Φραγκίσκος Παρασύρης (ΠΑΣΟΚ): Ο συνδυασμός ΑΠΕ-μπαταριών

Η διείσδυση της τεχνολογίας της αποθήκευσης στα ηλεκτρικά συστήματα είναι μονόδρομος, υποστηρίζει ο Φραγκίσκος Παρασύρης, Βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και Υπεύθυνος του κοινοβουλευτικού τομέα ενέργειας ο οποίος θεωρεί ότι «το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα θα πρέπει να έχει στον πυρήνα του σχεδιασμού του την ενεργειακή δημοκρατία».

-Έχετε πει σε ομιλία σας ότι η τρέχουσα ενεργειακή κρίση, μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για την ταχύτερη υιοθέτηση κυβερνητικών πολιτικών, που επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση. Ποια είναι η πρότασή σας;

Το επίπεδο ενεργειακής εξάρτησης κάθε χώρας, αλλά και της Ευρώπης συνολικά, καθώς και η διαχείριση των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, αποτελούν τα βασικότερα θέματα στο δημόσιο διάλογο το τελευταίο διάστημα. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία πρωτόγνωρη ενεργειακή κρίση με εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες για τους πολίτες της. Αυτή η κρίση έχει αυξήσει δραματικά τα επίπεδα κόστους ηλεκτρισμού επιβραδύνοντας κάθε προοπτική ανάπτυξης των χωρών.

Κατά κύριο λόγο η κρίση οφείλεται στην έκρηξη των τιμών του φυσικού αερίου που σημειώνεται από τα μέσα του προηγούμενου έτους, η οποία έχει επιφέρει αντίστοιχη αύξηση στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας λόγω της σημαντικής ενεργειακής εξάρτησης των χωρών από αυτό. Το γεγονός αυτό έφερε στην επιφάνεια ένα σημαντικό πρόβλημα που σχετίζεται με την ασφάλεια εφοδιασμού και την ενεργειακή εξάρτηση κάθε χώρας και ανέδειξε ότι η ενεργειακή μετάβαση θα πρέπει να επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο.

Από πλευράς προτεραιότητας, επείγει η σύνταξη του ειδικού χωροταξικού σχεδίου με σαφείς προβλέψεις για την οριοθέτηση χώρων για εγκαταστάσεις μονάδων ΑΠΕ, ταυτόχρονα με την αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του ηλεκτρικού δικτύου. Όπως συμφωνούν όλοι, χωρίς την ριζική βελτίωση και επέκταση του ηλεκτρικού δικτύου θα είναι αδύνατη η αύξηση διείσδυσης των ΑΠΕ τόσο στο ηλεκτροπαραγωγικό μίγμα, όσο και στο συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο. Με περίπου 11,5 GW εγκατεστημένα σήμερα ΑΠΕ, εξαιρουμένων των μεγάλων υδροηλεκτρικών, χωρίς τον εκσυγχρονισμό του ηλεκτρικού δικτύου και την εισαγωγή συστημάτων αποθήκευσης, δεν υπάρχει περίπτωση η ισχύς αυτή να διπλασιαστεί μέχρι το 2030 όπως οραματίζεται η κυβέρνηση.

-Είναι ώριμη η τεχνολογία της αποθήκευσης για να συνδυαστεί με την ανάπτυξη των ΑΠΕ;

Αν ανατρέξει κανείς στα αποτελέσματα του τελευταίου διαγωνισμού για τους σταθμούς αποθήκευσης, η μεσοσταθμική τιμή του οποίου ήταν της τάξης των 50.000€/ΜW/y (Μεγαβατώρες ετησίως), θα αντιληφθεί ότι η τεχνολογία της αποθήκευσης ωριμάζει με ταχύ ρυθμό. Προφανώς, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις έντονες διακυμάνσεις των τιμών της αγοράς λιθίου, γεγονός που επηρεάζει το κόστος των μπαταριών. Παρόλα αυτά το έντονο ενδιαφέρον που δείχνουν οι συμμετέχοντες στην αγορά και το οποίο αποτυπώνεται στα χιλιάδες MW αδειών, τόσο μονάδων με σκέτες μπαταρίες όσο και μονάδων που συνδυάζουν ΑΠΕ και μπαταρίες, σηματοδοτεί ότι η τεχνολογία της αποθήκευσης και ο συνδυασμός της με μονάδες ΑΠΕ θα είναι μία από τις όψεις του τομέα ενέργειας στο άμεσο μέλλον.

