλ που υποδύεται τον πρόεδρο. Το μήνυμα μάλιστα μεταδόθηκε την ώρα που ο Ποροσένκο απηύθυνε στους Ουκρανούς το  θεσμικό πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του, ένα γεγονός που σχολίασε στην διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο απερχόμενος πρόεδρος.

Ήδη με εκείνη την πρώτη εμφάνισή του όμως έκοψε την διαφαινόμενη πρωτιά της πρώην πρωθυπουργού, Γιούλια Τιμοσένκο, η οποία πρόβαλε μέχρι τότε ως το μεγάλο φαβορί απέναντι στον Ποροσένκο. Έναν πρόεδρο, ο οποίος έχει κουράσει τους Ουκρανούς, εξαιτίας της διαφθοράς που επικρατεί στην χώρα και του πολεμικού κλίματος με την Ρωσία.

Ο Ζελένσκι ουσιαστικά δεν έκανε προεκλογική εκστρατεία. Δεν τύπωσε φυλλάδια και δεν έκανε χρήση προεκλογικού υλικού, ενώ αρνήθηκε πολλές συνεντεύξεις. Δεν τις χρειαζόταν άλλωστε, αφού ήταν ήδη διάσημος και αγαπητός με περίπου τέσσερα εκατομμύρια ακολούθους στο Instagram. Αρκέστηκε με απλά λόγια στην δημοφιλία του και άφησε τους αντιπάλους του να κάνουν εκείνοι το παιχνίδι.

Στην αντιπαράθεση αυτή η Τιμοσένκο υποσκελίστηκε γρήγορα. Όταν όμως έμειναν μόνοι, ο Ζελένσκι και ο Ποροσένκο, ο απερχόμενος πρόεδρος ξέφυγε. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να προκαλέσει τον δημοφιλή ηθοποιό να υποβληθεί ακόμη και σε ιατρικές εξετάσεις για να φανεί, όπως είπε, ποιος κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ.

Μπούμερανγκ για τον Ποροσένκο

Όλες αυτές οι απόπειρες όμως του Ποροσένκο να πλήξει τον δημοφιλή αντίπαλό του στράφηκαν εναντίον του. Για τον μέσο Ουκρανό πολίτη άλλωστε, ο απερχόμενος πρόεδρος δεν είναι παρά ο εκπρόσωπος μιας πλουτοκρατικής ελίτ, η οποία ευθύνεται για την διαφθορά και την φτώχεια που επικρατεί στην χώρα.

Από την άλλη, ο Ζελένσκι έχει γίνει δύο χρόνια τώρα, μέρος της καθημερινότητας των Ουκρανών, εξαιτίας του ρόλου του στο σήριαλ. Ως ένας καθηγητής δηλαδή που γίνεται τυχαία πρόεδρος και μάχεται εναντίον της διαφθοράς που μαστίζει την χώρα του.

Σε μπούμερανγκ εξελίχθηκε για τον Ποροσένκο και το ιδιότυπο debate που ο ίδιος προκάλεσε στο Ολυμπιακό Στάδιο του Κιέβου. Ο Ζελένσκι δεν πήγε την πρώτη φορά και άφησε τον απερχόμενο πρόεδρο να μιλήσει μόνος του. Την Παρασκευή ωστόσο εμφανίστηκε στο γήπεδο, μαζί με τον Ποροσένκο, και απ’ ότι δείχνει το εκλογικό αποτέλεσμα  έβαλε το γκολ ήδη από τα αποδυτήρια με ένα και μόνο ερώτημα.

«Πώς γίνεται η Ουκρανία, μια από τις φτωχότερες χώρες, να κυβερνιέται από τον πλουσιότερο άνθρωπο στην ιστορία της; Πόσα χρήματα χρειάζεστε ακόμη για να πείτε ότι έχετε αρκετά;» ρώτησε ο  Ζελένσκι τον πρώην επιχειρηματία Ποροσένκο, ο οποίος κατηγορείται ότι απέφυγε να καταπολεμήσει την διαφθορά. Στο ερώτημα αυτό, ο απερχόμενος πρόεδρος έδωσε την ίδια απάντηση που δίνουν οι ελίτ και  στην «δημοκρατική» Ευρώπη: Κατηγόρησε τον Ζελένσκι ότι «γελοιοποιεί» την χώρα, αποκαλώντας τον λίγο έως πολύ «λαϊκιστή».

Οι αντίπαλοι του Ζελένσκι τον κατηγορούν πάντως ότι δεν είναι και τόσο μακριά από την ελίτ που ενσαρκώνει ο Ποροσένκο. Κάποιοι μάλιστα τον παρουσιάζουν ως άνθρωπο του δισεκατομμυριούχου Κολομόζκι, που είναι ένας από τους πλουσιότερους Ουκρανούς, με τον οποίο ο απερχόμενος πρόεδρος είχε συγκρουστεί στην αρχή της θητείας του.

Οι Ουκρανοί ωστόσο, με την ψήφο τους, γονάτισαν σήμερα πολιτικά τον Ποροσένκο, γυρίζοντας την πλάτη στο παλιό καθεστώς. Αυτό το είχε κάνει άλλωστε και ο Ζελένσκι, στο ντιμπέιτ της Παρασκευής, όταν σχεδόν τον ανάγκασε να γονατίσει για να τιμήσει τους νεκρούς του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία. Και να εισπράξει βεβαίως το σχόλιο του δημοφιλούς ηθοποιού και νυν προέδρου: «Να είδες. Δεν είναι δύσκολο να είσαι άνθρωπος».