Μία βόλτα στην Αθήνα όταν κατεβάζει ρολά η Βαρβάκειος

Τη ματιά μας κλέβουν καλαμάρια γίγαντες, υπερμεγέθη θράψαλα Κρήτης, που κρέμονται στην οροφή θυμίζοντας πολυέλαιο. Κοιλιές αγελάδων, στημένες σαν ύφασμα σε καλόγερο, κοτόπουλα και πουλερικά σε κάθε εκδοχή, ψάρια άγνωστα απ’ όλα τα ελληνικά πελάγη, γαρίδες εισαγωγής από τα πιο εξωτικά μέρη, που πρέπει να ξέρεις καλή γεωγραφία για να τα κατανοήσεις…

Βλέπεις τα πάντα, ποικιλία σε βρώσιμα, ξηρούς καρπούς, μέλια, μαρμελάδες, με υπογραφή μικρών παραγωγών, αλλά και φρούτα, ελιές από όλη την Ελλάδα, στεριανή και νησιωτική. Παραδίπλα, απομιμήσεις έργων τέχνης επωνύμων ζωγράφων, δημιουργίες καλλιτεχνών, μουσικά όργανα που ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους, χρηστικά αντικείμενα του χθες, αλλά και κατσαρολικά. Όλα αυτά που αλλού;

Στην “Βαρβάκειο Αγορά Αθηνών” και τα πέριξ, που οφείλει την ονομασία της στον ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη. Ξεκίνησε, όπως πληροφορούμαστε, να κατασκευάζεται το 1878 και ολοκληρώθηκε με καθυστέρηση το 1886, αφού μεσολάβησε μια πυρκαγιά στις 8 και 9 Αυγούστου του 1884, αλλά από τότε λειτουργεί αδιάκοπα, ως λαϊκή αγορά με το ιδιαίτερο χρώμα, τα ψαράδικα, τα κρεοπωλεία, τα ταβερνάκια, το ιστορικό πατσατζίδικο-σουπάδικο η “Ήπειρος”, αλλά και στα πέριξ με μια πλειάδα αντικάδικων-παλαιοπωλείων και ό,τι άλλο επιθυμεί η ψυχή σου, για κάθε βαλάντιο.

Πού είσαι Ζήκο, να μας δεις!

Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί κάνουν στάση και τα διώροφα τουριστικά λεωφορεία της Αθήνας, μεταφέροντας τους επισκέπτες της πόλης μετά τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία, σε χαρακτηριστικές γειτονιές, αλλά και τοπόσημα. Η Βαρβάκειος αποτελεί όχι μόνο ατραξιόν και δείγμα του καθημερινού εμπορίου στα είδη διατροφής, αλλά και σημείο αναφοράς, για εκδηλώσεις που την ζωντανεύουν σε ώρες που κλείνει κι όχι μόνο.

Οι ατέλειές της ίσως αποτελούν και τον κράχτη της. Τα μικρά μαγαζιά, η πολύβουη ατμόσφαιρα, τα ετερόκλητα προϊόντα της, τα αρνιά και κατσίκια γυμνά στα τσιγκέλια, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, οι συκωταριές, τα κομμάτια κρέατος για κιμά, στους δίσκους σε ανοικτή θέα όπως παλιά, οι γουρουνοκεφαλές, τα ψάρια σε ομάδες στους πάγους με δοκιμή για τη φρεσκάδα τους, τα όστρακα, στρείδια, χτένια, μύδια και ό,τι άλλο μπορεί να τραβήξει τη ψυχή σου σε αφθονία και ποικιλία τιμών για τα μικρά και μεγάλα πορτοφόλια, είναι εκεί.

Οι μαγαζάτορες συναγωνίζονται στις ευρηματικές ατάκες να προσελκύσουν το ενδιαφέρον σου, ενώ το εμπόρευμα παρουσιάζεται με τον πιο ελκυστικό τρόπο. Έμφαση δίνεται στην ποικιλία και τις τιμές που ακολουθούν το σύγχρονο μάρκετινγκ, έτσι ώστε να βάλεις αμέσως το χέρι στην τσέπη. Τι να πρώτο-δούμε; Σφυρίδα, σολομό Βορείου Ατλαντικού, Νορβηγίας, τσιπούρες “άγριες” ελληνικές, ξιφία σε φέτες, μαυρόψαρα, κοκκινόψαρα, σαργούς, γλώσσες, μυλοκόπια, λαυράκια, μαρίδες, αθερίνα, γαύρο, σαρδέλα, σαλάχι καθαρισμένο, όλα με έντονο φωτισμό για να γυαλίζουν και τα χρώματα σε μια πανδαισία προκλήσεων.

 

Μετά τις διαδρομές στα θαλασσινά, τις πινακίδες με κοχύλια ή θαλασσινά μοτίβα, τα διακοσμητικά στοιχεία, όπως φωτογραφίες παλιών σχολικών αναγνωστικών με την οικογένεια να τρώει στο τραπέζι, αναχωρούμε για την ξενάγησή μας στους διαδρόμους των κρεατικών. Η πρώτη εικόνα άκρως ευρωπαϊκή.