Επίσης, η συνεγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ και αποθήκευσης, αν και φαίνεται καινοφανής, βρίσκεται ήδη εδώ και πάνω από ένα χρόνο στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξίζει μάλιστα να αναφερθεί ότι με την πρόσφατη τροποποίηση του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού προβλέφθηκε: «Οι επενδυτικές ενισχύσεις για έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης μόνο στον βαθμό που χορηγούνται σε συνδυασμένα έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης (μη συνδεδεμένα με τον μετρητή), όταν αμφότερα τα στοιχεία αποτελούν συνιστώσες μιας ενιαίας επένδυσης ή όταν η αποθήκευση συνδέεται με υφιστάμενη εγκατάσταση παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές».

Όλα αυτά συνηγορούν στο ότι ο συνδυασμός ΑΠΕ και μπαταρίας είναι εδώ. Στο πλαίσιο αυτό το ΠΑΣΟΚ, έχοντας στον πυρήνα των πολιτικών αξιών του την έννοια της συμπεριληπτικότητας, έχει εισάγει στο δημόσιο διάλογο και υποστηρίζει σθεναρά την ανάγκη εκδημοκρατισμού του ενεργειακού τομέα μέσω της προώθησης των ενεργειακών κοινοτήτων. Οι ενεργειακές κοινότητες θα είναι το όχημα μέσω το οποίου ο ήλιος και ο αέρας, ως καύσιμα θα γίνουν προσβάσιμα σε όλους.

-Για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου που “συνδέονται” με τα συστήματα αποθήκευσης πόσο δρόμο έχουμε ακόμα, μέχρις ότου να πούμε ότι είμαστε έτοιμοι να τα χρησιμοποιήσουμε στην βιομηχανική παραγωγή και στην χαμηλή τάση-οικιακή χρήση- με χαμηλότερο κόστος;

Το θέμα κόστους είναι λογικό να μας απασχολήσει. Παρόλα αυτά, όπως ήδη επιχειρηματολόγησα, η διείσδυση της τεχνολογίας της αποθήκευσης στα ηλεκτρικά συστήματα είναι μονόδρομος. Αυτό γίνεται φανερό και από τις πρόσφατες ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέσω του Σχεδίου Δράσης REPowerEU, οι οποίες ανέδειξαν με τον πιο ηχηρό τρόπο ότι οι ΑΠΕ αποτελούν τον πυρήνα της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης. Οι ΑΠΕ όπως προφανώς και οι τεχνολογίες αποθήκευσης, καθώς και οι σχετικές υποδομές σύνδεσης χαρακτηρίζονται πλέον ως έργα που υπηρετούν υπέρτατο δημόσιο συμφέρον.

Επιπρόσθετα, αναδεικνύεται ο σημαντικός ρόλος της αποθήκευσης στην ένταξη νέας ισχύος ΑΠΕ, στην παροχή ευελιξίας στο σύστημα όπως ακόμα και στην σταδιακή αντικατάσταση μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού μέσω χρήσης Φυσικού Αερίου. Παράλληλα, στο σχετικό Σχέδιο Δράσης και στα συνοδευτικά κείμενα εργασίας γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη προώθησης μονάδων, οι οποίες θα συνδυάζουν διαφορετικές τεχνολογίες ΑΠΕ και αποθήκευσης, ως ένας τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων που σχετίζονται με την πεπερασμένη χωρητικότητα του ηλεκτρικού δικτύου. Συγκεκριμένα, η υβριδικοποίηση (hybridisation είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον συνδυασμό τεχνολογιών ΑΠΕ και αποθήκευσης) επιτρέπει την βέλτιστη χρήση των δικτύων συμβάλλοντας στη μείωση του κόστους ανάπτυξης νέων υποδομών σύνδεσης.

 

 

Ερωτήματα για το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ

-Εκτιμάτε ότι «οι μονάδες αποθήκευσης μπορούν να αντικαταστήσουν αποτελεσματικά την ακριβή ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από μονάδες υψηλού κόστους με τη χαμηλού κόστους καθαρή ηλεκτρική ενέργεια που διατίθεται σε συνθήκες υψηλής παραγωγής ΑΠΕ» όπως αναφέρει το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ;

Δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ για να επιβεβαιώσουμε την αναγκαιότητα των μονάδων αποθήκευσης και τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν. Είναι γεγονός, ότι η αυξανόμενη διείσδυση μονάδων ΑΠΕ σε οποιοδήποτε ηλεκτροπαραγωγικό μίγμα, όπως και στο ελληνικό, δημιουργεί μια σειρά σημαντικών προκλήσεων (αυξημένες περικοπές ανανεώσιμης ενέργειας, δυσκολία εξισορρόπησης προσφοράς ζήτησης, κορεσμός δικτύων, κ,α.). Τα συστήματα αποθήκευσης, παρέχοντας ευελιξία, σταθερότητα, υπηρεσίες γρήγορης εξισορρόπησης και ταχύτητα υλοποίησης είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις παραπάνω προκλήσεις, διασφαλίζοντας όλες τις ζωτικής σημασίας προϋποθέσεις, αφενός για τη μεγιστοποίηση της ενσωμάτωσης των μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αφετέρου για τον αναγκαίο εξηλεκτρισμό των έτερων ενεργειακών τομέων της οικονομίας.

-Συμφωνείτε με το ενεργειακό μίγμα που περιλαμβάνεται στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ;

Για το μίγμα ποιου ΕΣΕΚ θα θέλατε να τοποθετηθώ; Για το ΕΣΕΚ που παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2023, για το ΕΣΕΚ που τέθηκε σε κλειστή δημόσια διαβούλευση ή για το ΕΣΕΚ που στάλθηκε, όπως ενημερωθήκαμε από τον τύπο, πριν μία λίγες μέρες στις Βρυξέλες;

Για το ΠΑΣΟΚ το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα θα πρέπει να έχει στον πυρήνα του σχεδιασμού του την ενεργειακή δημοκρατία, η οποία πραγματώνεται μέσω ανοικτών διαδικασιών και δημόσιων συζητήσεων. Αν, λοιπόν, η κυβέρνηση επιθυμούσε ειλικρινά να παράξει έναν αποτελεσματικό Εθνικό Σχεδιασμό που θα προωθούσε ένα ισορροπημένο μίγμα τεχνολογιών ΑΠΕ, αποθήκευσης και θερμικών μονάδων θα έπρεπε να είχε θέσει το κείμενο του ΕΣΕΚ, εδώ και τουλάχιστον οκτώ μήνες, σε Δημόσια Διαβούλευση.

Επιπλέον, και προκειμένου οι στόχοι που τίθενται στο πλαίσιο του ενεργειακού σχεδιασμού να μπορούν να υλοποιηθούν, θα πρέπει ο εν λόγω σχεδιασμός να συνοδεύεται από έναν σύγχρονο και επικαιροποιημένο χωρικό σχεδιασμό. Όπως γνωρίζετε η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου των ΑΠΕ βρίσκεται στις κυβερνητικές καλένδες.

Για το ΠΑΣΟΚ στο πλαίσιο του ενεργειακού σχεδιασμού καθοριστικός παράγοντας είναι η εξασφάλιση δίκαιης και ισότιμης μετάβασης. Αυτό απαιτεί μέριμνα για μετριασμό των κοινωνικών επιπτώσεων και των επιπτώσεων στην απασχόληση, τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας και την εξασφάλιση οικονομικά προσιτής πρόσβασης στην ενέργεια σε όλους, χωρίς να μένει κανείς στο περιθώριο.