Όλα τα είδη κρέατος είναι στα ψυγεία, όπου οι προθήκες με ανάλογο φωτισμό και ένα περιβάλλον υψηλής αισθητικής παρουσιάζουν αναλυτικά την ποικιλία των κρεατικών και την προέλευση τους. Ακολουθεί μια εντελώς διαφορετική εικόνα που παραπέμπει σε ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Ο Ζήκος λείπει!

Είναι η πρόσοψη των παραδοσιακών κρεοπωλείων με το ξύλινο τραπέζι και τα κοφτερά μαχαίρια που τεμαχίζουν μπροστά στα ματιά σου ό,τι τραβά η ψυχή σου. Αρνιά και κατσίκια, μοσχαρίσια κρέατα, χοιρινά, κουνέλια, πουλερικά, ή έχουν έτοιμα σουβλάκια, ρολά με γέμιση, λουκάνικα παραδοσιακά, μπιφτέκια, κιμάδες παρουσία του πελάτη, που απολαμβάνει την όλη διαδικασία. Στα κρεοπωλεία ελληνικές σημαίες, φωτογραφίες του Παρθενώνα, αλλά και των… πυραμίδων της Αιγύπτου, κάποια ευρωπαϊκή σημαία, ελληνικά τοπία φύσης, κουδούνια που φορούν τα κοπάδια, συνθέτουν ένα ντεκόρ ιδιαίτερο με τους κρεοπώλες να συναγωνίζονται στο ποιος θα κερδίσει τον ταλαντευόμενο πελάτη που το βλέμμα του… σκανάρει το κόστος των προϊόντων.

Πάρε κόσμε…

Την ώρα που η αγορά κλείνει, δίνεται η δυνατότητα στον καταναλωτή να πάρει τα τελευταία είδη με πιο “σκοτωμένες” τιμές, ενώ το συνεργείο ξεκινά την καθαριότητα με μάνικες νερού, την περισυλλογή εκατοντάδων φελιζόλ που είχαν ψάρια, τα στιβαγμένα χαρτόκουτα, τους παραφουσκωμένους κάδους σε μια προσπάθεια να ετοιμαστεί ο χώρος για την επόμενη μέρα ή για την φιλοξενία των θαμώνων στα στέκια που υπάρχουν εντός της αγοράς για το ανάλογο φαγητό και τα εκλεκτά ψητά!

Από φωτογραφίες στους τοίχους του σουπάδικου-μαγειρείου “Ήπειρος” θα δούμε διάσημους ξένους ηθοποιούς και σεφ, να έχουν γευθεί τα μενού τους, όπως παραδοσιακά γεμιστά, φασολάδα , σπανακόρυζο, μαγειρίτσα, πατσά, κι άλλα, ενώ ένας καθημερινός συνωστισμός επιβεβαιώνει την ανάγκη ύπαρξής του και για τους ανθρώπους της Βαρβακείου, που βρίσκουν μαγειρεμένα πιάτα βάλσαμο στο κρύο, την κούραση, το ξενύχτι.

Η Βαρβάκειος είναι ένας ολόκληρος κόσμος μιας άλλης Αθήνας που ζει στους δικούς της ρυθμούς, που διατηρεί αυτή την γοητεία της αυθεντικότητας. Με ταχυδακτυλουργικές κινήσεις τα ψάρια καθαρίζονται, τεμαχίζονται, τυλίγονται σε χάρτινες συσκευασίες, συνοδεύονται με προφορικές προτάσεις μαγειρέματος ή ψησίματος. Όλα ευπρόσδεκτα, όπως και οι ανάλογες παροτρύνσεις από τους κρεοπώλες, για μπριζόλες λουκούμι, για αρνάκια γάλακτος, μοσχαροκεφαλή, πετεινάρια ελεύθερης βοσκής, ενώ από διπλανό ταβερνάκι της αγοράς ακούγονται σε ζωντανό πρόγραμμα αυτοσχεδιασμών λαϊκά, ρεμπέτικα τραγούδια σε μια μίξη ήχων που σου δημιουργεί ένα αίσθημα κεφιού κι ευεξίας.

Πολλά τα ερεθίσματα στην Βαρβάκειο, που ακόμη όταν τα καταστήματα κατεβάζουν ρολά, η ζωή συνεχίζεται στα στέκια που υπάρχουν εντός της, αξιοποιώντας όλα τα προσφερόμενα είδη σε απλές ή σύνθετες συνταγές, με μια ατμόσφαιρα που δεν την αλλάζεις. Υπάρχουν πάντα οι φαν αλλά και οι αδιάφοροι. Ως εμπειρία και μόνο αξίζει να περπατήσετε την οδό Αθηνάς και από το Μοναστηράκι να φθάσετε στην Βαρβάκειο αγορά και να χαθείτε εντός της.